تغذیه با شیر مادر
شیر مادر یکی از بهترین غذاها برای رشد فکری و جسمی کودک می باشد. هم چنین علاوه بر فواید فراوان برای نوزاد، روند شیردهی برای مادران نیز از مزیت های فراوانی برخوردار است.
دکترلادن ادیب عشق (داروساز)
شیر مادر بهترین، کامل ترین و سالم ترین منبع غذایی برای رفع کلیه نیازهای تغذیه ای نوزاد می باشد.
بر اساس نظر پزشکان و متخصصان توصیه می شود تا طی ماه اول زندگی نوزاد تغذیه فقط و فقط به وسیله شیر مادر صورت گیرد.
ترکیبات شیر مادر، در طول مدت شیردهی، در هر وعده شیردهی طی روز، در آغاز و پایان هر نوبت شیردهی و بر اساس رشد نوزاد، متغیر است.
این تغییرات با نیازهای رشد و مراحل هضم شیرخواران دقیقا منطبق می باشد.
از این رو به عنوان بهترین و مناسب ترین منبع تغذیه ای برای نوزاد در نظر گرفته می شود.
شیر مادر در ساعات اولیه به صورت آغوز و حاوی مواد مفید و ارزنده ایمنی (آنتی بادی ها) می باشد که از کودک در مقابل ویروس ها و باکتری ها محافظت می کند.
آغوز سرشار از پروتئین و دارای مقدار کمی قند می باشد و به پیشرفت تکامل دستگاه گوارش نوزاد کمک می کند.
شیر مادر قدرت سیستم ایمنی کودک در مقابل بسیاری از میکروبها را تقویت کرده و در افزایش سطح آنتی بادی بدن نوزاد موثر است.
هنگامی که مادر در معرض ویروس یا باکتری ها قرار می گیرد، سیستم ایمنی بدن وی شروع به تولید آنتی بادی می کند، این آنتی بادی ها سپس در شیر مادر ترشح می شوند و در هنگام تغذیه به کودک منتقل می شوند.
احتمال بروز عفونت های تنفسی و عفونت گوش در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر است.
شیر مادر بهترین منبع تغذیه ای و ایمنی برای نوزادان محسوب می شود.
میزان ابتلا به آسم، اگزما و انواع آلرژی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند بسیار کمتر گزارش شده است.
پروتئین های موجود در شیر گاو و یا شیر سویا احتمال تحریک واکنش های آلرژیک را افزایش می دهند.
چربی و پروتئین شیر مادر بهتر از چربی و پروتئین دیگر انواع شیرها هضم و جذب می شود.
به همین دلیل مشکلات گوارشی از قبیل اسهال، یبوست و دردهای شکمی و هم چنین حساسیت نسبت به پروتئین در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر مشاهده می شود.
چربی شیر مادر در آخر هر وعده دو تا سه برابر شیر اول شیردهی است پس می بایست زمان کافی برای شیردهی به نوزاد در نظر گرفته شود.
اهمیت چربی شیر مادر در مورد نوزادان نارس بسیار قابل توجه است چون نوزادان نارس باید ضمن اینکه روند طبیعی رشد خود را طی می کنند تأخیر رشد خود را نسبت به همسالانشان نیز جبران نمایند؛ بنابراین، به میزان انرژی بیشتری نیاز دارند، و مهم ترین منبع تولید این انرژی چربی شیر مادر است.
میزان قند در شیر مادر کمترین نوسان را دارد و تغذیه صحیح نوزاد با شیر مادر، مانع کاهش قند خون در نوزاد می شود.
به علت وجود آب کافی در شیر مادر به خصوص در ابتدای زمان شیردهی، تشنگی نوزاد برطرف شده و اشتهای او تحریک میشود و نیازی به دادن آب به نوزاد نمی باشد.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند افزایش وزن مناسب تری پیدا می کنند و در خطر اضافه وزن بیش از اندازه نیستند.
تصور می شود که خطر ابتلا به دیابت، چاقی و بیماری های قلبی- عروقی در بزرگسالی، در نوزادانی که شیر مادر دریافت می کنند کمتر است.
کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، دندان های سالم تری خواهند داشت. مکیدن سینه مادر علاوه بر تقویت فک نوزاد به تقویت دندان های او نیز کمک می کند.
