بیماری حرکت، به خصوص در فرم دریازدگی، همیشه در طول تاریخ وجود داشته است.  

امروزه نوع جدیدی از این بیماری ظهور کرده است؛ بیماری حرکت در فضا! حدود یک سوم فضانوردان از بیماری حرکتی شدید در فضا رنج می برند.راه هایی برای پیشگیری یا درمان آن وجود دارد تا سفر خوشایند باشد.

در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم تلاش‌هایی برای تولید دستگاه‌های ضد بیماری حرکت انجام شد، از جمله «کمربند ضد بیماری حرکت»، صندلی لرزان ضد دریازدگی «که نشستن روی آن حس رانندگی ایجاد می کرد».

از همه مهمتر –ساخت کابینی بود که از حرکت قطب‌نما الگوبرداری می کرد و به گونه ای طراحی شده بود تا در حین حرکت کشتی پایدار باشد.

علت چیست؟

در واقع تعارض بین حواس مختلف عامل ایجاد بیماری حرکت می باشد.

برای مثال زمانی که در یکی از دستگاه های شهربازی همزمان می چرخید و وارونه می شوید، چشم ها، ماهیچه ها و گوش داخلی هر کدام به صورت مجزا سیگنال های متفاوت دریافت می کنند.

مغز نمی تواند تمام این سیگنال های ترکیب شده را بپذیرد. به همین دلیل در نهایت شما دچار سرگیجه و تهوع می شوید.

نقش گوش ها

سیستم گوش داخلی به شما در حفظ حس تعادل کمک می کند. این سیستم شامل سه جفت کانال نیم دایره ای و دو قسمت کیسه ای می باشد، که اطلاعاتی را در مورد آنچه در اطراف شما می گذرد به مغز می فرستند.

کانال های نیم دایره ای، مایعی را در خود نگه می دارند که با چرخش سر شما حرکت می کند. کیسه ها نیز به گرانش حساس هستند. آنها به مغز می گویند که ایستاده اید یا دراز کشیده اید.

نقش مغز

مغز شما همه این داده‌ها را دریافت کرده، و با ترکیب این اطلاعات حس مناسب آن را ایجاد می کند. اما گاهی اوقات مغز سیگنال های گیج کننده ای دریافت می کند.

به عنوان مثال در یک هواپیمای در حال پرواز، گوش داخلی حس حرکت را به مغز ارسال می کند، اما چشمانتان به مغزتان می‌گوید که به نظر می‌رسد جایی نمی‌روید. برعکس آن نیز صادق است. پس از یک سفر دریایی طولانی، می توانید در خشکی بی حرکت بایستید اما هم چنان احساس می کنید که در حال حرکت هستید.

نتیجه یکسان است، بیماری حرکت.

چه افرادی به بیماری حرکت مبتلا می شوند؟

هر فردی می تواند به بیماری حرکت مبتلا شود، اما بیشتر در کودکان و زنان باردار شایع است.

علایم

بیماری حرکت می تواند به سرعت بروز کند و باعث شود عرق سرد کرده و حالت تهوع پیدا کنید. سایر علایم رایج عبارتند از:

• سرگیجه
• افزایش تولید بزاق
• از دست دادن اشتها
• پوست رنگ پریده

علاوه بر این برخی از افراد دچار سردرد، احساس خستگی شدید یا تنگی نفس می شوند.

نکاتی برای بهبود شرایط

اغلب بعد از عادت به شرایط، علایم برطرف می شود.

اما اگر علایم برطرف نشد، می توانید روش های ساده زیر را انجام دهید:

• آرام باشید. روی چیزی تمرکز کنید، برای مثال می توانید نفس های عیق بکشید، یا برعکس از صد بشمارید. بستن چشم ها نیز می تواند کمک کننده باشد؛
• به یک شئ ثابت نگاه کنید. اگر در قایق هستید به افق و اگر در ماشین هستید به شیشه جلو نگاه کنید؛
• از مصرف الکل خودداری کنید. قبل از سفر غذای سبک مصرف کنید؛
• هوای تازه استنشاق کنید و سیگار نکشید؛
• در ماشین مطالعه نکنید.

درمان های طبیعی

برخی از افراد احساس می کنند با روش های زیر بهتر می شوند:

زنجبیل خام. برخی تحقیقات علمی حاکی از آن است که از این ریشه برای درمان تهوع استفاده می شده است. اما زنجبیل رقیق کننده خون نیز می باشد، بنابراین قبل از مصرف آن با پزشک خود صحبت کنید.

نعنا. به نظر می رسد مصرف نعنا می تواند بدن را آرام کند. حداقل این است که عطر نعنا شما را آرام می کند.

طب سوزنی و طب فشاری. برخی افراد می گویند که تحریک نقطه خاصی درست زیر مچ دست به کاهش حالت تهوع آنها کمک می کند.

داروها

اگر هنوز از بیماری حرکت رنج می برید، می توانید با تجویز پزشک، داروی مناسب را دریافت کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

بیماری حرکت معمولاً پس از پایان سفر از بین می رود. اما اگر هم چنان سرگیجه یا سردرد دارید، استفراغ می کنید، متوجه کاهش شنوایی یا درد در قفسه سینه شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.