آبله مرغان غالبا با تاول‌های همراه با خارش، در تمام قسمت‌های بدن ظاهر می‌شود. یک نوع ویروس، عامل ایجاد این بیماری است؛ آبله مرغان معمولا در دوران کودکی بسیار شایع است و کودکان را درگیر می‌کند.

با معرفی واکسن آبله مرغان در میانه دهه 1990، احتمال  ابتلا به این بیماری کاهش یافت. لازم به ذکر است که ابتلا به آبله مرغان بیش از یک بار، بسیار نادر است.

علایم آبله مرغان

بثورات پوستی (راش‌های) همراه با خارش، شایع‌ترین علامت آبله مرغان هستند. 7 تا 21 روز قبل از بروز راش‌ها و سایر علایم بیماری، عفونت وارد بدن شما شده است.

48 ساعت قبل از اینکه راش‌های پوستی ایجاد شوند، بیماری به اطرافیان قابل سرایت می‌باشد .

سایر علایم به جز راش، ممکن است چند روز به طول بیانجامد، علایمی مانند :

• تب
• سردرد
• کاهش اشتها

یک تا دو روز پس از بروز این علایم، راش‌های پوستی ایجاد می‌شوند.

قبل از بهبود بیماری، راش‌ها سه مرحله را طی می‌کنند:

1. بروز برجستگی‌های قرمز یا صورتی رنگ در تمام قسمت‌های بدن.
2. برجستگی‌ها به تاول‌های آبدار تبدیل می‌شوند که ترشحاتی از آنها خارج می‌شود.
3. برجستگی‌ها، سخت، پوسته پوسته و به حالت دَلَمه زخم می‌شوند و سپس شروع به بهبود می‌‌کنند.

برجستگی‌های روی بدن نمی‌توانند به طور همزمان، سه مرحله را طی کنند.

برجستگی‌های جدید به واسطه عفونت، به طور پیوسته بر روی پوست ظاهر می‌شوند. ممکن است راش‌ها، قبل از برآمده شدن زخم‌ها و پوسته پوسته شدن، خارش زیادی ایجاد کنند.

تا زمانی که همه تاول‌های روی بدن پوسته پوسته شوند، آبله مرغان واگیردار خواهد بود. بین 7 تا 14 روز زمان می‌برد تا تاول‌ها به طور کامل از بین بروند.

دلایل ابتلا به آبله مرغان

ویروس واریسلا زوستر (VZV)، عامل ایجاد عفونت آبله مرغان است. در بسیاری از موارد، این ویروس از طریق تماس با فرد بیمار، به دیگران منتقل می‌شود.

ویروس واریسلا زوستر، یک تا دو روز قبل از بروز تاول‌ها به افرادی که در اطراف بیمار هستند، سرایت می‌کند و تا وقتی که تمام تاول‌ها، پوسته پوسته شوند، همچنان واگیردار است.

این ویروس می‌تواند از طریق بزاق دهان، سرفه، عطسه یا تماس با ترشحاتی که از تاول‌ها خارج می‌شود، منتشر شود و به افراد دیگر سرایت کند.

عوامل ایجاد خطر

چه افرادی در خطر ابتلا به آبله مرغان هستند؟

قرار گرفتن در معرض ویروس آبله مرغان، به واسطه عفونت فعال قبلی یا واکسینه شدن، خطر ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد.

مصونیت در برابر این ویروس می‌تواند از مادر به نوزاد منتقل شود و کودک تا سه ماه پس از تولد در برابر این بیماری مصون خواهد بود.

هر فردی که در معرض ویروس آبله مرغان قرار گیرد، ممکن است به این ویروس آلوده شود.

 خطر ابتلا به بیماری، در موارد زیر افزایش پیدا می‌کند:

• افرادی که اخیرا با کسی که به آبله مرغان مبتلا بوده، تماس داشته‌اند.
• کودکان و نوجوانان زیر 12 سال.
• بزرگسالانی که با کودکان مبتلا به آبله مرغان زندگی می‌کنند.
• افرادی که در مدرسه یا مهد کودک، ساعاتی را سپری می‌کنند.
• کسانی که سیستم ایمنی بدن‌شان به دلیل مصرف دارو یا ابتلا به بیماری خاصی ضعیف شده است.

تشخیص بیماری

هر زمان که با راش‌های ناشناخته‌ای روبرو شدید، به پزشک مراجعه کنید؛ خصوصا در صورتی که با علایم سرماخوردگی یا تب همراه باشد. زنان بارداری که به آبله مرغان مبتلا هستند، باید فورا به پزشک مراجعه کنند.

مشکلات ناشی از آبله مرغان

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:

• پخش شدن راش در چشم‌ها
• بروز راش‌های قرمز، دردناک و گرم (علایم عفونت ثانویه باکتریایی)
• ایجاد راش همراه با سرگیجه یا تنگی نفس

این مشکلات (عوارض) می‌تواند بر کودکان، افراد مسن، زنان باردار و کسانی که سیستم ایمنی  ضعیفی دارند تاثیر بگذارد. ممکن است این افراد به پنومونی VZV یا عفونت‌های باکتریایی پوست، مفاصل یا استخوان‌ها مبتلا شوند.

