هفته ارتقا آگاهی بارداری بهانه خوبی است که از چالش‌ها و مشکلات زنان باردار آگاه شویم و اقداماتی در راستای رفع این چالش‌ها انجام دهیم. به همین خاطر قصد داریم مهم‌ترین مراقبت‌های قبل، حین و پس از بارداری را مرور کنیم.

مهم‌ترین مراقبت‌های پیش از بارداری

پیش از تصمیم‌گیری برای بارداری بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید:

برنامه‌ریزی برای بارداری را فراموش نکنید: درست مانند اقداماتی که برای جلوگیری از بارداری انجام می‌دهید، زمانی که تصمیم به داشتن فرزند می‌گیرید هم باید اقداماتی برای حفظ سلامت خود و جنین انجام دهید.

نزد پزشک مراجعه کنید: برنامه خود برای بارداری را با پزشک در میان بگذارید و اطلاعات لازم درباره سوابق بارداری، شرایط پزشکی، داروها، واکسیناسیون و… را به اطلاع پزشک برسانید.

نوشیدن الکل، کشیدن سیگار و مصرف مواد مخدر را قطع کنید: این اقدامات عوامل اصلی نقص مادرزادی جنین، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد هستند.

از سموم دوری کنید: مدفوع گربه و موش ممکن است بر سلامت جنین تاثیر بگذارد. سعی کنید در معرض سمومی مانند اسپری حشره‌کش، سموم موجود در کود و مواد شیمیایی قرار نگیرید.

وزن متناسب داشته ‌باشید: چاقی در دوران بارداری ممکن است باعث دیابت، افزایش ریسک بیماری‌های قلبی و عروقی و حتی افزایش ریسک برخی سرطان‌ها شود. از طرفی وزن بسیار پایین هم برای بارداری توصیه نمی‌شود. به همین خاطر بهتر است برای اطلاع از وزن مناسب جهت بارداری با پزشک خود مشورت کنید.

سوابق پزشکی خانوادگی خود را بدانید: بهتر است سوابق پزشکی خانواده خود را با پزشک در میان بگذارید. ممکن است اطلاعاتی در سوابق پزشکی خانوادگی شما وجود داشته ‌باشد که در میان گذاشتن آنها با پزشک مفید باشد.

تمرکز ذهنی داشته ‌باشید: اگرچه بارداری تا حدی استرس‌زاست، اما اجازه ندهید استرس در فعالیت‌های روزانه شما اختلال ایجاد کند. در مورد افکار و احساسات خود با پزشک صحبت کنید.

مراقبت‌های حین بارداری

پس از بارداری حفظ سلامت شما و جنین مهمتر از هر چیز دیگری است. حتماً در نظر داشته‌ باشید که واکسن‌های مورد نیاز را با مشورت پزشک، قبل از بارداری بزنید. برنامه معاینات دوره بارداری با توجه به شرایط هر فرد طراحی می‌شود، اما ممکن است به شرح زیر باشد:

• معاینه ماهانه در شش ماه اول بارداری
• معاینه هر دو هفته یک‌بار در ماه‌های هفتم و هشتم بارداری
• معاینه هفتگی در ماه نهم بارداری

طی این معاینات ممکن است موارد زیر بررسی شود:

• انجام آزمایشات و غربالگری‌های معمول مانند آزمایش خون برای بررسی کم‌خونی، تست HIV و تعیین گروه خونی
• کنترل فشار خون
• کنترل افزایش وزن مادر
• نظارت بر شد و ضربان قلب نوزاد
• صحبت در مورد رژیم غذایی خاص و ورزش

طی این معاینات ممکن است پزشک وضعیت جنین و تغییرات بدن شما جهت آمادگی برای زایمان را بررسی کند.

مراقبت‌های بعد از زایمان

اگرچه بیشترین توجه‌ها به‌ سمت مراقبت‌های دوره بارداری می‌رود، اما مراقبت‌های بعد از زایمان نیز به همان اندازه اهمیت دارند. مراقبت‌های دوره بعد از زایمان بین 6 تا 8 هفته طول می‌کشد و بلافاصله بعد از تولد نوزاد شروع می‌شود.

در این دوره مادران در حین یادگیری مراقبت از نوزادشان، تغییرات جسمی و روحی زیادی را تجربه می‌کنند. مراقبت‌های پس از زایمان شامل استراحت مناسب، تغذیه و مراقبت از واژن می‌شود.

استراحت کافی

استراحت برای مادرانی که تازه تجربه زایمان را پشت‌سر گذاشته‌اند، جهت تجدید قوا بسیار مهم است. برای پیشگیری از خستگی بیش از حد ممکن است نیاز داشته ‌باشید:

• تخت خود را نزدیک تخت کودک بگذارید تا شیر دادن به کودک به‌خصوص شب‌ها راحت‌تر باشد.
• به شخص دیگری اجازه دهید که هنگامی که شما خواب هستید، به نوزادتان شیر بدهد.

داشتن تغذیه مناسب

تغذیه مناسب در دوران پس از زایمان نیز به‌دلیل تغییراتی که بدن شما در طول دوران بارداری و زایمان متحمل می‌شود، بسیار مهم است.

• داشتن تغذیه سالم حتی پس از زایمان نیز بسیار مهم است و در این دوره نیز باید به مصرف رژیم غذایی سالم ادامه دهید.
• کارشناسان توصیه می‌کنند که مادران شیرده زمانی که احساس گرسنگی می‌کنند، غذا بخورند.
• از مصرف میان وعده‌های خیلی چرب خودداری کنید.
• روی مصرف غذاهای کم چرب مانند مواد غذایی حاوی پروتئین، کربوهیدرات، میوه و سبزیجات تمرکز کنید.
• مایعات فراوان بنوشید.

مادرانی که به‌تازگی زایمان داشته‌اند، باید مراقبت از واژن را در اولویت قرار دهند. ممکن است بعد از زایمان موارد زیر را تجربه کنید:

• درد واژن
• مشکلات دفع ادراری مانند درد یا میل مکرر به ادرار کردن
• ترشحات از جمله لخته‌های خون کوچک
• انقباضات در چند روز اول بعد از زایمان

در این خصوص بهتر است علائم خود را طی مدت 6 هفته پس از زایمان با پزشک در میان بگذارید. بین 4 تا 6 هفته بعد از زایمان از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید تا فرصت کافی برای ترمیم واژن وجود داشته ‌باشد.

در هفته ارتقا آگاهی بارداری چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

در هفته ارتقا آگاهی بارداری می‌توان فعالیت‌هایی برای افزایش آگاهی در مورد بارداری و مسائل مربوط به آن انجام داد. چند مورد از این فعالیت‌ها عبارتند از:

میزبانی یا شرکت در رویدادهای آموزش در مورد بارداری: این رویدادها می‌توانند شامل آموزش مسائل مختلف بارداری مانند مراقبت‌های حین دوره بارداری، تغذیه و مواردی از این قبیل باشد.

به اشتراک گذاشتن تجربیات دوران بارداری: به اشتراک گذاشتن تجربیات بارداری با زنان باردار یا کسانی که قصد دارند باردار شوند می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

نیکوکاری و جمع آوری کمک‌های مالی: افزایش آگاهی در مورد بارداری و کمک به افرادی که به حمایت مالی نیاز دارند یکی از اقداماتی است که می‌توان در هفته ارتقا آگاهی بارداری انجام داد.

استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای اطلاع‌رسانی: با استفاده از رسانه‌های اجتماعی می‌توان به مخاطبان بیشتری دسترسی داشت و اطلاعات مفیدی در خصوص بارداری را در اختیار آنها قرار داد.