شپش‌ها، حشرات کوچکی هستند که به پوست سر و گردن می‌چسبند و از خون انسان تغذیه می‌کنند.

مبتلا شدن به شپش سر، نشانه پایین بودن سطح اجتماعی افراد یا فقر نیست، کودکان از تمام طبقات اجتماعی با وجود رعایت بهداشت ممکن است به آن دچار شوند.

شپش در زیر آب تا 6 ساعت زنده می‌ماند، پس کودکانی که به طور مرتب استحمام می‌کنند هم در معرض ابتلا هستند.

خوب است بدانید شپش ها عامل انتقال بیماری نیستند.

چه افرادی به شپش سر دچار می‌شوند؟

شپش سر، در کودکانی که به مهدکودک، پیش دبستانی و مدرسه ابتدایی می‌روند بسیار شایع است.

این کودکان معمولا حین بازی، ارتباط نزدیک با هم دارند و ممکن است موهایشان با هم برخورد کند و از برس، کلاه یا گل سر یکدیگر استفاده کنند.

بزرگسالانی که با این کودکان زندگی می‌کنند نیز در معرض ابتلا به شپش سر هستند.

شپش سر چگونه منتقل می شود؟

شپش‌ها معمولا از طریق تماس سر افراد و از موهای یک فرد به فرد دیگر انتقال پیدا می‌کنند. همچنین شپش می‌تواند برای مدت کوتاهی بر روی لباس‌ها یا وسایل شخصی افراد زنده بماند.

برس موی مشترک به شپش‌ها کمک می‌کند که میزبان جدیدی برای خود پیدا کنند، اما توجه داشته باشید که شپش‌ها نمی‌‌‌‌‌توانند از موهای فردی به فرد دیگر پرواز کنند و منتقل شوند.

چطور شپش سر را تشخیص بدهیم؟

گرچه شپش‌ها و تخم‌هایشان کوچک هستند، اما با چشم غیرمسلح قابل رویت می‌باشند. رنگ آنها می‌تواند سفید، قهوه‌ای یا طوسی تیره باشد.

آنها غالبا در موهای پشت گردن یا پشت گوش‌ها دیده می‌شوند. تخم‌های شپش، دایره‌ای یا بیضی‌شکل هستند و محکم به موهای نزدیک پوست سر می‌چسبند.

شانه زدن موهای خیس، بهترین راه برای جدا کردن شپش‌ها و تخم‌هایشان است.

علایم شپش سر

خیلی وقت‌ها شپش سر هیچ علایمی ندارد اما شایع‌ترین علامت ابتلا به شپش، خارش است که می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها پس از ابتلا به شپش ایجاد شود.

خارش ناشی از شپش به علت حساسیت به گزش این حشره است. خاراندن سر باعث ایجاد خراش روی پوست سر می شود که ممکن است عفونت ایجاد کند.

هرچند احتمال این عارضه کم است، اما در صورتی که پوست سر قرمز و دردناک شده یا غدد لنفاوی گردن بزرگ و حساس شده‌اند به پزشک مراجعه کنید.

اگر فکر می‌کنید فرزندتان به شپش مبتلا شده است

شپش‌ سر، خودبخود از بین نمی‌رود. اگر تصور می‌کنید که فرزندتان به شپش مبتلا شده، برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کنید.

به کودکستان یا مدرسه فرزندتان اطلاع دهید، چون لازم است کودکان دیگر نیز معاینه شوند. موهای سایر اعضای خانواده نیز باید بررسی شود.

سپس همه کسانی که به شپش آلوده شده‌اند را باید به طور همزمان درمان کرد.

خلاص شدن از شر شپش‌ها

داروهای ضد شپش را می‌توان به صورت داروی بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. این دارو ها که به فرم شامپو یا محلول موضعی هستند معمولا ایمن هستند و عارضه‌ای ندارند، اما برای کودکان زیر 6 سال یا در مواردی که شپش به دارو مقاوم است و از بین نمی‌رود، باید با پزشک مشورت کنید.

برای اینکه از داروهای ضد شپش بهترین اثربخشی را ببینید، لازم است توصیه‌های بروشور دارو را مو به مو انجام دهید. معمولا لازم است 10 روز تا 2 هفته بعد، درمان را مجدد تکرار کنید.

شپش‌ها را از خانه خود بیرون کنید

گرچه شپش‌ها روی وسایل طولانی زنده نمی‌مانند، اما باید محل خواب افراد مبتلا به شپش را بشویید و تمیز کنید. لباس‌هایی که طی 48 ساعت قبل پوشیده‌اید را با آب داغ بشویید.

اگر کودکتان، شب‌ها عروسکش را بغل می‌کند، آن را به مدت نیم ساعت در آب داغ قرار دهید. مبل‌ها و فرش‌ها را با جاروبرقی تمیز کنید.

استفاده از شانه‌های دانه‌ریز

استفاده از شانه‌های دانه‌ریز، می‌تواند در خلاص شدن از شر شپش‌ها به شما کمک کند. دندانه‌های این شانه‌ها به هم نزدیکند و برای جدا کردن تخم شپش مناسبند.

تنها ایراد این روش این است که زمان‌بر است و برای جدا کردن تخم شپش‌ها از موی کودک با استفاده از شانه، باید صبر و حوصله زیادی داشته باشید.

این روش، زمانی موثرتر خواهد بود که پس از استفاده از شامپوی دارویی، موها را شانه بزنید.

درمان‌های خانگی برای شپش سر

برخی از والدین بر این باورند که سس مایونز، سرکه سفید یا روغن درخت چای، درمان‌های خانگی موثری برای درمان شپش‌ها هستند. به نظر می‌رسد که سس مایونز، شپش‌ها را روی موها سست می‌کند، اما بهتر است در مورد این شیوه درمان با پزشک مشورت کنید.

گفته می‌شود سرکه، چسبی که به وسیله شپش‌ها تولید می‌شود و آنها را محکم به موها می‌چسباند، در خود حل می‌کند. البته هیچ گونه شواهد علمی برای تایید این شیوه‌های درمان وجود ندارد و متخصصان اطفال معتقدند که نباید این شیوه‌های درمانی را به عنوان درمان اصلی در نظر بگیرید.