وسواس فکری نوعی اختلال روانی است.

ممکن است افردای که دچار وسواس فکری هستند افکار وسواسی یا رفتار­های اجباری و تکرار شونده داشته ­باشند. برخی هم دچار افکار وسواسی و هم­رفتار­های اجباری هستند.

عادت­ هایی مثل جویدن ناخن و یا داشتن تفکرات منفی، وسواس فکری به شمار نمی­روند.

اختلال وسواس فکری می­ تواند شغل، تحصیل و روابط فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد و زندگی عادی وی را مختل سازد؛ چرا که افکار و اعمال فرد تحت کنترل خودش نمی ­باشد.

یک تفکر وسواسی، به عنوان مثال، این است که اگر افراد خانوادتان هر روز صبح به همان ترتیب همیشگی لباس نپوشند دچار آسیب می­ شوند.

یا هفت بار شستن دست­ ها بعد از دست زدن به چیزی که از نظر شما آلوده است از جمله عادات اجباری به شمار

می ­آید.

با اینکه ممکن است شما نخواهید به آن­ها فکر کنید و یا آن­ها را انجام دهید در مقابل این افکار و عادات احساس ناتوانی می­کنید و ناچار به انجام آن­ها هستید.

علایم

بسیاری از افرادی که دچار وسواس فکری هستند می ­دانند که این افکار و عادت ­ها معقول و عادی نیست.

آن­ها این رفتار­ها را از روی لذت انجام نمی ­دهند؛ اما چون نمی ­توانند این عادات را ترک کنند ناچار به انجامش هستند.

هنگامی که سعی کنند چنین عاداتی را انجام ندهند احساس بدی پیدا می­ کنند و مجبور می ­شوند دوباره آن­ها را انجام بدهند.

وسواس­ ها و رفتار­های اجباری طیف وسیعی دارند؛ دستور دادن، پاکیزگی، احتکار، افکار مزاحم و ناخواسته در مورد رابطه جنسی، دین، خشونت از جمله این رفتارها  هستند.

افکار وسواسی می تواند شامل موارد زیر باشد :

• ترس از جرم ­ها ، آلودگی ­ها و کثیف شدن
• ترس از مورد آزار قرار گرفتن خود یا سایرین
• الزام قرار گرفتن هر چیز در جای مشخص خود
• اعتقاد به خوب یا بد بودن بعضی رنگ ها یا اعداد
• هشیاری دائم برای پلک زدن، نفس کشیدن و سایر احساسات بدن
• سوء ظن ­های بی دلیل مبنی بر خیانت

عادات اجباری می ­تواند شامل موارد زیر باشد:

• شستن دست ها به ترتیب و به دفعات
• انجام کارها با ترتیب ثابت و خاص
• بررسی مکرر قفل در، خاموش بودن چراغ­ها و …
• نیاز به شمردن چیز­هایی مثل قدم­ها یا بطری ­ها
• گذاشتن و چیدن اشیا به ترتیب مشخص ( برای مثال تمام قوطی ­های برچسب دار رو به برچسب چیده شوند)
• ترس از لمس اشیایی مثل دستگیره در، استفاده از سرویس­ بهداشتی عمومی و یا دست دادن با دیگران

عوامل ایجاد کننده وسواس فکری

پزشکان هنوز به طور قطع نمی دانند چرا بعضی افراد دچار  اختلال وسواس فکری می­ شوند.

ممکن است بخش های مشخصی از مغز این افراد نسبت به مغز سایر افراد طبیعی نباشد، اما برای رسیدن به نتیجه قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است.

وسواس فکری در میان زنان بسیار شایعتر از مردان است.

علایم وسواس فکری در دوران نوجوانی و جوانی بروز می­ کند.

استرس می ­تواند علایم این اختلال را تشدید کند.

ممکن است ژن یا ژن هایی وجود داشته باشد که با اختلال وسواس فکری در ارتباط باشد اما این فرضیه نیز قطعی نیست.

اگر شما

• پدر و مادر، خواهر یا برادر و یا فرزندی دارید که دچار وسواس فکری است،
• افسردگی، اضطراب یا تیک دارید،
• تجربه ضربه روحی دارید،
• در کودکی مورد تجاوز جنسی یا فیزیکی قرار گرفته ­اید،

احتمال بیشتری وجود دارد که شما هم دچار اختلال وسواس فکری بشوید.

تشخیص

پزشک معالج از طریق معاینه بدنی یا آزمایش خون می ­تواند تشخیص دهد که علایم شما به دلیل بیماری  دیگری بروز نکرده است.

پزشک با شما در مورد احساسات، افکار و عادات ­هایی که دارید صحبت می کند.

اگر افکار و عادت­ های شما باعث ایجاد اختلال در انجام فعالیت مد نظرتان می­ شود شاید شما به اختلال وسواس فکری دچارید.

درمان

درمان قطعی برای وسواس فکری وجود ندارد.

اما با برخی روش­ های درمانی می­ توانید میزان تاثیر علایم این اختلال را که باعث ایجاد تداخل در زندگیتان می ­شود کمتر کنید.

پزشک می­ تواند دارو تجویز کند؛ یا جلسات روان درمانی به شما پیشنهاد کند و یا هر دو روش با هم می تواند برای شما موثر باشد.