ترجمه و گردآوری: دکتر شهرزاد دهناد (داروساز)

مونونوکلئوز عفونی که با نام تب غده دار نیز شناخته می شود، یک بیماری عفونی است که توسط ویروس اپشتین بار ایجاد می شود.

بیشتر افراد در سنین کودکی به این ویروس مبتلا می شوند و بیماری در اغلب این افراد بدون علامت یا کم علامت است.

بیماری در سنین جوانی اغلب با علایم همراه است.

علایم و نشانه های مونونوکلئوز چیست؟

علایم بیماری معمولا حدود 1 الی 2 ماه پس از آلوده شدن فرد به ویروس مشاهده می شود.

شایع ترین علایم آن که گاهی اوقات ممکن است با گلودرد یا انفلوآنزا اشتباه گرفته شود عبارتند از:

• تب؛
• گلودرد با لوزه های متورم که ممکن است لکه های سفید داشته باشد؛
• غدد لنفاوی متورم در گردن؛
• خستگی مفرط؛
• سردرد؛
• عضلات دردناک؛
• ضعف؛
• شکم درد با کبد یا طحال بزرگتر از حد طبیعی؛
• بثورات پوستی؛
• از دست دادن اشتها.

آیا مونونوکلئوز مسری است؟

بله این بیماری مسری است.

این نوع بیماری عفونی در حقیقت یک نوع عفونت دهانی است که در مرحله اول سلول های مخاط دهان را درگیر می کند و در نتیجه باعث آلوده شدن بزاق فرد می گردد.

از این رو ممکن است در اثر بوسیدن از فردی به فرد دیگر منتقل شود؛ به همین دلیل است که به آن بیماری بوسه نیز گفته می شود.

عامل انتقال این بیماری می تواند مخاط دهان، بینی، خون و مایع منی باشد.

اما به طور نادر از طریق اشیا، مانند مسواک و لیوان و یا سرفه و عطسه نیز قابل انتقال است.

هم چنین می تواند از طریق مقاربت جنسی و انتقال خون گسترش یابد، اما این مورد بسیار کمتر مشاهده می شود.

ویروس ایجاد کننده این بیماری می تواند حدود دو الی شش هفته به صورت خاموش باقی بماند و پس از آن با بروز علایم در فرد نمود پیدا کند.

هر فرد معمولا تنها یک بار به این ویروس مبتلا می‌شود؛ بنابراین آنتی‌بادی‌های تولید شده در بدن فرد می‌توانند تا پایان عمر از او محافظت کنند.

چگونه می توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد؟

در حالت کلی هیچ راهی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد؛ زیرا از یک طرف هیچ واکسنی برای ایمن سازی بدن در برابر این ویروس وجود ندارد و از طرف دیگر ویروس ایجاد کننده این بیماری به گونه ای است که حتی می تواند پس از برطرف شدن علایم در بدن باقی بماند.

بنابراین بزاق فرد آلوده تا آخر عمر می تواند منجر به انتقال این بیماری به سایر افراد شود.

مونونوکلئوز چگونه درمان می شود؟

بهترین راه درمان آن استراحت و  نوشیدن مایعات زیاد است؛ به خصوص در اوایل بیماری که علایم شدیدتر است.

اما هیچ راه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.

بیماری مونونوکلئوز عفونی معمولا به دو صورت درمان دارویی و درمان خانگی قابل کنترل است.

اما در میان تمام روش‌های موجود، تغییر سبک زندگی و نوشیدن آب فراوان می‌تواند موثرتر از بقیه راهکارها باشد.

در ادامه برخی از راه‌های درمان این بیماری عفونی را با شما به اشتراک می‌گذاریم:

• تقویت  سیستم ایمنی بدن و  استفاده از ویتامین‌هایی مانند ویتامین سی؛
• استفاده از دمنوش‌های گیاهی مناسب برای مقابله با عفونت؛
• غرغره آب نمک؛
• مصرف مایعات فراوان اعم از آب، آب میوه و چای؛
• استراحت کافی برای پیشگیری از ضعف بدن؛
• استفاده از روغن نارگیل در رژیم غذایی؛
• رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزی و مواد دارای فیبر بالا.

بیماری مونونوکلئوز چگونه قابل تشخیص است؟

بیماری مونونوکلئوز نیز مانند هر بیماری عفونی دیگری در مراحل ابتدایی با بررسی علایم و تست‌های مختلف قابل تشخیص است.

اما از طریق آزمایش خون جهت بررسی آنتی بادی، شمارش گلبول های سفید و یا تست عملکرد درست کبد نیز قابل تشخیص است.

پیشگیری

برای جلوگیری از مونونوکلئوز این نکات را در نظر داشته باشید:

•  از تماس با فرد آلوده خودداری کنید.

• وسایل شخصی مانند مسواک، ظروف  غذا، نی یا لیوان را با کسی که مشکوک به بیماری  است به اشتراک نگذارید.
• خود را سالم نگه دارید.
• دستان خود را به طور مرتب بشویید.