دکتر میلاد حیدری(جراح دندانپزشک، کارشناس ارشد پژوهش در علوم بین رشته ای پزشکی)‏

گریپ فروت یکی از محبوب ترین مرکبات است که به دلیل طعم تلخ و عطر منحصر به فردش، طرفداران خاص خود را دارد.

معمولا گریپ فروت را به دو نوع صورتی و سفید تقسیم بندی می کنند: مزه نوع صورتی کمی شیرین تر است؛ ظاهر جذاب تری دارد و به علاوه، به دلیل محتوای بیشتر ماده بتا کاروتن (رنگدانه ای که باعث ایجاد ته رنگ قرمز می شود) احتمالا در جلوگیری از ابتلا به سرطان موثرتر است.

گریپ فروت فواید مطالعه شده فراوانی دارد: اولین مورد کالری کم و مقدار زیاد مواد مغذی است که باعث می شود این میوه انتخاب مناسبی برای استفاده در رژیم های غذایی متعادل (balanced diet) باشد.

گریپ فروت حاوی فیبر و 15 نوع ویتامین و ماده معدنی است.

به طور تقریبی، یک گریپ فروت متوسط دارای 15 کالری انرژی، 13 گرم کربوهیدرات، 1گرم پروتئین، 2 گرم فیبر، حدود 64 درصد از میزان توصیه شده دریافتی (RDI) ویتامین سی، 28 درصد RDI ویتامین آ، 5 درصد RDI پتاسیم، 4 درصد RDI ویتامین ب1، 4درصد RDI فولات، 3درصد RDI منیزیم، و مقادیری آنتی اکسیدان های قوی گیاهی است.

گریپ فروت برای تقویت سیستم ایمنی مفید است.

ویتامین سی زیاد موجود در این میوه، بدن را در برابر عفونت های ویروسی و باکتریایی مقاوم می کند و باعث می شود دوران بهبودی بعد از سرماخوردگی کوتاهتر شود.

این ویتامین در ساخت کلاژن، کمرنگ شدن لک های پوستی، محافظت از پوست در برابر مضرات آفتاب، و جلوگیری از پیری پوست موثر است.

ویتامین آ موجود در گریپ فروت نیز باعث جلوگیری از بروز التهاب در بدن می شود. محتوای روی، مس، و آهن این میوه، با وجود اندک بودن باعث انسجام ساختار پوست شده و سلامت آن را ارتقا می دهد.

مصرف گریپ فروت در کاهش مقاومت بدن به انسولین (هورمون کاهنده قند خون) تاثیر مثبت دارد و متعاقبا می تواند در جلوگیری از ابتلا به دیابت موثر باشد.

مقاومت به انسولین زمانی اتفاق می افتد که بدن به انسولین واکنش صحیح نشان نمی دهد؛ در نتیجه قند خون به درستی کاهش نمی یابد و با افزایش میزان قند، خطر ابتلا به دیابت نوع دو افزایش می یابد. گریپ فروت در تنظیم سطح انسولین خون نیز تاثیر دارد.

آن گونه که در مطالعات مشخص شده است، مصرف نصف یک گریپ فروت تازه قبل از صرف وعده غذایی، باعث می شود که مصرف کننده از کاهش سطح انسولین در کنار کاهش میزان مقاومت به انسولین سود برد. مصرف کامل میوه گریپ فروت نسبت به مصرف عصاره آن، تاثیر بهتری در کنترل قند خون دارد.

تاثیر گریپ فروت در کاهش وزن به اثبات رسیده است. محتوای فیبر این میوه باعث القای احساس پر بودن و کاهش میزان دریافت کالری می شود. کالری گریپ فروت کم و محتوای آب آن زیاد است که هر دو به کاهش وزن کمک می کنند.

در مطالعات، مصرف گریپ فروت یا عصاره آن همراه با وعده های غذایی، به اندازه دریافت میزان کافی آب، اندازه دور کمر افراد را کاهش داده است.

توجه به این نکته ضروری است که بدانیم مصرف گریپ فروت به تنهایی باعث کاهش وزن نمی شود، بلکه گنجاندن آن در یک رژیم غذایی متعادل است که می تواند به کاهش وزن کمک کند.

ثابت شده است که مصرف مداوم گریپ فروت با کاهش فشار خون و میزان کلسترول، در جلوگیری از ابتلا به بیماری های قلبی مفید است.

در یک مطالعه، افرادی که برای 6 هفته روزانه 3 وعده گریپ فروت دریافت کردند، کاهش معنادار فشار خون و بهبود میزان کلسترول مجموع و کلسترول LDL (کلسترول بد) را نشان دادند.

مصرف گریپ فروت می تواند 5 درصد پتاسیم مورد نیاز بدن را تامین کند؛ دریافت میزان کافی پتاسیم، با کاهش فشار خون و نیز کاهش خطر مرگ بر اثر بیماری های قلبی و سکته مغزی ارتباط دارد.

فیبر موجود در گریپ فروت نیز با کاهش فشار خون و سطح کلسترول، از سلامت قلب و عروق حمایت می کند.

گریپ فروت احتمال ابتلا به سنگ کلیه خصوصا سنگ های کلسیم اوگزالات را کاهش می دهد. اسید سیتریک موجود در این میوه، با افزایش حجم و اسیدیته ادرار، و نیز با اتصال به کلسیم، مانع از تجمع کلسیم در کلیه ها شده و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند.

با وجود فواید گفته شده، گریپ فروت برای همه افراد مناسب نیست. در برخی افراد مصرف گریپ فروت یا عصاره آن باعث بروز تداخلات دارویی می شود.

گریپ فروت حاوی ترکیباتی است که می تواند فرآیند سوخت و ساز برخی داروها را با اختلال مواجه کند و باعث تجمع ترکیبات آن ها در بدن شود؛ در نتیجه در برخی موارد مصرف گریپ فروت ممکن است منجر به ایجاد مسمومیت دارویی شود.

بیشترین احتمال تداخل مصرف با گریپ فروت در مورد برخی آرام بخش ها، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، داروهای مسدود کننده کانال کلسیم (جزو داروهای درمان فشار خون)، برخی داروهای درمان نقص ایمنی اکتسابی (AIDS)، نوعی از داروهای درمان صرع، و برخی استاتین ها (داروهای کاهش دهنده کلسترول) مطرح است.

در صورتی که از داروهای متعلق به دسته های فوق استفاده می کنید، توصیه می شود قبل از مصرف گریپ فروت با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف زیاد گریپ فروت و سایر مرکبات می تواند باعث سایش مینای دندان شود.گریپ فروت را با مکیدن مصرف نکنید و آن را به صورت مستقیم روی دندان ها قرار ندهید.

توصیه می شود که بعد از مصرف این میوه چند بار دهان خود را آبکشی کنید و تا سی دقیقه مسواک نزنید تا احتمال آسیب به مینای دندان ها به حداقل برسد.

خوردن مقادیر اندک پنیر بعد از مصرف گریپ فروت می تواند به خنثی کردن فضای اسیدی حفره دهان و افزایش ترشح بزاق کمک کند.

در مجموع، گریپ فروت سرشار از مواد مغذی، آنتی اکسیدان و فیبر است و کالری بسیار کمی دارد.

این ویژگی ها باعث می شود که این میوه جزو سالم ترین مرکبات باشد؛ با این حال، باید در مصرف آن احتیاطات لازم را لحاظ کنیم.