بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا)  یک اختلال در غذا خوردن است و مشخصه آن، وزن کم غیر طبیعی، ترس شدید از اضافه وزن و درک نادرست از وزن است.

افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی ارزش زیادی برای کنترل وزن و اندام خود قائل هستند و برای آن تلاش زیادی می کنند که همین موضوع موجب ایجاد اختلال در زندگیشان می شود.

افراد مبتلا به آنورکسیا، برای جلوگیری از اضافه وزن و یا تلاش برای کاهش وزن، میزان غذای مصرفی خود را به شدت کاهش می دهند.

آن ها ممکن است بعد از صرف غذا، از طریق استفراغ یا مصرف نادرست ملین ها، قرص های لاغری، داروهای ادرارآور و تنقیه کالری مصرفی خود را کنترل کنند.

هم چنین ممکن است با ورزش شدید به دنبال کاهش وزن باشند.

برای این افراد فرقی نمی کند چقدر وزن کم کنند  زیرا که همیشه  از اضافه وزن می ترسند.

در واقع دو نوع آنورکسیا وجود دارد.

یکی از آنها با پرخوری و سپس پس دادن کالری ها همراه است. نوع دیگر آن شامل محدود کردن مقدار غذای روزانه فرد است.

بی اشتهایی عصبی مانند سایر اختلالات در غذا خوردن، می تواند تمام زندگی فرد را تحت تاثیر قرار بدهد و غلبه بر آن بسیار دشوار خواهد بود.

اما به کمک روش های درمانی می توان به درک بهتری از خود رسید و به عادات غذایی سالم تر برگشت و برخی از عوارض جدی این اختلال را به حالت طبیعی برگرداند.

علایم

نشانه ها و علایم فیزیکی این بیماری مربوط به گرسنگی است.

از دیگر علایم بی اشتهایی عصبی، مسائل احساسی و رفتاری از جمله درک غیر واقعی از وزن بدن، ترس بسیار شدید از افزایش وزن و چاقی است.

علایم فیزیکی:

• کاهش وزن بسیار زیاد یا اضافه نکردن وزن
• ظاهر بسیار لاغر
• سلول های خونی غیر طبیعی
• خستگی
• بی خوابی
• گیجی و غش
• کبودی انگشت ها
• مو های نازک و شکننده و ریزش مو
• موهای کرک مانند و نازک سطح بدن را می پوشاند
• اختلال یا قطع قاعدگی
• یبوست و درد شکم
• پوست خشک و زرد رنگ
• عدم تحمل سرما
• ریتم قلبی نامنظم
• فشار خون پایین
• کم خونی
• کم آب شدن بدن
• ورم دست ها و پا ها
• پوسیدگی دندان ها،
•  بستن پینه روی بند انگشتان به علت القای استفراغ

علایم رفتاری بی اشتهایی عصبی

• ایجاد محدودیت بسیار شدید در میزان مصرف مواد غذایی با رژیم یا روزه گرفتن
• ورزش های سنگین و شدید
• استفراغ های عمدی از طریق مصرف ملین ها، داروهای ادرار آور و محصولات گیاهی

علت بیماری

علت بیولوژیکی:

ممکن است در برخی از افراد، تغییرات ژنتیکی، خطر ابتلا به بی اشتهایی را افزایش دهد.

علت روانی: 

برخی از افراد مبتلا به بی اشتهایی ممکن است اختلال وسواس اجباری داشته باشند و همین امر موجب می شود تا فرد رژیم های سنگین بگیرد و با وجود گرسنگی از خوردن غذا خودداری کند.

ممکن است این افراد میل شدیدی به کمال گرایی داشته باشند و به همین خاطر همیشه فکر می کنند به اندازه کافی لاغر نیستند.

علت محیطی:

تاکید فرهنگ مدرن غربی بر لاغری است.

تشخیص

• معاینه بدنی

در این معاینه، وزن و قد فرد اندازه گیری می شود. علایم حیاتی، مشکلات پوست و ناخن و صدای قلب و ریه و وضعیت شکم را نیز بررسی می کنند.

• تست های آزمایشگاهی

 این تست ها شامل شمارش کامل سلول های خون (CBC)، آزمایش خون تخصصی تر برای بررسی الکترولیت ها و پروتئین و همچنین بررسی عملکرد کبد، کلیه و تیروئید است.

• ارزیابی روانشناختی

پزشک یا روان شناس، در مورد افکار، احساسات و عادت های غذایی فرد سوالاتی از او می پرسد.

• سایر آزمایش ها

ممکن است به کمک اشعه ایکس تراکم استخوان ها و  شکستگی یا ترک آن ها بررسی شود. هم چنین می توان ذات الریه یا مشکلات قلبی را نیز از همین طریق تشخیص داد.

درمان

• بستری شدن در بیمارستان و سایر برنامه ها

اگر زندگی فرد در خطر باشد، برای مثال دچار اختلال در ریتم قلبی شده باشد، بدنش دچار کم آبی شده باشد و یا سطح الکترولیت های خون نامتعادل شده باشد، به درمان در بخش اورژانس نیاز است.  ممکن است مساوره با روان پزشک نیز نیاز باشد.

• بازیابی وزن سالم

اولین هدف از درمان، بازگشت به وزن سالم به کمک پزشک، روانشناس یا سایر متخصصان سلامت روان، متخصص تغذیه و همچنین حمایت خانواده است.

• داروها

هیچ داروی تایید شده ای برای درمان بی اشتهایی وجود ندارد. با این حال، داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهای روانپزشکی می توانند به درمان سایر اختلالات سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب کمک کنند.

• سبک زندگی و درمان های خانگی

هنگامی که فرد دچار بی اشتهایی است، علاوه بر درمان حرفه ای، این مراحل را نیز باید دنبال کند:

• به برنامه درمانی خود ادامه دهد. جلسات درمانی را متوقف نکند و سعی کند از غذا خوردن طفره نرود.
• با پزشک خود در مورد مصرف ویتامین ها و مواد معدنی مثل ویتامین دی و آهن صحبت کند. توصیه می شود بیشترین میزان مورد نیاز بدن به این مواد، از طریق مواد غذایی تامین شود.
• خود را از سایر اعضای دلسوز و حامی خانواده و دوستان که دوست دارند وی را سالم ببینند جدا نکند.
• در مقابل وزن کردن خود و یا دیدن مداوم بدن خود در آیینه مقاومت کند.

به خاطر داشته باشید که:

ممکن است افراد مبتلا به بی اشتهایی از مکمل های غذایی و یا محصولات گیاهی که برای کاهش وزن یا از بین بردن اشتها تولید شده اند،  سوء استفاده کنند.

مصرف مکمل های غذایی و محصولات گیاهی می تواند عوارض جانبی جدی به دنبال داشته باشد و به طورخطرناکی با سایر داروهایی که مصرف می کنند تداخل ایجاد کند.

این محصولات خیلی دقیق ارزیابی و بررسی نمی شوند و ممکن است تمام مواد اولیه آن ها ذکر نشده باشد.

به یاد داشته باشید که هر ماده طبیعی لزوما سالم و ایمن نیست.

در مورد مصرف مکمل های غذایی و محصولات گیاهی  و خطرات مصرف آن ها، باید با پزشک معالج مشورت شود.