گرداوری و تالیف: دکتر شهرزاد دهناد (داروساز)

 

هالوکس والگوس که در فارسی به آن قوزشست پا و شست کجی هم می گویند، نوعی بدشکلی انگشت شست پا است.

هالوکس والگوس یا انحراف شست پا  که بیشتر با بیرون زدگی شست پا مشخص می شود، به دلیل بروز بدشکلی در استخوان های پا اتفاق می افتد.

در این بیماری در اثر بدشکلی استخوان های پا ، انگشت شست به جای مستقیم بودن، به طرف انگشت دوم خمیده می شود و در واقع همان انحراف شست پا به سمت خارج است.

این اختلال شایع اغلب در خانم ها و به دلیل پوشیدن کفش های پاشنه بلند و یا نوک تیز و هم چنین در اثر پوشیدن کفش نا مناسب رخ می دهد.

هالوکس والگوس از مهم ترین و شایع ترین بیماری های انگشتان پا است که در اثر وارد شدن فشار بیش از حد و طولانی مدت به انگشتان پا ایجاد می شود.

 

علایم هالوکس والگوس

• درد پا که ممکن است مداوم باشد، یا فقط در زمان راه رفتن و پوشیدن کفش حس شود؛
• التهاب و قرمزی پوست انگشت شست پا؛
• کاهش انعطاف پذیری انگشت شست پا؛
• تورم و التهاب انگشت شست پا؛
• ایجاد یک ندول یا توده در انگشت شست پا یا در نزدیکی آن؛
• کشیدگی انگشت شست پا به سمت انگشتان دیگر؛
• کشیدگی پوست شست پا؛
• افزایش ضخامت پوست در قسمت زیرین انگشت شست پا؛
• ایجاد پینه در انگشت گناری شست پا؛
• اختلال در حرکت دادن انگشت شست پا؛
• اختلال در حین راه رفتن؛

 

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا

• پوشیدن کفش نا مناسب (کفش تنگ، پاشنه بلند، نوک تیز، عدم تهویه مناسب)؛
• اختلالات در ساختار پا؛
• صافی کف پا؛
• ساختار غیر طبیعی استخوان پا؛
• ایستادن یا پیاده روی طولانی مدت؛
• آرتروز مچ پا؛
• روماتیسم مفصلی؛
• عوامل ژنتیکی؛

 

چه کفش هایی برای پا مناسب نیست؟

• کفش هایی که به مرور زمان سبب تغییر شکل پا شوند؛
• کفش هایی که پاشنه بلند نامناسب دارند؛
• کفش هایی که قالب استاندارد ندارند؛
• کفش هایی که به اندازه پا نیست.

 

تشخیص

یک پزشک، در زمان تشخیص علایم ذکر شده در بالا، هالوکس والگوس را به عنوان تشخیص احتمالی در نظر می گیرد.

آناتومی پا، ازجمله عملکرد مفصلی، در طی معاینه ارزیابی می شود. رادیوگرافی از ناحیه پا با دستور پزشک، می تواند برای تعیین یکپارچگی مفاصل پا و برای دیدن مشکلات عمیق تر مانند آرتریت یا نقرس مفید باشد.

 

درمان هالوکس والگوس

تعدادی از  درمان های خانگی می توانند تا حدی موثر واقع شوند.

درمان های خانگی عبارتند از:

کفش مناسب

 کفش هایی که فضای کافی بین انگشتان پا ایجاد می کنند و فشار روی پا را تسکین می دهند.

 

پدهای طبی

پد یا بالشتک هایی کوچک که بین انگشتان آسیب دیده پا قرار می دهند تا به کاهش تحریک پا و التهاب و درد ناحیه کمک کند.

 

عدم انجام فعالیت هایی که منجر به افزایش درد می شوند

 فعالیت هایی مانند ایستادن طولانی مدت، یا ورزش های شدتی می توانند بر روی وخیم تر شدن این مشکل تاثیرگذار باشند.

 

یخ

 استفاده از یخ و یا کمپرس سرد در ناحیه آسیب دیده می تواند تا حدی به کاهش التهاب کمک کند.

 

داروهای تسکین دهنده درد

 با تجویز و دستور پزشک مسکن ها می توانند مورد استفاده قرار بگیرند و باعث کاهش ورم و درد در ناحیه می شوند.

