گردآوری: دکتر بهارک مهدی پور (پزشک عمومی)

آنژیوادم، تورم ناگهانی نواحی زیر پوست یا بخش‌هایی از مخاط بدن است.

این مسئله معمولا نوعی واکنش آلرژیک است اما می‌تواند ارثی نیز باشد.

تورم معمولا نواحی صورت، گردن، دست یا پا و ناحیه تناسلی را درگیر می‌کند.

این مسئله ممکن است کشنده باشد، همان طور که در فاصله سال‌های 1979 تا 2010، 5 هزار و 768 نفر به دلیل ابتلا به این عارضه  در ایالات متحده فوت کرده‌اند. 

آنژیوادم چیست؟

تورم، اصلی‌ترین علامت آنژیوادم است.

تورم در آنژیوادم شبیه کهیر است. با این تفاوت که کهیر فقط در لایه‌‌های سطحی پوست ایجاد می‌شود، اما آنژیوادم لایه‌های عمقی‌تر پوست را درگیر می‌کند.

با این حال بروز کهیر و آنژیوادم به طور همزمان، چندان غیرمعمول نیست.

علایم بیماری

 علایمی که در اثر ابتلا به آنژیوادم بر روی پوست ایجاد می‌شود عبارتند از:

• کهیر
• خارش پوست
• قرمزی، احساس گرما یا تورم پوست
• حساسیت به لمس در منطقه آسیب دیده
• درد در ناحیه آسیب دیده
• اختلال بینایی

علایم بیماری به طور ناگهانی و فوری بروز کرده و تا 3 روز ادامه خواهند یافت.

ممکن است پیشروی کهیر باعث بروز خارش یا ناراحتی شود. تورم معمولادر دست‌ها، پاها، حلق، روده ها، صورت، و ناحیه تناسلی اتفاق می افتد.

در صورت تورم لایه داخلی حلق و مجاری تنفسی، در تنفس بیمار اختلال ایجاد می‌شود.

در موارد شدید، ممکن است شوک آنافیلاکتیک بروز کند و جان بیمار به خطر بیفتد.

در صورت بروز هر یک از علایم زیر، سریعا با اورژانس تماس گرفته و یا خود را به مرکز درمانی برسانید:

• تورم ناگهانی و شدید
• تنگی نفس
• سرگیجه
• مشکل در بلعیدن
• درد یا گرفتگی شکم
• درد یا احساس فشار روی قفسه سینه

عوامل ایجادکننده آنژیوادم

• انواع آلرژی، از جمله آلرژی به برخی از مواد غذایی (مانند آجیل و صدف)، داروها  (مثل پنی سیلین)، گرده گل و نیش حشرات
• استرس
• ورزش طولانی مدت
• عامل ژنتیکی

سایر عوامل  کمتر شایع عبارتند از:

• عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی
• آسیب‌های فیزیکی
• بارداری
• انواع سرطان، مانند لنفوم یا لوسمی
• اختلالات تیروئید
• برخی بیماری‌های خودایمنی (مثل لوپوس)

تشخیص بیماری

 پزشک با مشاهده علایم بیمار و گرفتن شرح حال کامل شامل سوابق پزشکی، سابقه فامیلی آنژیوادم و بررسی داروهای مصرفی فرد، تشخیص می‌دهد که بیمار به کدام نوع آنژیوادم مبتلا شده است.

در برخی موارد به منظور تعیین نوع آلرژی به صلاحدید پزشک، آزمایش های خاص انجام می‌شود.

درمان

درمان آنژیوادم به عامل ایجادکننده آن بستگی دارد؛ اما مهم‌ترین اقدام این است که مجاری تنفسی باز باشد.

بر اساس نظر پزشک و بسته به شدت این واکنش، از داروهای اپی نفرین (آدرنالین)، آنتی هسیتامین و یا کورتیکواستروئیدها جهت درمان استفاده می‌شود.

استفاده از یک پارچه خنک و مرطوب روی مناطق آسیب دیده  می‌تواند به التیام ضایعات پوستی کمک کند.

با شناسایی و اجتناب از آلرژن‌هایی که باعث بروز آنژیوادم می‌شوند، مانند تخم مرغ، لبنیات و بادام زمینی، می‌توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد.

عوارض آنژیوادم معمولا در موارد شدید ایجاد می شوند که عبارتند از:

• تنگی نفس شدید
• شوک آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک کشنده و خطرناک)
• بیهوشی و کما