تهیه و تنظیم دکتر لادن ادیب عشق (داروساز)

بیماری‌های نوظهور، در سراسر دنیا همواره چالشی بزرگ برای نظام سلامت محسوب می‌شوند. بیماری های عفونی می توانند تهدید مداومی برای سلامت جامعه باشند.

بیماری کووید- ۱۹ نیز یکی از این عفونت‌های نوظهور است که موجب درگیری و مرگ بسیاری از مردم در جهان شده است.

در زمان بروز پاندمی ها، بخش مهمی از مسئولیت مقابله با عفونت‌هایی مانند ویروس کرونا، بر عهده کادر درمان می باشد که با وجود خطرات بسیار بالا در کنار بیماران بوده و در راستای بهبود سلامت آنان تلاش می نمایند.

کارکنان سلامت در دوره پاندمی کویید-19 ساعت های طولانی، با امکانات محدود در مراکز درمانی به بیماران خدمت رسانی کرده اند.

تعداد بالای مراجعه کنندگان، بیماران بدحال نیازمند به بستری شدن، کمبود تجهیزات و امکانات بستری بیماران، شرایط وخیم بیماران در بخش مراقبت های ویژه،  کمبود تجهیزات محافظت شخصی، استفاده طولانی مدت از پوشش های محافظت شخصی سنگین، کار بیش از حد و کاهش میزان و کیفیت خواب و استراحت، موجب بروز فشارهای سنگین بر کادر درمان و خستگی جسمی و روحی این گروه از جامعه شده است.

اغلب افراد جامعه توان و طاقت استفاده از ماسک و دستکش را در گرمای فعلی هوا ندارند و از انجام این مسئولیت اجتماعی ساده شانه خالی می کنند، اما کادر درمان ساعت‌ها با پوشیدن لباس محافظتی در برابر کرونا، استفاده از چندین لایه ماسک و شیلد، برای نجات بیماران فعالیت می کنند.

 روی صورت و بدن آنها به دلیل استفاده مدوام از این نوع پوشش زخم می شود و شاهد خستگی و یا درگیری به ویروس کرونا برای خود و همکارانشان می باشند، اما همچنان در راه خدمت به بیماران تلاش می کنند.

گزارش مرگ های منتشر شده از گروه های مختلف کادر درمانی که در حین مراقبت از بیماران مبتلا به ویروس کرونا شده اند، نشان دهنده میزان بالای انتقال بیماری در مراکز بهداشتی و درمانی و ریسک بالای بروز خطر برای کادر درمان می باشد.

زیرا ارتباط مستمر با بیماران مبتلا به کووید – ۱۹ آنها را در معرض خطر ویروس کرونا قرار داده و همین مسأله سطح درگیری و ابتلا را در میان این گروه افزایش می دهد.

علاوه بر این کادر درمان نیز همانند دیگر اعضای جامعه با مشکلاتی نظیر آسیب پذیر بودن نسبت به بیماری، عدم شناخت و اطلاعات کافی از کرونا ویروس جدید، دوری از خانواده و نگرانی و اضطراب مداوم در رابطه با سلامت آن ها و مشکلات اجتماعی و اقتصادی پیش آمده ناشی از شرایط پاندمی مواجه می باشند.

تمامی موارد ذکر شده می تواند منجر به افزایش میزان اضطراب و استرس در این گروه گردد.

نگرانی ها و اضطراب کادر درمان با مشاهده ابتلا و یا مرگ همکارانشان به علت ابتلا به ویروس کرونا به طور مرتب افزایش می یابد.

با این تفاوت که این گروه شغلی با وجود تمام نگرانی هایشان امکان ماندن در خانه و رعایت اصول قرنطینه را نداشته و می بایست در هر شرایطی به وظایف شغلی خود عمل نمایند.

هم چنین ترس از ناقل بودن و امکان آلوده کردن اعضای خانواده و دوستان منجر به انزوای بسیاری از کارکنان کادر درمان در این دوره شده است.

شرایط شغلی و اجتماعی پیش آمده در دوران کرونا، می تواند منجر به بروز اختلالات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی، استرس و PTSD (اختلال استرسی پس از حادثه) در میان این گروه شود.

استرس و افسردگی می تواند یکی از علت های بروز نارضایتی شغلی و ترک خدمت و تخصص افراد باشد.

هم چنین بروز افسردگی در میان کادر درمان که مسئولیت پذیری بالایی نسبت به حرفه خود دارند، موجب تجربه بالاتری از سطح استرس در این افراد می شود.

سلامت دارای ابعاد زیستی، اجتماعی و روانی است.

مطالعات نشان می دهند که فرسودگی جسمی و روان شناختی تاثیر مستقیمی بر سلامت افراد دارند.

این اختلالات می توانند موجب بروز ناتوانی در عملکرد نیروی انسانی سازمان های درمانی شود، از این رو جامعه، نیازمند فراهم سازی بستری مناسب برای کاهش نگرانی ها و ایجاد فضایی امن در راستای پیش­گیری از آسیب های سلامت روانی و اجتماعی کادر درمان می باشد.

افزایش آگاهی جامعه و مسئولین برای محافظت از کادر درمان در برابر قرار گرفتن در معرض پاندمی و پیامدهای آن می تواند علاوه بر سلامت جسمی، بر سلامت روان آن ها نیز تأثیرگذار باشد.

کادر درمان  از مهم ترین سرمایه های اصلی کشور است، که وظیفه حفاظت از سلامت جامعه را بر عهده دارند.

لزوم تشکیل شبکه های حمایت اجتماعی برای کاهش فشار بر کارکنان بهداشت و درمان از نیازهای اساسی جامعه سلامت می باشد؛ تا عوامل خطر و علایم پریشانی ذهنی کادر درمان شناسایی شده و روان درمانی های لازم برای این افراد صورت گیرد.

زیرا در شرایطی که کرونا همچنان در جامعه مسری بوده و قربانی می گیرد، کادر بهداشت و درمان در سخت ترین شرایط جسمی و روحی، برای بازگشت بیماران کرونا به زندگی تلاش می‌کنند.

حاصل عدم توجه به شرایط روحی و جسمی کادر درمان، فرسودگی بیش از حد و هم چنین ابتلا و فوت آنها به علت کووید- ۱۹    می باشد.

افرادی که برای خدمت به جامعه و آموزش سایر همکارانشان، سال‌ها تحصیل کرده و برای رسیدن به جایگاه کنونی خود بسیار زحمت کشیده و لحظه های جوانی خود را در این مسیر سپری کرده اند.

نیروهایی که در برخی موارد مورد بی مهری جامعه قرار می گیرند، اما کمتر به فشار کاری تحمیل شده بر این گروه پرداخته می شود.

با وجود تمامی موارد و مشکلات موجود، همواره شاهد مقاومت و تلاش بی دریغ مدافعان سلامت بوده ایم.

روز پزشک و داروساز فرصتی مناسب است تا از این گروه به پاس زحمات بی‌شمارشان قدردانی کرده و بیش از پیش در راستای حفظ سلامت جسمی و روحی آنان کوشا باشیم.