ستون فقرات در واقع رشته ای از 24 استخوان به نام مهره است. بین هر دو مهره قسمت غضروف مانندی به اسم دیسک وجود دارد.

یک ستون فقرات سالم، زمانی که از پهلو به آن نگاه کنید به شکل  sاست. در پشت شانه ها، به سمت داخل  و در قسمت کوچکی از انتهای کمر به خارج خمیده می شود.

ستون فقرات طناب نخاعی را در خود جای داده و از آن محافظت می کند. طناب نخاعی متشکل از شبکه اعصابی است که احساس را منتقل می کند و حرکت را در کل بدن کنترل می کند.

از آنجایی که ستون فقرات تکیه گاه و ساختار اصلی بدن است، فشار بر روی آن زیاد می باشد.

 نه تنها باید آنقدر محکم باشد تا شما را پایدار نگه دارد تا بتوانید بایستید، بلکه باید برای حرکت هم به اندازه کافی انعطاف پذیر باشد؛ بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از افراد هر از گاهی دچار مشکلات و درد کمر می شوند.

درد کمر می‌تواند ناشی از آسیب  قسمت های مختلف ستون فقرات، مانند عضلات، رباط‌ ها و تاندون‌ ها، جابجایی فتق دیسک‌ها، شکستگی‌ها و سایر مشکلات در قسمت فوقانی، میانی و پایین کمر باشد.

گاهی اوقات اثرات آن را بلافاصله احساس می کنید؛ اما در بسیاری از موارد مشکلات کمر در طول زمان ایجاد می شوند.

یکی از رایج‌ترین انواع کمردرد ناشی از کشیدگی باندهای عضلات اطراف ستون فقرات است که اغلب در انحنای کمر و قاعده گردن اتفاق می افتد.

این نواحی وزن بیشتری را نسبت به قسمت وسط پشت یا ستون فقرات سینه ای که کمتر قابل جابه جایی و آسیب است، تحمل می کنند.

آسیب های ناشی از ورزش، تصادفات و زمین خوردن هم می تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود؛ ازجمله کشیدگی عضلات، فتق دیسک و شکستگی هایی که به ستون فقرات یا طناب نخاعی آسیب می رساند.

درد های خنجری ناحیه کمر می تواند ناشی از اسپاسم عضلانی باشد.

آرتروز (استئوآرتریت) نیز با ایجاد تغییر در ساختار بین مهره ها، می تواند به اعصاب فشار آورده و موجب درد شود. بارداری نیز  اغلب باعث کمردرد می شود.

تغییرات هورمونی و افزایش وزن فشارهای جدیدی را بر ستون فقرات و پاهای زن باردار وارد می کند.

گاهی اوقات ممکن است کمر شما بدون هیچ دلیل واضحی درد داشته باشد که به آن کمردرد غیر اختصاصی می گویند.

این درد می تواند ناشی از ضعف عضلات باشد. معمولا در این مواقع دامنه حرکات فرد محدود می شود، و نمی تواند به راحتی خم شده یا راه برود.

علل درد کمر

1) عادت های نادرست حرکتی که منجر به درد کمر می شوند:

• وضعیت نامناسب در حین کارکردن، مثل نشستن نادرست پشت میز یا پشت فرمان؛
• تکرار یک حرکت یا زیاده روی در آن؛
• بی احتیاطی در هل دادن، کشیدن و بلند کردن اشیا.

2)  درد کمر ناشی از آسیب مهره ها و دیسک بین مهره ای:

• بیرون زدگی یا لغزش دیسک: در این موارد بافت نرم دیسک بین مهره ها بیرون آمده است که معمولاً ناشی از ساییدگی و پارگی است. فتق دیسک می تواند باعث درد در ناحیه کمر یا لگن شود؛ زیرا اعصاب در آنجا تحت فشار قرار می گیرند.
• دیسک های برآمده: در برخی موارد در اثر پارگی جزئی دیواره دیسک مقداری از مایع درون آن به سمت بیرون راه پیدا می کند، اما به اندازه فتق دیسک شدید نیستند و معمولا علائمی ندارند. با این حال، اگر به یک ریشه عصبی فشار بیاورند،  علائمی احساس خواهید کرد.
• بیماری تخریبی (دژنراتیو) دیسک: در این اختلال دیسک‌ بین مهره‌ای کم حجم، چروکیده و یا پاره می‌شود، که باعث ساییدگی استخوان ها به هم می شود. این روند معمولا با افزایش سن و برخی بیماری ها رخ می دهد.
• التهاب و ساییدگی مفصل انتهای ستون مهره ها: این قسمت ستون فقرات و لگن را  به هم  متصل می کند. حرکت زیادی ندارد، اما بخش مهمی است، زیرا وزن  بالاتنه را به پایین تنه منتقل می کند. تورم و ساییدگی غضروف این مفصل ممکن است پس از آسیب، در اثر آرتروز، روماتیسم، عفونت یا حتی بارداری اتفاق بیفتد.
• جابجایی مهره ها: برخی مواقع یک یا چند مهره در ستون فقرات به سمت جلو می لغزند و از جای خود خارج می شوند که معمولاً در قسمت پایین کمر رخ می دهد و باعث فشار روی اعصاب می شود.
• تنگی کانال نخاعی: اگر این مشکل وجود داشته باشد، کانال نخاعی باریک شده و به مهره ها و اعصاب فشار می آورد. در نتیجه درد از ستون مهره ها به دست ها و پاها منتشر شده و گاهی ممکن است در اندام ها ایجاد گزگز یا بی حسی کند. این مورد معمولا برای افراد بالای 60 سال اتفاق می افتد.
• تومورهای مهره (در موارد نادر): که معمولا ناشی از گسترش یک بدخیمی در نقاط دیگر بدن به استخوان های مهره ها است.