 

فاصله دهنده های انگشتی

 این وسایل به کاهش فشار بر روی مفاصل انگشتان پا کمک کرده، اصطکاک را در آن ناحیه کاهش داده و از محل حساس و آسیب دیده اطراف مفصل شست پا محافظت می کنند.

 

کفی های طبی مخصوص کفش

 استفاده از کفی های طبی آماده می تواند در جهت حمایت از قوس پا موثر باشد.

 

اصلاح فعالیت ها

 چنان چه در طی روز به مدت طولانی روی پاهای خود فشار می آورید، فعالیت هایی نظیر ورزش های سنگین، پیاده روی طولانی مدت و یا ایستادن اضافی را متوقف کنید.

 

ورزش

 ورزش تا حدی به کاهش هالوکس والگوس کمک می کند و مانع پیشرفت بیماری شده و حتی باعث می شود که گاها فرد نیاز به جراحی هم نداشته باشد.

 

فیزیوتراپی

 این روش که شامل حرکات اصلاحی و تکنینک ماساژ و درمان دستی نیز می شود، می تواند به درمان انحراف ایجاد شده کمک کند. البته فیزیوتراپی باید تحت نظر و با دستور پزشک انجام گیرد.

 

استفاده از محافظ و اسپلینت

که درد ناشی از هالوکس واگوس را کم کرده و به قرار گرفتن شست پا در موقعیت مناسب کمک می کند.

چنان چه درد در ناحیه تشدید شود و در راه رفتن و وزن اندازی فرد اختلال ایجاد کند، ممکن است پزشک روش های جراحی را توصیه کند.

 

ورزش

حرکات ورزشی زیر را هر روز، مخصوصا پس از در آوردن کفش‌هایتان انجام دهید؛

• بالا بردن قوس کف پا؛
• کشش انگشتان پا؛
• انجام حرکات ورزشی کم برخورد؛

برای جلوگیری از تحریک و تشدید بیماری، باید حرکات ورزشی کم برخورد، مانند پیاده روی، شنا و یا دوچرخه ثابت انجام دهید.

این فعالیت ‌ها به اندازه‌ حرکات پر برخوردی هم چون دو، هنرهای رزمی یا ورزش‌های تماسی به استخوان آسیب نمی‌رسانند.

اگر به مرور زمان درد و ناراحتی کاهش یافت، می‌توانید حرکات پر برخورد را نیز انجام دهید.

 

چه زمانی وقت انجام عمل است؟

اگر هالوکس والگوس شما بسیار دردناک باشد، ممکن است پزشک متخصص عمل جراحی را به شما پیشنهاد کند.

اگر درد بیش از یک سال ادامه داشت، ممکن است زمان آن رسیده باشد تا انجام عمل هالوکس والگوس را مدنظر قرار دهید.

اما اکثر بیماران سال‌ها قبل از تصمیم به انجام عمل، درد هالوکس والگوس را گاهی کمتر و گاهی بیشتر داشته‌اند.

هم چنین پزشک ممکن است عمل جراحی را به این علت توصیه نماید که هالوکس والگوس می تواند منجر به مشکلات دردناک دیگری در پا شود؛ مشکلاتی از قبیل انگشت خم شده به سمت پایین، بورسیت، پینه برآمده پایین انگشت کوچک پا، که در موارد خفیف یا شدید می‌توان عمل جراحی را انجام داد.

هنگامی که بیماران در سنین بالا برای درمان هالوکس والگوس مراجعه می‌کنند، اغلب به این دلیل است که هالوکس والگوس در آنها مشکلات دیگری را ایجاد نموده است.

در مورد این بیماران درد تقریبا ثابت است و حتی برای انگشت دوم پا نیز مشکل ایجاد کرده است.

هدف از عمل جراحی هالوکس والگوس تسکین درد و برگرداندن انگشت شست پا به حالت اولیه و درست است.

جراح استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، و اعصاب را به حالت ابتدایی خود  برمی‌گرداند و برجستگی پینه‌ای را کلا برطرف می کند.

بیش از ۱۵۰ نوع جراحی هالوکس والگوس وجود دارد، اما جراحان یکی از روش‌های معمول را از بین روش هایی که معمول‌تر است انتخاب می‌کنند.