جهت شیر دهی مناسب به کودک توجه به سه اصل از اهمیت بالایی برخوردار است:
آگاهی: مراقب علایم گرسنگی نوزاد خود باشید و هرگاه نوزاد شما گرسنه است،
به او شیر دهید. در چند هفته اول ، شما ممکن است 8 تا 12 مرتبه در 24 ساعت به نوزاد خود شیر دهید.
فواصل بین شیر دهی به نوزاد تازه متولد شده نباید بیشتر از 4 ساعت باشد پس می بایست نوزاد را از خواب بیدار کرده و به او شیر بدهید.
برای کمک به بیدار کردن نوزاد می توان پتوی نوزاد را جابجا کرده و یا اقدام به تعویض پوشک او کنید و یا نوزاد را به آرامی ماساژ دهید.
آگاهی به علایم گرسنگی نوزاد از قبیل: حرکت دادن دستان خود به سمت دهان خود، ایجاد صداهای مکیدن یا حرکات دهان، بیرون آوردن زبان، مکیدن پتو و یا دست و یا حرکت به سمت آغوش مادر به شما کمک می کند تا از گرسنه بودن نوزاد خود مطلع شوید.
برای شیر دهی منتظر گریه نوزاد نباشید، زیرا نشانه ای از میزان بالای گرسنگی نوزاد و علامت دیررس گرسنگی است.
صبر: به نوزاد اجازه دهید تا زمانی که می خواهد از شیر شما تغذیه کند و در شیردهی به وی عجله نداشته باشید. نوزادان به طور معمول از هر سینه به مدت 10 تا 20 دقیقه از شیر مادر تغذیه می کنند.
راحتی: مهمترین اصل راحتی مادر هنگام شیردهی به نوزاد است. آرامش داشته باشید تا جریان شیر بیشتر شود.
قبل از شروع به شیردهی از بالش هایی استفاده کنید که از بازوها، سر و گردن شما حمایت کرده و شما را در حالت راحت تری قرار می دهند.
حتما پاهای خود را روی سطحی مناسب قرار دهید تا هنگام شیردهی در حالت آرامش باشید.
شیر مادر یکی از بهترین غذاها برای رشد فکری و جسمی کودک می باشد.
هم چنین علاوه بر فواید فراوان برای نوزاد، روند شیردهی برای مادران نیز از مزیت های فراوانی برخوردار است.
فرایند شیردهی موجب افزایش سوخت و ساز شده و باعث می شود که بدن کالری اضافه دریافتی روزانه را بسوزاند، بنابراین می تواند به مادر در کاهش سریع تر اضافه وزن ناشی از دوران بارداری کمک کند.
اکسی توسین هورمونی می باشد که در هنگام فرایند زایمان در بدن مادر ترشح می شود تا روند زایمان را آسان تر و از خونریزی جلوگیری کند.
فرایند شیردهی باعث ترشح هورمون اکسی توسین شده و موجب می شود تا رحم مادر منقبض شده و به اندازه قبل از دوران بارداری باز گردد.
هم چنین ترشح این هورمون میزان خونریزی های احتمالی پس از زایمان را نیز کاهش می دهد.
افسردگی پس از زایمان نوعی از بیماری افسردگی است که معمولا کمی پس از تولد نوزاد رخ داده و درصدی از مادران را تحت تاثیر قرار می دهد.
مطالعات نشان می دهند ترشح هورمون اکسی توسین در مادرانی که به نوزاد خود شیر می دهند می تواند از بروز افسردگی مزمن جلوگیری کند.
هم چنین شیردهی خطر ابتلا به برخی از بیماری ها و سرطان ها را در مادران کاهش می دهد.
شیردهی احتمالا می تواند میزان ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را کاهش دهد.
برخی مطالعات نشان می دهند شیردهی می تواند موجب کاهش ریسک ابتلا به فشار خون، بیماری های قلبی عروقی و دیابت نیز شود.
استمرار در فرایند شیردهی منظم، تخمک گذاری را برای مدتی متوقف می کند. این توقف در چرخه ی قاعدگی موجب جلوگیری از بارداری های ناخواسته و افزایش زمان بین بارداری ها می شود.