مالاریا؛ علائم، عوارض و نحوه پیشگیری
مالاریا نوعی بیماری است که توسط یک انگل ایجاد می‌شود. این انگل از طریق نیش پشه‌های آلوده، به انسان منتقل می‌گردد و افراد مبتلا به مالاریا معمولا احساس ناخوشی شدید همراه با تب و لرز بالا دارند.
مالاریا نوعی بیماری است که توسط یک انگل ایجاد می‌شود. این انگل از طریق نیش پشه‌های آلوده، به انسان منتقل می‌گردد و افراد مبتلا به مالاریا معمولا احساس ناخوشی شدید همراه با تب و لرز بالا دارند. اما مالاریا در چه مناطقی شایع است؟
شیوع مالاریا در مناطقی با آب و هوای معتدل غیرمعمول به نظر می‌رسد، اما هنوز هم در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع است. هر ساله نزدیک به 290 میلیون نفر به مالاریا مبتلا می‌شوند و بیش از 400 هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. درباره علائم ابتلا به مالاریا چه می‌دانید و آیا این بیماری قابل درمان است؟ در ادامه مطلب به این سوالات پاسخ می‌دهیم.
مالاریا چیست؟
مالاریا نوعی بیماری جدی است که از طریق نیش پشه آلوده به انگل‌های پلاسمودیوم منتقل می‌شود. هنگامی که پشه نیش می‌زند، انگل‌های مالاریا وارد جریان خون شما می‌شوند.
همان‌طور که اشاره شد، مالاریا در مناطق گرمسیری که آب و هوای گرم و مرطوب دارند، شایع است و بیشتر در آفریقا و جنوب آسیا رخ می‌دهد.
در صورت عدم درمان، مالاریا ممکن است باعث آسیب مغزی، نارسایی ارگان های داخلی و حتی مرگ شود. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید یا سفر کرده‌اید که مالاریا در آنجا شیوع دارد و علائم بیماری را دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
علائم ابتلا به مالاریا کدامند؟
نشانه‌های ابتلا به بیماری مالاریا شامل موارد زیر می‌شوند:
- تب و تعریق
- لرز- ممکن است تمام بدن را درگیر کند
- سردرد و درد عضلانی
- خستگی
- درد قفسه سینه
- دشواری در تنفس
- سرفه
- اسهال
- تهوع و استفراغ
- تشنج
علائم مالاریا ممکن است خفیف یا شدید باشد. با پیشرفت مالاریا، این بیماری ممکن است باعث کم خونی و یرقان (زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها) شود. اما علائم ابتلا به مالاریا چه زمانی بروز پیدا می‌کنند؟
این علائم معمولا یک هفته تا یک ماه بعد از ابتلا به مالاریا ظاهر می‌شوند. حتی برخی افراد ممکن است تا یک سال یا حتی بیشتر پس از نیش پشه احساس بیماری نداشته باشند.
گاهی اوقات حتی پس از درمان عفونت مالاریا، احتمال عود این بیماری وجود دارد. ممکن است سال‌ها بعد از ابتلای اولیه، دوباره علائم بیماری را تجربه کنید.
دلایل ابتلا به مالاریا چیست؟
انگل‌های پلاسمودیوم عامل ایجاد مالاریا هستند. 5 نوع از این انگل‌ها می‌توانند انسان را آلوده کنند. زمانی که یک پشه، فرد آلوده به این انگل‌ها را نیش می‌زند، خود پشه نیز آلوده می‌شود. هنگامی که این پشه، فرد دیگری را نیش بزند، انگل را وارد جریان خون فرد می‌کند و انگل‌ها در خون تکثیر می‌شوند.
- در موارد نادر ممکن است مالاریا از مادر باردار به جنین در دوران بارداری یا هنگام تولد منتقل شود.
- مالاریا ممکن است از طریق انتقال خون، اهدای عضو و سوزن آلوده نیز منتقل گردد؛ اگرچه احتمال آن کم است.
