مقاومت آنتی‌بیوتیکی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ ها توانایی مقابله با داروهای از بین برنده آنها را پیدا می کنند.

به عبارت دیگر آنتی بیوتیک ها و ضد قارچ ها دیگر توانایی از بین بردن این عوامل را ندارند؛ در نتیجه این میکروب ها از بین نمی روند، به رشد خود ادامه می دهند و منجر به عفونت های کشنده می شوند.

سالانه تعداد موارد مرگ فراوانی به علت مقاومت به آنتی بیوتیک ها ثبت می شود. برای مثال سالانه بیش از 8/2 میلیون عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک در آمریکا رخ می دهد و بر اساس گزارش ها در سال 2019 در آمریکا، به دلیل مقاومت آنتی بیوتیکی بیش از 35000 نفر جان خود را از دست داده اند.

• مقاومت آنتی بیوتیکی امروزه یکی از بزرگترین تهدیدها برای سلامت، امنیت غذایی و توسعه جهانی است.
• مقاومت آنتی بیوتیکی می تواند هر فردی را در هر سنی و در هر کشوری تحت تاثیر قرار دهد.
• مقاومت آنتی بیوتیکی به طور طبیعی رخ می دهد، اما استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها در انسان و حیوانات این روند را بسیار تسریع می کند.
• میکروب های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها به راحتی و به سرعت بین انسان ها، حیوانات و محیط پخش می شوند و عفونت های مرگ آور را ایجاد می کنند.
•  در اثر مقاومت آنتی بیوتیکی، درمان عفونت هایی که قبلا درمان می شده اند همانند سل، ذات الریه، سوزاک و … سخت و یا ناممکن می شود. همین امر منجر به بستری طولانی تر در بیمارستان، هزینه های پزشکی بیشتر و افزایش مرگ و میر می شود.
• در برخی موارد ممکن است دیگر آنتی بیوتیک های موثر برای درمان عفونت ها وجود نداشته باشد. در نتیجه این روند شاهد مرگ و میر بسیاری از بیماران خواهیم بود.
• به علاوه مقاومت آنتی بیوتیکی دستاوردهای پزشکی مدرن را به خطر می اندازد. موفقیت در درمان هایی مانند پیوند اعضا، شیمی‌درمانی و جراحی‌هایی مانند سزارین و تعویض مفاصل منوط به داشتن آنتی بیوتیک های اثر بخش است، مقاومت آنتی بیوتیکی می تواند منجر به شکست این درمان ها و به موازات مرگ بیماران مبتلا شود.

پیشگیری و کنترل

استفاده نادرست و بیش از حد از آنتی بیوتیک ها یکی از مهم ترین دلایل بروز مقاومت آنتی بیوتیکی است.

به همین دلیل کشورهای پیشرفته در جهت کاهش این پدیده اقداماتی را در جهت افزایش آگاهی عمومی درباره استفاده از آنتی بیوتیک ها و مضرات آنها و هم چنین تدابیری برای تجویز بهتر و درست تر این داروها در محیط های بالینی اندیشیده اند.

جلوگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی یک مسئولیت اخلاقی و همگانی در جوامع امروزی محسوب می شود.

انجام راهکار های زیر در سطح عمومی برای جلوگیری و کنترل گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی بسیار اهمیت دارد:

• آنتی بیوتیک ها را فقط و فقط با تجویز پزشک مصرف کنید.
•  اگر پزشک به شما می گوید به آنتی بیوتیک نیاز ندارید، هرگز تقاضای آنتی بیوتیک نکنید.
•  هنگام استفاده از آنتی بیوتیک ها همیشه توصیه های پزشک را دنبال کنید. داروی خود را کامل مصرف کنید. کل نسخه خود را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. حتی اگر احساس می کنید بهتر شده اید باز هم تا انتها داروها را مصرف کنید. اگر قبل از از بین رفتن کامل عفونت مصرف دارو را قطع کنید، باکتری ها به احتمال زیاد به دارو مقاوم می شوند.
• واکسن بزنید. واکسیناسیون می تواند از شما در برابر برخی بیماری هایی که با آنتی بیوتیک درمان می شوند محافظت کند. این بیماری ها شامل کزاز و سیاه سرفه هستند.
• هرگز از آنتی بیوتیک های باقی مانده برای بیماری جدید خود یا فرد دیگر استفاده نکنید.
• بسیاری از عفونت های سرماخوردگی و انفلوآنزا به دلیل ویروس ها ایجاد می شوند. در این موارد شما نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارید و این بیماری ها پس از طی دوره بیماری خود به خود برطرف می شوند.
• با شستن مرتب دست ها، تهیه غذا به صورت بهداشتی و اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار از ابتلا به عفونت ها پیشگیری کنید.