همه ی ما روازنه در معرض تصمیم گیری های متعددی هستیم؛ به طوری که گفته می شود عموم افراد طی یک روز  بیش از 35000 تصمیم مختلف میگیرند.

برخی از این تصمیمات ساده هستند و برخی پیچیده تر؛ مانند زمانی که در حال تصمیم گیری برای تغییر مسیر شغلی یا حرفه ای خود هستیم.

 اگرچه منطقی تر است که تصمیم گیری هایمان فکر شده باشد، اما این خطر وجود دارد که فکر کردن زیاد به جای آن که کمک کننده باشد، مارا سردرگم کند.

به این وضعیت که گاهی ممکن است در آن گرفتار شویم ” فلج تحلیلی” می گویند.

فلج تحلیلی وضعیتی است که در زمان تصمیم گیری، بیش از حد احساس سردرگمی می کنید.

در این شرایط و در هنگام سردرگمی، تصمیم گیری به مراتب سخت تر میشود.

ممکن است این طور به نظر آید که در گردبادی از افکار گرفتار و یا در دریای تصمیم گیری غرق شده ایم و گرفتن یک تصمیم واضح و مطمین غیر ممکن می نماید.

فلج تحلیلی، مارا از حرکت به جلو باز می دارد.

انگار که مارا در این گردباد افکار درجای ثابتی میچرخاند، بدون این که نتیجه گیری حاصل شود.

فلج تحلیلی چگونه احساس میشود؟

هرکدام از ما ممکن است سردرگمی را تجربه کرده باشیم و میدانیم احساس خوشایندی نیست. در این شرایط استرس افزایش می یابد، افکارمان به سرعت در حال حرکت هستند و ممکن است از مسیری که در آن قرار گرفته ایم نا امید شویم.

در این حالت تحت فشار قرار میگیریم، ممکن است ذهنی یا فیزیکی احساس خستگی کنیم و علایم اضطرابی را تجربه کنیم.

برخی از این علایم عبارتند از:

• نشخوار فکری؛
• تپش قلب؛
• اضطراب؛
• تعریق؛
• تنفس بریده بریده؛
• بی خوابی؛
• خستگی؛
• بی میلی برای تصمیم گیری؛
• از دست دادن بهره وری؛
• ناتوانی در تمرکز.

چه افرادی بیشتر در معرض تجربه  فلج تحلیلی هستند؟

اگرچه هرکسی می‌تواند حالت فلج تحلیلی را تجربه کند، برخی ویژگی ها سبب می شود افراد، بیشتر دراین شرایط قرار بگیرند. مثل:

تفکر سختگیرانه

افرادی که اغلب طرز تفکر خوب یا بد، همه یا هیچ، درست یا نادرست دارند؛ فقط در شرایطی قادر به تصمیم گیری هستند که موضوع تصمیمشان به طور قطعی در یک مجموعه (صفر یا صد) قرار بگیرد و در غیر این صورت دچار سردرگمی می شوند.

ممکن است برخی از تصمیم گیری ها به این شکل آسان باشد، در حالی که برخی دیگر به انعطاف پذیری عاطفی یا شناختی بیشتری نیاز دارد. وقتی سخت گیرانه به جهان نگاه ‌کنیم، تصمیم‌های بزرگ می‌توانند باعث سردرگمی شوند و افراد را از انتخاب و تصمیم گیری دور کنند.

کمال گرایی

کمال گرایان اغلب افراد محتاطی هستند.

این ویژگی به خودی خود بد نیست. اما کمال گرایی در زمان تصمیم گیری در خصوص برخی مسائل به ویژه موضوعات عاطفی و ارتباطی، شغلی و خانوادگی مشکل ساز است.

در این تصمیم گیری ها عواقب ناشناخته و بالقوه ای وجود دارد که می تواند بر ما و نزدیکانمان تاثیر بگذارد.

از آنجایی که ما همیشه نمی توانیم عواقب تصمیمان را پیش بینی کنیم، تصمیم گیری همیشه مخاطره آمیز به نظر می آید.

راضی کردن سایرین

راضی کردن سایرین، تمایل به خوشحال کردن دیگران به هر قیمتی است؛ حتی اگر به قیمت از دست دادن رضایت شخصی خودمان تمام شود.

بعضی اوقات ممکن است تصمیم ما روی اطرافیانمان هم تاثیر بگذارد؛ اگر این تاثیر به ویژه روی افرادی که دوستشان داریم بیشتر شود، فشاری که متحمل میشویم هم به همان نسبت افزایش می یابد.

کمبود اعتماد به نفس

ممکن است افراد به دلایل متعددی اعتماد به نفس کافی برای تصمیم گیری را نداشته باشند. در برخی موارد برای تصمیم گیری درارتباط با موضوعی خاص تجربه ی کافی ندارند یا گاهی تجربه درد ناشی از تصمیمات نادرست در گذشته آن هارا از تصمیم گیری مجدد باز می دارد.      

زمانی که فرد نسبت به توانایی خود در تصمیم گیری تردید داشته باشد، ممکن است زمان زیادی را صرف فکر کردن و سنجش جوانب مثبت و منفی آن کند.

چگونه گرفتار فلج تحلیلی نشویم؟

اگر به طور مکرر در این وضعیت قرار میگیرید، بهتر است بدانید راهکارهایی برای کمتر کردن آن وجود دارد.

ممکن است با وجود  نشخوار افکار و سردرگمی، تصمیم گیری تقریبا غیرممکن به نظر بیاید؛ اما با انجام برخی از اقدامات می توانیم در آن شرایط هم عملکرد بهتری داشته باشیم.

برخی از این اقدامات عبارتند از:

• تشخیص آنچه در حال رخ دادن است:

قدم اول برای خروج از این حالت این است که ابتدا متوجه شوید که در آن گرفتار شده اید.

بدن خود را از بالای سر تا نوک انگشتان پا اسکن کنید. به هر گونه تنش عضلانی، تنفس بریده بریده، حالت تهوع یا سایر علایم استرسی که ممکن است بدن شما از خود نشان دهد، توجه کنید.

به خود اجازه دهید تا ناظر افکارتان باشید و اگر احساس می‌کنید بارها و بارها در حال نشخوارشان هستید، صادق باشید و آن را بپذیرید.

• به خود اجازه دهید انعطاف پذیر باشید:

تفکر سختگیرانه، کسب رضایت اطرافیان و ترس می تواند منجر به ناتوانی در تصمیم گیری قاطع شود. به خود یادآوری کنید که اشکالی ندارد اگر همیشه کامل نباشید.

• اغلب اوقات یک نتیجه ضعیف ممکن است مارا بترساند، فکر می کنیم  نتیجه ی ناشی از آن ممکن است سنگین و دایمی باشد؛ در حالی که خیلی از مواقع این گونه نیست. پس نباید اجازه دهیم این افکار ما را از تصمیم گیری بازدارد.
• به خود یادآوری کنید که توانا هستید.
• از پرسیدن نظرات دیگران و جلب رضایت آن ها دست بردارید.
• کمتر آینده را پیش‌بینی کنید و بیشتر حواستان را معطوف زمان حال کنید.
• سعی کنید انتخاب های ساده و روزمره ی بیشتری را جهت تطبیق پذیری بهتر انجام دهید.