تصمیم گیری

افراد غالبا بر این باورند که تصمیم‌گیری، کار سختی است. اما ناچاریم که همیشه در زندگی تصمیماتی بگیریم؛ تصمیم‌هایی در مورد مسائل کم‌اهمیت مانند این که برای ناهار چه چیزی بپزیم تا تصمیماتی که منجر به تغییر زندگی ما می‌شوند، مانند این که کجا و در چه رشته‌ای تحصیل کنیم یا با چه کسی ازدواج کنیم.

برخی افراد از طریق جستجوی اطلاعات بیشتر یا مشورت با دیگران و برخی دیگر به صورت تصادفی (مثلا با انداختن سکه) تصمیم‌گیری می‌کنند.

تصمیم‌گیری چیست؟

در یک تعریف ساده، تصمیم‌گیری، عمل انتخاب بین دو یا تعداد بیشتری از انتخاب‌هاست. اما در مقیاس گسترده‌تر تصمیم‌گیری عبارت است از فرآیند حل مشکل که انتخاب بین راه‌حل‌های احتمالی را شامل می‌شود. در نظر داشته باشید که تصمیمات می‌توانند بر اساس احساسات درونی، استدلال یا هر دوی آنها اتخاذ شوند.

تصمیم‌گیری موثر

تصمیمات (چه شخصی و چه سازمانی) باید قابل اجرا باشند. شما نیز باید نسبت به اجرای آنها، متعهد باشید و بتوانید دیگران را در مورد ابعاد مثبت تصمیماتی که گرفته‌اید، متقاعد کنید. در فرآیند تصمیم‌گیری موثر، لازم است اطمینان حاصل کنید که قادر به انجام آن هستید.

چه عواملی  مانع از تصمیم‌گیری موثر می‌شوند؟

مسائل زیادی وجود دارند که از تصمیم‌گیری موثر جلوگیری می‌کنند. این مسائل عبارتند از:

کمبود اطلاعات کافی: نداشتن اطلاعات کافی باعث می‌شود تصمیمی که پایه و اساسی ندارد، اتخاذ کنید. برای جمع‌آوری اطلاعات ضروری باید زمان صرف کنید؛ حتی اگر وقت شما بسیار محدود باشد. اگر لازم باشد با مشخص کردن این که چه اطلاعاتی مهم‌تر است، اطلاعات جمع‌آوری شده را اولویت‌بندی کنید.

اطلاعات بسیار زیاد: مشکل دیگری که معمولا در تصمیم‌گیری‌ها مشاهده می‌شود، داشتن مقدار زیادی اطلاعات ضد و نقیض است. گاهی این مساله، «تجزیه و تحلیل فلج» خوانده می‌شود و به عنوان یک تاکتیک برای تاخیر در فرآیند تصمیم‌گیری سازمانی (خصوصا برای افرادی که قبل از تصمیم‌گیری، در پی جمع‌آوری اطلاعات بیشتر هستند) به کار می‌رود.

غالبا با جمع‌آوری همه افراد برای تصمیم‌گیری (به این منظور ‌که تصمیم بگیرند چه اطلاعاتی واقعا مهم است) و با زمان‌بندی برای تصمیم‌گیری (شامل یک مرحله برای جمع آوری اطلاعات) این مشکل حل خواهد شد.

تصمیم‌گیری جمعی: تصمیم‌گیری توسط جمع، کار دشواری است. هر کسی نسبت به مسائل، دیدگاه خاصی دارد و با توجه به این که اطلاع از این دیدگاه‌ها و دلیل اهمیت آنها مهم است، هر کس باید نسبت به تصمیمات خود مسئول باشد. گاهی وقت‌ها،  همین که تصمیمی گرفته شود، بهتر از این است که هیچ تصمیمی اتخاذ نشود.

تصمیم گیری بر اساس منافع شخصی: غالبا فرآیند تصمیم‌گیری بر اساس منافع شخصی انجام می‌شود. این منافع، به طور واضح بیان نمی‌شوند، اما می‌توانند موانع جدی بر سر راه تصمیم‌گیری باشند.

وابستگی‌های عاطفی: مردم معمولا دوست دارند وضعیت فعلی را حفظ کنند، اما در جریان تغییرات، تصمیمات نیز دچار تغییر می‌شوند و این باعث می‌شود بسیاری از افراد، تصور کنند تصمیم‌گیری در این شرایط دشوار است. اما در نظر داشته باشید که اگر تصمیم بگیرید که هیچ تصمیمی اتخاذ نکنید، این خودش یک تصمیم است.

نداشتن وابستگی عاطفی: گاهی اوقات به دلیل این‌که به یک یا برخی از راه‌های موجود توجه نکرده‌اید، تصمیم‌گیری دشوار می‌شود. در این حالت، فرآیند تصمیم‌گیری ساختاریافته می‌تواند با شناخت مزایا و معایب تصمیمات انجام شود، در حالی که  قبلا به آن فکر نکرده بودید.

با استفاده از فرآیند تصمیم‌گیری ساختاریافته می‌توان بر بسیاری از موانع تصمیم‌گیری موثر غلبه کرد. این فرآیند به شما کمک می‌کند که بتوانید:

• تصمیمات پیچیده را به تصمیمات ساده‌تر تبدیل کنید.
• توجه کنید که چطور هر تصمیمی اتخاذ می‌شود.
• برای اتخاذ تصمیم در مهلت مقرر، برنامه‌ریزی کنید.

تکنیک‌های مختلفی برای تصمیم‌گیری وجود دارد که از تکنیک‌های ساده تا پیچیده را شامل می‌شود.

روشی که برای تصمیم‌گیری استفاده می‌شود، به ماهیت و میزان پیچیدگی تصمیمی که باید اتخاذ شود، بستگی دارد.