3) آسیب های فیزیکی؛ شامل تصادفات اتومبیل، زمین خوردن، آسیب های ورزشی، رگ به رگ شدن عضلات، کشیدگی عضلات و شکستگی نیز از علل کمردرد هستند.

علل کمتر شایع کمردرد عبارتند از:

4) سنگ کلیه و عفونت کلیه ها؛

5) اندومتریوز یا تجمع بافت رحم در خارج از رحم؛

6) عفونت در استخوان ها و دیسک های ستون فقرات؛

7) فیبرومیالژیا؛ بیماری است که باعث درد عضلانی گسترده می شود.

اگرچه درد ستون مهره ها ممکن است متفاوت باشد، اما اغلب علائم مشابهی دارند.

این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد یا سفتی مداوم در هر نقطه از ستون مهره ها، از ابتدای  گردن تا استخوان دمبالچه؛
• درد شدید و موضعی در گردن، قسمت فوقانی پشت یا پایین کمر، به ویژه پس از بلند کردن اجسام سنگین یا انجام فعالیت های شدید دیگر (البته درد در قسمت بالای ستوه مهره ها در مواردی می تواند نشانه ای از حمله قلبی یا مسائل حاد شکمی و لگنی باشد که باید به سرعت توسط پزشک بررسی شود)؛
• درد مزمن در وسط یا پایین ستوه مهره ها، به ویژه پس از نشستن یا ایستادن برای طولانی مدت؛
• کمردردی که از کمر به باسن، پشت ران و به ساق و انگشتان پا منتشر می شود؛
• ناتوانی در صاف ایستادن بدون درد، یا گرفتگی عضلانی در ناحیه کمر.

به پزشک مراجعه نمایید اگر:

• درد مانع فعالیت های روزانه شما می شود.
• در کشاله ران، بازوها یا پاها احساس بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف می کنید؛ این ممکن است نشانه آسیب به نخاع باشد.
• درد در پشت کمر به سمت پایین در امتداد پشت ساق پا گسترش می یابد؛ ممکن است از التهاب سیاتیک رنج ببرید.
• هنگام سرفه کردن یا خم شدن به جلو در ناحیه کمر، درد افزایش می یابد؛ این می تواند نشانه فتق دیسک باشد.
  • درد همراه تب و سوزش در هنگام ادرار، یا احساس تکرر و فوریت در ادرارکه ممکن است ناشی از عفونت باشد.
  • ناتوانی در دفع و یا بی اختیاری درکنترل ادرار یا مدفوع.

در موارد زیر درد ستون مهره ها می تواند با یک  بیماری جدی و زمینه ای مرتبط باشد:

• وجود سابقه سرطان،
  • کاهش وزن ناخواسته در مدت زمان کم،
  • سابقه استفاده از برخی داروهای خاص،
  • سابقه ضربه فیزیکی،
  • درد پیش رونده که با استراحت بهتر نمی شود،
  • دردی که بیش از یک ماه طول کشیده است،
  • درد شبانه،
  • دردی که  درمان های قبلی و معمول پاسخ نمی دهد.

تشخیص و درمان کمر درد

وقتی به پزشک مراجعه کنید، قبل از هر اقدامی او دامنه حرکات کمر شما را اندازه گیری کرده و سپس میزان سلامت اعصاب حسی و حرکتی ناحیه کمر را بررسی می کند.

ممکن است تست های تشخیصی مانند عکس ساده کمر، سی تی اسکن و یا حتی MRI نیاز باشد.

درمان های اختصاصی بستگی به این دارد که چه عاملی و درکدام قسمت باعث درد شده است.

علیرغم آنچه ممکن است فکر کنید، ماندن در رختخواب معمولاً راه حل نیست.

فیزیوتراپیست می تواند به شما کمک کند تا  با طراحی مجموعه ای از تمرینات درد را تسکین دهید و دوباره شروع به حرکت کنید. برخی حرکات و نرمش ملایم به رفع پیچ خوردگی ها، ایجاد حمایت از ستون فقرات و بهبود انعطاف پذیری کمک می کند.

مسکن‌های بدون نسخه، یخ و کیسه آب گرم برای از بین بردن بیشتر کمردردها موثر هستند.

پزشک می‌تواند داروهای قوی‌تری تجویز کند، اما اگر مراقب نباشید برخی از آنها می‌توانند شما را خواب‌آلود یا وابسته کنند.

درمان‌های مکمل، مانند کایروپراکتیک، طب سوزنی و ماساژ نیز می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.