زنانی که در دوران بارداری، در معرض ویروس آبله مرغان قرار گرفته‌اند، ممکن است کودک‌شان دچار نقصِ‌ هنگام  تولد مانند ضعف در رشد، کاهش رشد مغزی، مشکلات چشمی یا معلولیت‌های ذهنی شود.

درمان

به افراد مبتلا به آبله مرغان توصیه می‌شود علایم بیماری را مدیریت کنند.

والدین باید کودکانی که به آبله مرغان مبتلا شده‌اند را به مدرسه یا مهد کودک نفرستند تا ویروس بیماری به بقیه دانش‌آموزان سرایت نکند. بزرگسالانی که به این بیماری مبتلا شده‌اند نیز باید در منزل بمانند.

پزشک شما ممکن است داروهایی مانند آنتی‌هیستامین یا پمادهای موضعی برای شما تجویز کند، یا شاید خودتان این داروها را بدون نسخه پزشک، برای تسکین خارش مصرف کنید.

جهت تسکین خارش پوست می‌توان  توصیه‌های زیر را به کار گرفت:

• گرفتن دوش آب ولرم (نیم گرم)
• استفاده از لوسیون فاقد بو
• پوشیدن لباس‌های نرم و کم وزن

معمولا جوانان، افراد میانسال و افرادی که بیماری خاصی دارند، بیشتر در خطر ابتلا به آبله مرغان قرار دارند.

داروهای ضدویروس، آبله مرغان را درمان نمی‌کنند، بلکه فقط می‌توانند با کاهش سرعت فعالیت ویروسی، از شدت علایم بیماری بکاهند و در نتیجه باعث شوند سیستم ایمنی بدن شما سریع‌تر بهبود پیدا کند.

چشم‌انداز بلندمدت

بدن انسان خود به خود می‌تواند تا حدی آبله مرغان را برطرف کند؛ معمولا افراد می‌توانند یک تا دو هفته بعد از تشخیص آبله مرغان، فعالیت‌های معمولی زندگی را از سر گیرند.

با یک بار ابتلا به آبله مرغان، بسیاری از افراد نسبت به این بیماری مصونیت پیدا می‌کنند.

پس از ابتلا به آبله مرغان مجددا فعال نخواهد شد، به این خاطر که ویروس واریسلا زوستر (VZV) در بدن افراد سالم، به حالت نهفته باقی می‌ماند.

پیشگیری

واکسن آبله ‌مرغان  در 98 درصد افرادی که 2 دوز توصیه شده واکسن را دریافت کرده‌اند، می‌تواند در پیشگیری از  بیماری موثر باشد.

این واکسن باید به کودکان 12 تا 15 ماهه تزریق شود؛ البته لازم است در سنین بین 4 تا 6 سالگی نیز دوز یادآور واکسن دریافت شود.

زونا چیست؟

زونا، عفونتی است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود.

حتی پس از برطرف شدن عفونت آبله مرغان، ممکن است ویروس،  قبل از فعال شدن به صورت زُنا، سال‌ها در سیستم عصبی شما زنده بماند.

این نوع عفونت ویروسی با راش قرمز پوستی که می‌تواند باعث ایجاد درد و سوزش شود، قابل شناسایی است. علایم آن معمولا به شکل خطی از تاول‌هاست که در یک سوی بدن و عموما بر روی بالاتنه، گردن یا صورت، ظاهر می‌شوند. بسیاری از انواع زونا، پس از دو تا سه هفته از بین می‌روند. به ندرت اتفاق می‌افتد که زونا، بیش از یک بار در بدن یک شخص بروز کند.

علایم زونا

اولین علایم زونا، معمولا درد و سوزش است. عموما درد در یک طرف بدن و در سطوح کوچک بروز می‌کند و به دنبال آن، راش‌های قرمز نیز ایجاد می‌شوند.

مشخصات راش‌ها عبارتند از:

• لکه‌های قرمزرنگ
• تاول‌های آبدارکه به راحتی می ‌ترکند
• راش‌هایی که اطراف ستون فقرات تا بالاتنه را پوشانده‌اند
• بروز راش بر روی صورت و گوش‌ها
• احساس خارش

برخی افراد، وقتی به زونا مبتلا می‌شوند، علایمی بیش از درد یا راش را تجربه می‌کنند. این علایم عبارتند از:

• تب
• احساس لرز
• خستگی
• ضعف عضلانی
• سردرد

عوارض جدی زونا که به ندرت اتفاق می‌افتند عبارتند از:

• درد یا راش که چشم‌ها را درگیر می‌کند و لازم است برای جلوگیری از آسیب دایمی به چشم‌ها، درمان شود.
• از دست دادن شنوایی یا درد شدید در یکی از گوش‌ها، سرگیجه و از دست دادن حس چشایی زبان.
• عفونت‌های باکتریایی که با مشاهده پوست قرمز و متورم، قابل تشخیص است.

چه کسانی در خطر ابتلا به زونا هستند؟

زونا در افرادی که قبلا به آبله مرغان مبتلا شده‌اند، بروز می‌کند.

عوامل مشخصی، افراد را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می‌دهد، مانند:

• سن بالای 60 سال
• ابتلا به بیماری‌هایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند، مانند ایذر یا سرطان
• قرار گرفتن تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی
• مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند، مانند استروئید یا داروهای پیوند اعضا.