چه عواملی خطر ابتلا به مالاریا را بالا می‌برد؟
اگر در مناطقی زندگی می‌کنید یا به مناطقی سفر می‌کنید که مالاریا در آنجا شیوع دارد (مانند بخش‌هایی از آفریقا) احتمال ابتلا به مالاریا برای شما افزایش می‌یابد. همچنین اگر جزو گروه‌های زیر باشید، خطر ابتلا به نوع شدید مالاریا و حتی مرگ نیز در شما افزایش می‌یابد:
- کودکان زیر ۵ سال
- زنان باردار
- افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
- افرادی که دسترسی به خدمات درمانی ندارند
مالاریا بیشتر در چه مناطقی شیوع دارد؟
مالاریا بیشتر در مناطقی با دمای گرم و رطوبت بالا رایج است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آفریقا
- آمریکای مرکزی و جنوبی
- جمهوری دومینیکن، هائیتی و سایر مناطق کارائیب
- جنوب و جنوب شرقی آسیا
- جزایر اقیانوس آرام مرکزی و جنوبی (اقیانوسیه)
مالاریا چه عوارضی به دنبال دارد؟
در صورتی که مالاریا درمان نشود، می‌تواند این عوارض را به دنبال داشته باشد:
- کما
- نارسایی اندام‌های داخلی
- مرگ
مالاریا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص مالاریا، پزشک شما را معاینه کرده و درباره علائم و سابقه سفرهای شما سوال می‌پرسد. اطلاع‌رسانی درباره کشورهایی که اخیرا به آنها سفر کرده‌اید، بسیار مهم است تا پزشک بتواند به درستی میزان ریسک شما را ارزیابی کند.
به منظور ارزیابی، پزشک نمونه‌ای خون از شما می‌گیرد و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌کند تا وجود انگل‌های پلاسمودیوم را تعیین کند. از این اطلاعات برای انتخاب مناسب‌ترین روش درمان استفاده می‌شود.
آیا بیماری مالاریا قابل درمان است؟
به کمک داروهای ضد مالاریا می‌توان مالاریا را درمان و عفونت را از بدن پاک کرد، اما شروع سریع درمان بسیار مهم است. در صورت عدم درمان مناسب، مالاریا می‌تواند مشکلات جدی برای بدن مانند آسیب دائمی به اندام‌ها و مرگ را به دنبال داشته باشد.
پزشک داروهایی را برای از بین بردن نوع انگل پلاسمودیوم عامل عفونت شما تجویز خواهد کرد. البته برخی از انگل‌ها در برابر داروهای ضد مالاریا مقاوم هستند.
پس از درمان، مهم است که تا حد امکان از نیش پشه جلوگیری کنید. اگر پیش‌تر به مالاریا مبتلا شده باشید، در صورت نیش مجدد توسط پشه آلوده ممکن است دوباره بیمار شوید.
آیا می‌توان از ابتلا به مالاریا پیشگیری کرد؟
اگر قصد سفر به منطقه‌ای دارید که مالاریا در آنجا شایع است، بهتر است با پزشک درباره روش‌های پیشگیری از ابتلا صحبت کنید. پزشک ممکن است داروهای ضد مالاریا برای پیش، حین و بعد از اقامت شما در منطقه پرخطر در نظر بگیرد.
این داروها می‌توانند احتمال ابتلا به مالاریا را تا حد زیادی کاهش دهند. اگر هنگام مصرف داروهای پیشگیرانه، به مالاریا مبتلا شوید، پزشک داروی دیگری تجویز خواهد کرد.
البته نباید فراموش کنید که اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از نیش پشه نیز لازم است. برای کاهش احتمال ابتلا به مالاریا اقدامات احتیاطی زیر را رعایت کنید:
- از اسپری دافع حشرات حاوی DEET (دی اتیل تولوآمید) روی پوست خود استفاده کنید.
- از پشه‌بند روی تخت‌ها استفاده کنید.
- روی پنجره‌ها و درها توری نصب کنید.
- لباس‌ها، پشه بندها، چادرها، کیسه‌های خواب و سایر منسوجات را به دافع حشرات پرمترین آغشته کنید.
- لباس‌های آستین بلند و شلوار بلند بپوشید تا پوست شما کاملا پوشیده شود.
آیا واکسنی برای مالاریا وجود دارد؟
دو واکسن برای محافظت در برابر مالاریا در دسترس هستند. مسئولان بهداشت عمومی پیشنهاد می‌کنند واکسیناسیون در برابر مالاریا برای کودکانی که در مناطق پرخطر زندگی می‌کنند، انجام شود.
منبع: clevelandclinic
