ترجمه و تألیف: دکتر امیررضا نبی قدیم (پزشک عمومی)

• آنتی بیوتیک ها (چرک خشک کن ها) هر عفونتی رو از بین می برن!

این دسته دارویی، که امروزه متأسفانه به صورت خودسرانه و بر اساس توصیه افراد غیرمتخصص مصرف بی رویه ای دارند، صرفاً جهت مقابله با عفونت های باکتریایی موثرند. باکتری ها تنها بخشی از عوامل ایجادکننده عفونت ها هستند، و عواملی همچون ویروس ها، قارچ ها و انگل ها نیز قابلیت عفونت زایی دارند؛  بنابراین این دسته از داروها هیچ تأثیری بر آنها نمی گذارند، و صرفاً منجر به ایجاد عوارض جانبی و از بین رفتن باکتری های مفید سیستم گوارشی می شوند.

• حالم بهتر شده، وقتشه دارومو قطع کنم!

مدت زمان مصرف داروها بر اساس نتایج مطالعات بزرگ و کنترل شده به دست می آید، و مصرف کمتر از مدت زمان توصیه شده پزشک، یا قطع ناگهانی می تواند طبعاتی همچون عود بیماری، درمان ناکافی بیماری، شعله ور شدن بیماری در آینده و عوارض ترک ناگهانی را به همراه داشته باشد. علائم ترک ناگهانی همچون بیقراری، تعریق، افسردگی، لرزش دست و عصبانیت در میان داروهایی همچون ضدافسردگی ها، خواب آورها و داروهای فشارخون دیده می شود. بنابراین از قطع ناگهانی دارو ها بدون اطلاع پزشک اجتناب کنید.

• امروز دارومو بیشتر بخورم، حالم بهتر شه!

در مطالعات مذکور در مورد قبل، علاوه بر مدت زمان مصرف، بهینه ترین مقدار برای درمان یا کنترل هر بیماری نیز به صورت کاملاً دقیق مشخص می گردد. پزشک معالج بر اساس وضعیت شما دوز مورد نیاز برای شرایط شما را مشخص می کند؛ بنابراین مصرف بیش از حد توصیه شده توسط پزشک، به معنای بهبودی سریعتر نیست، و حتی ممکن است با تشدید عوارض جانبی همراه باشد. در صورتی که تغییری در روند بهبودی شما حاصل نشد، حتماً مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید، تا ایشان در این زمینه تصمیم گیری نماید.

• همه مسکن ها اعتیادآورن!

این باور در رابطه با تمام ضددردها و مسکن ها صحیح نیست؛  صرفاً گروه های خاصی از داروهای ضد درد، مانند اوپیوئیدها و محرک ها منجر به ایجاد اعتیاد به این دسته های دارویی می شوند. علاوه بر این، عوامل متعددی در ایجاد این اعتیاد دخیل هستند که از فردی به فردی دیگر و در شرایط مختلف، متفاوت است. با نظارت دقیق پزشک بر روند درمان و برنامه درمانی ویژه برای هر فرد، هم می توان درد را به صورت موثر مدیریت کرد، و هم از بروز اعتیاد در موارد خاص جلوگیری کرد.

• مادرم این دارو را خورد و حالش خیلی خوب شد، من هم از همون میخورم!

هر دارو برای شرایط به خصوصی تولید شده است و تشخیص بیماری و شرایط هر فرد نسبت به دیگری می تواند کاملاً متفاوت باشد. بررسی این مورد صرفاً توسط پزشک امکان پذیر است. علاوه بر این، ممکن است پاسخ دهی هر فرد به یک داروی یکسان نسبت به شخص دیگر کاملا متفاوت باشد که می تواند به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، وزن، وضعیت سلامتی، داروهای همراه و… بستگی داشته باشد. بنابراین، توصیه می شود بدون مشورت با پزشک معالج، اقدام به درمان خودسرانه نکنید.

• نوبت صبح دارومو یادم رفت، الان دوتا میخورم که جای اونو پر کنه!

دو برابر کردن دوز دارو در یک نوبت می تواند با عوارض جانبی زیادی همراه باشد. حتماً در این زمینه قبل از شروع مصرف دارو (به ویژه در بیماری های مزمن) از پزشک خود سوال کنید. داروهای مختلف، دستورالعمل های متفاوتی در رابطه با فراموشی یک دوز دارند. در صورتی که از پزشک معالج خود در این زمینه سوال نکرده اید و اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، پایبندی به برنامه دوزبندی اولیه کار عاقلانه تری نسبت به دو برابر کردن دوز داروست.

• کاغذای تو داروها کاملاً به درد نخورن و اسراف پول و کاغذه!

بروشور داروها حاوی اطلاعات ارزشمند و حائز اهمیتی است که می تواند در مصرف صحیح دارو به شما کمک کند، و حاوی پاسخ سوالاتی باشد که به دنبال آن هستید.

 برای مثال این که:

• دارو را قبل یا بعد از غذا بخورید؛
• داروی شما با چه داروها یا غذاهایی امکان تداخل دارد؛
• مواردی که باید به پزشک خود اطلاع می دادید، ولی فراموش کرده اید؛
• دارو را در چه شرایطی باید نگهداری کنید؛
• توضیحات تکمیلی تری که در صحبتتان با پزشک یا داروساز مطرح نشده یا متوجه آنها نشده اید.

 لطفاً تا انتهای مدت زمان مصرف دارو، بروشور آن را نگه دارید.

• همه قرص هارو میشه از وسط نصف کرد!

صرفاً بعضی از قرص های خط دار را می توان بر اساس صلاحدید پزشک از وسط نصف کرد. پخش ماده موثره دارو در قرص های غیرخط دار همگون و یکنواخت نیست و نصف کردن آن منجر به تقسیم نامساوی مقدار دارو در دو بخش می شود. علاوه بر این برخی از قرص ها حاوی پوششی هستند که خاصیت آزادسازی آهسته در بدن را به آن می دهند، در صورت نصف کردن آنها، این خاصیتشان را از دست می دهند. حتما در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.

• همه کپسول هارو میشه باز کرد و محتویاتش را با غذا یا آب خورد!

این کار را صرفاً می توان با بعضی از کپسول ها انجام داد. در برخی موارد این کار منجر به افت اثر دارو و یا افزایش بروز عوارض جانبی آن می شود. حتما در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.

• همه قرصهامو درمیارم و میریزم تو جاقرصیِ هفتگیم!

داروها و کپسول های حساس به رطوبت و نور، داروهای یخچالی و دارو هایی که نباید بدون دستکش لمس شوند را نباید در این جا قرصی ها قرار داد.