دکتر الهام یوسفی (داروساز)

پستان ها به دلیل افزایش استروژن در دوران بلوغ رشد می کنند.

در طول چرخه قاعدگی، هورمون های مختلفی باعث ایجاد تغییر در بافت پستان می شوند که می تواند منجر به درد یا ناراحتی در برخی از خانم ها شود.

در حالی که پستان ها به طور معمول درد نمی کنند، اما گاهی اوقات درد پستان شایع است.

درد پستان که به آن ماستالژیا نیز گفته می شود، یک بیماری شایع در بین زنان است.

این درد معمولاً به صورت دوره ای یا غیر دوره ای طبقه بندی می شود.

 حدود 70 درصد زنان در طول زندگی خود درد پستان را تجربه می کنند و فقط حدود 15 درصد این دردها احتیاج به مداخلات درمانی دارد.

درد دوره ای یعنی دردی که مربوط به چرخه قاعدگی باشد. درد ناشی از چرخه قاعدگی در طی دوره یا بعد از پریود شما فروکش می کند.

بر خلاف درد سینه دوره ای، درد سینه  غیر دوره ای کاملا متفاوت از چرخه ی قاعدگی است که عموما در زنان بعد از یائسگی در سنین 40 تا 50 سال بروز می کند.

گاهی اوقات دردهای غیر دوره ای درد ناشی از عضلات یا بافت های اطراف پستان هستند. درد غیر دوره ای نسبت به درد دوره ای غیر معمول است و شناسایی علل آن سخت تر می باشد.

شدت ماستالژیا می تواند از درد شدید تا سوزش خفیف متفاوت باشد.

بعضی از خانم ها ممکن است تحریک پذیری (حالت حساسیت غیرطبیعی نسبت به فشار یا لمس) پستان را تجربه کنند و یا ممکن است حس کنند پستان از حالت معمول پر تر است.

دلایل درد پستان

درد پستان می تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود.

دو مورد از شایع ترین آن ها نوسانات هورمون و پستان های فیبروکیستیک هورمونی است.

1.نوسانات هورمونی

چرخه قاعدگی یک زن باعث نوسانات سطح هورمون های استروژن و پروژسترون می شود.

این دو هورمون می توانند باعث شوند که پستان های خانم ها متورم، ناصاف و گاهی دردناک شود.

بعضی اوقات زنان گزارش می کنند که هم زمان با افزایش سن به سبب ازدیاد حساسیت به هورمون ها این درد بدتر می شود.

گاهی اوقات، زنانی که درد مرتبط با قاعدگی را تجربه می کنند، پس از یائسگی دچار این درد نخواهند شد.

اگر درد پستان به دلیل نوسانات هورمونی باشد، معمولاً دو تا سه روز پیش از پریود احساس می کنید که درد بدتر می شود.

گاهی اوقات درد در طول چرخه قاعدگی شما نیز ادامه خواهد داشت.

برای تعیین این که آیا درد پستان به چرخه قاعدگی شما مرتبط است، دوره های قاعدگی خود را به صورت مرتب یادداشت کنید و اگر در طول ماه احساس درد را تجربه کردید آن را مشخص کنید.

پس از یک یا دو دوره، الگوی درد شما مشخص می شود.

دوره های تکاملی که به واسطه نوسانات هورمونی بر چرخه قاعدگی یک خانم تأثیر می گذارند و به طور بالقوه باعث درد پستان می شوند عبارتند از:

• بلوغ

• بارداری

• یائسگی

2.کیست پستان

کیست پستان رایج ترین توده پستانی است که در خانم‌ ها مشاهده می شود.

کیست ها معمولاً در سن  35 تا 50 سال دیده می شوند و پس از یائسگی از بین می روند مگر در خانم هایی که پس از یائسگی هورمون های تخمدانی را استفاده می کنند.

کیست ها  توده های پر از مایعی هستند که معمولا در زمینه تغییرات فیبروکیستیک ایجاد می شوند.

اندازه کیست ها بسیار متفاوت بوده و از چند میلی متر تا چند سانتیمتر متغیر است.

تعداد و اندازه کیست های پستان ممکن است  در یک شخص در ماه های گوناگون تغییر کند که اهمیتی ندارد.

تغییرات فیبروکیستیک پستان

زنان در دوره قبل از یائسگی و آن هایی که تحت هورمون درمانی بعد از یائسگی قرار دارند امکان دارد دچار وضعیت نا‌صافی، افتادگی و تورم ناشی از ساخته شدن مایعات در پستان شوند. این شرایط بدون ضرر، تحت عنوان تغییرات فیبروکیستیک پستان شناخته می شود.

تاثیرات دوره شیردهی بر درد پستان

تغذیه با شیر مادر روشی طبیعی و مغذی برای تغذیه شیرخوار است، اما بدون مشکل هم نیست.

به دلایل زیادی می توانید در هنگام شیردهی درد پستان را تجربه کنید، که شامل:

1. ورم پستان

ورم پستان یک عفونت دردناک پستان است.

این درد بیش از همه در زنان شیرده در ارتباط با انسداد مجاری شیردهی تجربه می‌شود.

نشانه های مرتبط با ورم پستان اغلب شامل تب، انواع درد و خستگی است که با تغییرات پستان نظیر گرم شدن، سرخ شدن، ورم و درد همراه است.

2. احساس سفتی و سنگینی در پستان

احساس سفتی و سنگینی پستان هنگامی اتفاق می افتد که پستان های شما بیش از حد پر شود.

پستان های شما بزرگتر به نظر می رسد و پوست شما احساس کشیدگی و درد خواهد داشت.

اگر شرایط شیردهی به نوزاد خود را ندارید می توانید شیر خود را پمپاژ کنید.

3. اگر کودک شیرخوار شما در حین شیردهی به طور مناسب نوک پستان را نمکد، به احتمال زیاد درد پستان را تجربه خواهید کرد.

در شماره بعدی به بررسی علل دیگر درد پستان و همی نطور درد پستان در مردان خواهیم پرداخت.