دکتر الهام یوسفی (داروساز)

همه ساله با تغییر فصل و افزایش حساسیت، زندگی برخی افراد دچار مشکل می شود.

حساسیت فصلی که با علایمی مانند آبریزش بینی، خارش چشم، عطسه، قرمزی و التهاب چشم بروز می‌کند، افراد بسیاری را درگیر می‌کند.

التهاب فصلی مخاط بینی یا حساسیت فصلی، معمولا به نام تب یونجه شناخته می‌شود.

تب یونجه زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی مواد واکنش نشان می‌دهد و مواد شیمیایی را برای مبارزه با آنها وارد خون می‌کند.

عوامل برانگیزاننده‌ تب یونجه در فصول مختلف، با هم متفاوت هستند.

بسته به محل زندگی‌ و عاملی که در شما ایجاد حساسیت می‌کند، ممکن است علایم حساسیت فصلی را در بیش از یک فصل سال تجربه کنید.

وقتی سیستم ایمنی بدن شما نسبت به یک آلرژن بیرونی، مانند گرده گیاهان واکنش شدید نشان بدهد، تب یونجه روی خواهد داد.

متداول‌ترین عوامل حساسیت، گرده‌هایی هستند که از گیاهانی مانند درختان، علف‌ها و چمن‌ها که در هوا پخش می‌شود.

گرده‌های گیاهانی که توسط حشرات پخش می‌شوند، سنگین‌تر هستند و به‌ مدت طولانی در مسیر هوایی بینی باقی نمی‌مانند، بنابراین احتمال بسیار کمی وجود دارد که موجب واکنش آلرژیک در افراد شوند.

حساسیت‌ فصلی در طول فصل زمستان شیوع کمتری دارد، اما این امکان هم وجود دارد که در تمام طول سال علایم آن وجود داشته باشد.

گیاهان مختلف، گرده‌هایشان را در زمان‌های گوناگون پراکنده می‌کنند.

شاید شما در بیشتر از یک فصل دچار علایم حساسیت شوید و این به محل زندگی و عامل حساسیت بستگی دارد.

شاید هم به آلرژن‌های داخل خانه مانند کَپَک یا پر و موی حیوانات خانگی واکنش نشان دهید.

علایم حساسیت‌ فصلی

طیف علایم حساسیت‌‌ فصلی، از خفیف تا شدید است که متداول‌ترین‌ آنها شامل موارد زیر می‌باشد:

• عطسه
• آب‌ریزش یا گرفتگی بینی
• آب‌ریزش یا خارش چشم
• التهاب سینوس‌ها، گلو و یا کانال‌های گوش
• گرفتگی گوش
• ترشحات پشت بینی

علایمی که کمتر شایع هستند شامل موارد زیر می‌باشد:

• سردرد
• تنگی نفس
• خس خس سینه
• سرفه

بسیاری از افرادی که دچار تب یونجه یا حساسیت هستند، درگیر بیماری آسم هم می‌باشند. اگر شما هم به هر دوی این بیماری‌ها مبتلا هستید، آلرژن‌های فصلی ممکن است موجب حملات آسمی در شما بشود.

علت‌ حساسیت‌ فصلی

نام تب یونجه برگرفته از زمانی است که بسیاری از افراد هنگام برداشت یونجه یعنی در ماه‌های فصل تابستان، دچار علایم حساسیت می‌شوند.

وقتی سیستم ایمنی بدن‌تان، در مواجهه با مواد موجود در هوا که معمولا بی‌خطر هستند قرار می گیرد، علایم آلرژی فصلی بروز می‌کند و بدنتان با ترشح هیستامین و مواد شیمیایی دیگر در جریان خون، به این مواد بی‌ضرر واکنش نشان می‌دهد.

این مواد شمیایی، علایم یک واکنش آلرژیک را ایجاد می‌کنند. عوامل ایجادکننده‌ تب یونجه در فصول مختلف سال با هم متفاوت هستند.

بعضی علایم و بیماری‌ها ممکن است به واسطه تب یونجه تشدید شوند؛ مانند بیماری درماتیت آتوپیک که بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود و می‌تواند به صورت بثورات مداوم ظاهر شود.

درمان

اگر حتی با اجتناب از آلرژن‌ها، علایم بیماری فرد کنترل نشود، درمان‌های دیگری هم وجود دارد که شامل موارد زیر می‌باشد:

• داروهای ضداحتقان و آنتی‌هیستامین‌هایی که نیازی به تجویز پزشک ندارند، مانند ستیریزین و ترکیباتی از استامینوفن، دیفن‌هیدرامین و فنیل‌افرین؛
• داروهای تجویزی مانند اسپری‌های استروئیدی بینی.

در مواردی که علایم  بیماری شدید هستند، ممکن است پزشکتان واکسن حساسیت تجویز کند.

این واکسن‌ها نوعی ایمن درمانی هستند که حساسیت سیستم ایمنی‌تان را نسبت به آلرژن‌ها کاهش می‌دهند.

ممکن است بعضی از داروهای مورد استفاده در ازدیاد حساسیت، عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی، سرگیجه و احساس آشفتگی و عدم تمرکز را به همراه داشته باشند.

در نظر داشته باشید افراد شاغل در برخی مشاغل خاص که نیاز به هوشیاری بالا دارند، باید این داروها را با احتیاط و در زمان مناسب مصرف کنند.