پروستات غده‌ای به اندازه یک گردو است که در زیر مثانه و جلوی راست روده آقایان قرار گرفته و مجرای ادرار پس از خروج از مثانه از میان پروستات عبور کرده و سپس به سمت خارج بدن می‌رود.

پروستات با ترشح مایعی مغذی (مایع منی)، شرایط زندگی اسپرم را در خارج از بدن فراهم می‌کند.

بیماری‌های اصلی پروستات عبارتند از التهاب پروستات (پروستاتیت)، بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) و سرطان پروستات.

پروستات و بیماری‌های آن

پروستات غده‌ای به اندازه یک گردو است که در زیر مثانه و جلوی راست روده آقایان قرار گرفته و مجرای ادرار پس از خروج از مثانه از میان پروستات عبور کرده و سپس به سمت خارج بدن می‌رود.

پروستات با ترشح مایعی مغذی (مایع منی)، شرایط زندگی اسپرم را در خارج از بدن فراهم می‌کند. بیماری‌های اصلی پروستات عبارتند از التهاب پروستات (پروستاتیت)، بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) و سرطان پروستات.

پزشکان برای بررسی وضعیت و عملکرد پروستات از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند:

• معاینه: پزشک با لمس پروستات از طریق راست روده، اندازه و قوام آن و هم چنین هرگونه سفتی یا توده و یا دردناکی آن را بررسی می‌کند.
• آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA): پروستات پروتئینی به نام PSA ترشح می‌کند و در بیماری‌هایی مانند بزرگی خوش‌خیم پروستات و سرطان پروستات، مقدار آن در خون افزایش پیدا می‌کند.
• سونوگرافی پروستات: می‌توان با روش سونوگرافی از روی شکم یا از طریق راست روده، اندازه و شکل پروستات و هم چنین یکنواختی بافت و وجود توده در آن را بررسی کرد.
• نمونه برداری از پروستات: برای بررسی احتمال سرطان پروستات، پس از انجام روش‌هایی که در بالا ذکر شد، نمونه کوچکی از پروستات به وسیله سوزن برداشته شده و به آزمایشگاه آسیب شناسی (پاتولوژی) ارسال می‌گردد.

پروستاتیت

در این بیماری، بافت پروستات دچار التهاب می‌شود. دلیل اصلی پروستاتیت، عفونت میکروبی است که در هر سنی ممکن است فرد را مبتلا کند.

احساس فوریت در دفع ادرار یا درد هنگام ادرار کردن، به همراه تب و لرز، درد عمومی بدن، کمردرد و  یا درد لگن، از علایم پروستاتیت حاد هستند که معمولا ناگهانی ایجاد شده و زندگی فرد را مختل می‌کند.

پروستاتیت مزمن معمولا پس از یک پروستاتیت حادِ کاملا درمان نشده یا عفونت ادراری و در افراد میانسال تا مسن دیده می‌شود و علایم آن مشابه پروستاتیت حاد است.

هم چنین ممکن است احتباس ادرار، نیاز به دفع ادرار در طی خواب شب و یا وجود خون در مایع منی نیز وجود داشته باشد.

با توجه به سن ابتلا و خطر بروز سرطان پروستات، مراجعه به پزشک و درمان کامل پروستاتیت باید مدنظر قرار گیرد.

بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH)

یکی از تغییرات طبیعی در پروستات که در اثر افزایش سن ایجاد می‌شود، بزرگی خوش‌خیم پروستات است که تقریبا در تمام آقایانی که وارد دوره میانسالی می‌شوند رخ می‌دهد.

در صورتی که این بزرگ شدن پروستات سبب ایجاد فشار و تنگی مجرای ادرار شود، زندگی طبیعی فرد را مختل کرده و نیازمند مداخله پزشکی می‌باشد.

علایم اصلی بزرگی خوش‌خیم پروستات شامل کاهش جریان و فشار ادرار، قطره قطره آمدن ادرار، شروع سخت و دیرهنگام دفع ادرار، احساس عدم دفع کامل ادرار، دفع ادرار بیش از هشت بار در روز، نیاز به چند بار ادرار کردن هنگام خواب شب و گاهی بی‌اختیاری ادرار می‌باشد.

درمان آن شامل مجموعه‌ای از تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش مصرف چای و قهوه، کاهش مصرف مایعات قبل از خواب و تقویت عضلات کف لگن، در کنار درمان‌های دارویی و در موارد شدیدتر اقدامات جراحی می‌باشد.

سرطان پروستات

یکی از شایع‌ترین سرطان‌های درگیرکننده مردان میانسال و مسن که در بسیاری مواقع دیر تشخیص داده می‌شود سرطان پروستات است.

به دلیل شباهت علایم آن با بزرگی خوش‌خیم پروستات و بروز این علایم طی یک روند آرام و مزمن، بسیاری از آقایان مبتلا به این بیماری بموقع به پزشک مراجعه نمی‌کنند.

آقایان باید در صورت تجربه مشکلاتی از جمله وجود خون در ادرار یا منی، احساس درد مبهم به صورت سنگینی در لگن یا پایین کمر، دنده‌ها یا ران‌ها، ضعف، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، تورم پاها یا احساس بی‌حسی در آنها، در کنار علایمی که در مورد بزرگی خوش‌خیم پروستات ذکر شد، بلافاصله به متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری (اورولوژیست) مراجعه کنند.

درمان سرطان پروستات می‌تواند شامل یک یا ترکیبی از درمان‌های شیمی درمانی، رادیوتراپی، هورمون درمانی و جراحی باشد.