دکتر نسترن ولی تبار (داروساز)

عفونت هلیکوباکتر پیلوری زمانی ایجاد می شود که باکتری ای به همان نام وارد معده شده و در آنجا شروع به تکثیر کند.

این عفونت می تواند به بافت معده و قسمت ابتدایی روده باریک آسیب برساند و باعث قرمزی، درد و التهاب شود. د

ر صورت تداوم عفونت و عدم درمان به موقع ممکن است زخم هایی در معده و ابتدای روده باریک ایجاد شود که منجر به سرطان معده شوند.

عفونت با هلیکوباکتر پیلوری بسیار شایع است و تخمین زده می شود بیش از نیمی از مردم جهان این عفونت را در بدن خود داشته باشند.

بسیاری از یبماران در دوران کودکی به عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند، با این حال در بزرگسالی نیز احتمال ابتلا به آن وجود دارد.

این باکتری ها از سال‌ها قبل از شروع علائم در بدن زندگی می‌ کنند و اکثر افرادی که به آن مبتلا هستند، هرگز دچار زخم های گوارشی نمی شوند.

پزشکان مطمئن نیستند که چرا فقط برخی افراد پس از ابتلا به عفونت هلیکو باکتر پیلوری دچار زخم های گوارشی می شوند.

هلیکوباکتر پیلوری از طریق غذا، آب یا ظروف آلوده و یا از طریق تماس با بزاق و سایر مایعات بدن فرد آلوده منتقل می شود.

این عفونت چه علائمی دارد؟

اکثر افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری هیچ علامتی ندارند. اما افرادی که زخم دارند، می توانند علائمی داشته باشند که عمدتا ناشی از زخم ها هستند. این علائم شامل موارد زیر است:

• درد مبهم یا احساس سوزش در شکم که در زمان گرسنگی تشدید شده و می تواند چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. این درد معمولا پس از خوردن غذا، نوشیدن شیر یا مصرف آنتی اسید ها بهبود می یابد.
• نفخ و باد گلو
• احساس سیری زودرس
• حالت تهوع و استفراغ
• عدم احساس گرسنگی
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص

زخم ها می توانند باعث خونریزی شوند و سلامتی شما را به خطر بیندازند. اگر هر یک از علائم زیر را دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• مدفوع با رنگ قرمز تیره یا سیاه
• احساس خستگی زیاد
• رنگ پریدگی پوست
• مشکل در تنفس
• سرگیجه یا غش
• استفراغ خونی یا سیاه رنگی که محتویاتی شبیه تفاله قهوه داشته باشد.
• درد شدید معده که شما را از خواب بیدار کند.

این عفونت چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر شما علائم مرتبط با عفونت هلیکوباکترپیلوری را نداشته باشید، احتمالا پزشک آزمایش های تشخیصی این عفونت را برای شما انجام نخواهد داد.

اما اگر علائم مرتبط با زخم های گوارشی را داشته باشید یا در گذشته به این عفونت مبتلا شده باشید، برای تشخیص قطعی مورد ارزیابی و آزمایش قرار می گیرید.

روش های تشخیصی شامل موارد زیر است:

• آزمایش خون: در این آزمایش پادتن هایی را جستجو می کنند که در پاسخ به این عفونت ایجاد شده اند.
• آزمایش مدفوع: در این آزمایش هر گونه باکتری غیر طبیعی در دستگاه گوارش شما شناسایی می شود.
• تست‌های تنفسی: در این آزمایش، ابتدا بیمار هوای بازدم را وارد کیسه ای می کند و سپس مایع خاصی را می نوشد و مجددا در کیسه دیگری بازدم را انجام می دهد. این آزمایش میزان دی اکسید کربن آزاد شده در تنفس شما را قبل و بعد از نوشیدن محلول اندازه گیری می کند.
• بیوپسی با اندوسکوپی بخش فوقانی دستگاه گوارش: یک لوله باریک انعطاف پذیر از طریق گلو وارد معده می شود. طی این فرایند نمونه کوچکی از بافت معده یا روده را برای آزمایش بر می دارند.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری چگونه درمان می شود؟

زمانی که تشخیص این عفونت در شما قطعی شد، برنامه درمانی شما شروع می شود که بر اساس موارد زیر مشخص خواهد شد:

• سن، سلامت کلی و سوابق بیماری شما
• شدت و میزان جدی بودن مشکل شما
• تمایل شما به دریافت دارو و برنامه درمانی

برنامه درمانی شما شامل درمان دارویی برای از بین بردن عفونت، بهبودی زخم های گوارشی و جلوگیری از عود زخم ها می باشد.

داروهای موجود در برنامه درمانی شامل آنتی بیوتیک های مختلف و داروهای کاهنده اسید معده است که باید برای 2 هفته مصرف شوند.

به این نکته توجه کنید که ممکن است رژیم دارویی شما شامل بیش از 10 قرص و کپسول در طول روز باشد که به نظر تعداد زیادی است.

اما بسیار مهم است که تمام داروهایی را که پزشک برای شما تجویز می کند، طبق دستورالعمل هایی که برایتان مشخص کرده است مصرف نمایید.

اگر آنتی‌بیوتیک‌ها را به ‌درستی استفاده نکنید، باکتری‌های بدن شما ممکن است در برابر آن‌ها مقاوم شوند و باکتری های مقاوم به معنای سخت تر شدن درمان و از بین بردن عفونت ها است.

اگر رژیم دارویی تجویزی، شما را آزار می دهد یا عوارضی دارد که برای شما قابل تحمل نیست، در مورد گزینه های درمانی دیگر و نحوه کنترل عوارض جانبی پیش آمده با پزشک خود صحبت کنید.

در اغلب موارد پزشک پس از پایان درمان و برای این که مطمئن شود عفونت از بین رفته است، شما را دوباره مورد ارزیابی و آزمایش قرار دهد.

این نکته را به یاد داشته باشید که اگرچه شرایطی مانند داشتن استرس، مصرف غذاهای تند و پرادویه، مصرف نوشیدنی های گازدار و استعمال سیگار به تنهایی باعث ایجاد زخم نمی شوند، اما می توانند سرعت بهبود زخم را کاهش دهند یا درد شما را بدتر کنند.

می توانید در مورد راه های مدیریت استرس، بهبود رژیم غذایی و ترک سیگار با پزشک خود صحبت کنید.

چگونه باید از ابتلا به این عفونت جلوگیری کرد؟

باید بدانید هیچ واکسنی برای پیشگیری از عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود ندارد.

از آن جایی که این باکتری می تواند از طریق غذا و آب آلوده منتقل شود، راهکاری های زیر را برای جلوگیری از ابتلا به آن در پیش بگیرید:

• حتما دستان خود را بعد از استفاده از سرویس بهداشتی با آب و صابون برای 20 ثانیه بشویید.
• قبل از تهیه غذا و قبل ازخوردن آن، دستان خود را با آب و صابون برای 20 ثانیه بشویید.
• از مصرف آب یا غذایی که از تمیزی آن اطمینان ندارید، خودداری کنید.
• غذایی را که کاملا پخته نشده است، میل نکنید.
• آب را از یک منبع تمیز و مطمئن بنوشید.
• به فرزندان خود این نکات و سایر موارد مربوط به رعایت بهداشت را بیاموزید.