عرق کردن یک مکانیسم طبیعی برای کاهش دمای بدن است. میزان تعریق بسته به نیاز بدن و با توجه به فعالیت‌های بدنی فرد و شرایط آب و هوایی متغیر است.

تعریق بیش از حد یا هایپرهیدروزیس، شرایطی است که میزان عرق بیش از نیاز بدن است.

با توجه به متغیر بودن نیاز بدن به تعریق، برای تعریف این مشکل نمی‌توان عدد و رقم مشخصی تعیین کرد، اما معمولا خود افراد متوجه می‌شوند چه زمانی تعریق بیش از حد دارند.

اگر تصور شما این است که بیشتر از بقیه افراد عرق می‌کنید، تعریق نسبت به قبل بیشتر شده یا از ناحیه خاصی مثلا زیر بغل بیشتر عرق می‌کنید احتمال دارد به مشکل هایپرهیدروزیس دچار شده باشید.

معمولا تعریق بیش از حد از سنین نوجوانی آغاز می‌شود و زیر بغل ها و کف دست‌ها و پاها بیشتر عرق می‌کنند.

تعریق بیش از حد، مشکل شایعی است و حدود 2 تا 3 درصد افراد را درگیر می‌کند.

این مشکل آزاردهنده است و می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس، ایجاد مشکل در روابط فردی و اجتماعی و گاهی در موارد شدید باعث اختلال عملکرد شخص خواهد شد.

در ادامه با دلایل ایجاد این مشکل و راهکارهای درمان آن آشنا می‌شوید.

دلایل تعریق بیش از حد

اگرچه گاهی بیماری‌های سیستم عصبی، غدد درون ریز، بیماری‌های عفونی و سایر بیماری‌های سیستمیک، باعث تعریق بیش از حد می‌شوند، اما اغلب اوقات، این مشکل در افراد سالم بروز می‌کند.

گرمای هوا و هیجانات فرد (احساسات)، می‌توانند در برخی مواقع باعث تعریق بیش از حد شوند؛ اما بسیاری از افراد نیز صرف نظر از شرایط آب و هوایی یا وضعیت خُلقی‌شان، تقریبا در تمام ساعات بیداری، از تعریق بیش از حد رنج می‌برند.

درمان تعریق بیش از حد

روش‌های درمان تعریق بیش از حد، عبارتند از:

• استفاده از محصولات ضدتعریق بدون نسخه. این محصولات که حاوی مقدار اندکی از املاح فلزی (معمولا آلومینیوم) می‌باشند، غالبا به عنوان اولین راهکار درمانی به کار می‌روند. در بسیاری از موارد ضدتعریق‌های حاوی آلومینیوم کلرید در رفع تعریق بیش از حد موثر می‌باشند.
• استفاده از ضدتعریق‌های تجویزشده توسط پزشک. این ضدتعریق‌ها معمولاحاوی آلومینیوم کلرید هگزاهیدرات هستند.
• دستگاه ضد تعریق یونتوفورزیس. این دستگاه با مسدود کردن موقتی مجاری عرق، باعث رفع تعریق بیش از حد می‌شود.
• داروهای خوراکی. مصرف داروهایی با اثر آنتی‌کولینرژیک، باعث کاهش تعریق می‌شود.
• بوتولینیوم توکسین-آ. سازمان غذا و داروی آمریکا، بوتولینیوم توکسین-آ را برای درمان تعریق زیربغل، تایید کرده است.
• تکنیک میرادرای. در این تکنیک از انرژی مایکروویو برای از بین بردن دایمی غدد عرق استفاده می‌شود.
• لیزر. لیزر می‌تواند غدد تعریق زیربغل را هدف گرفته و آنها را از بین ببرد.
• عمل جراحی. جراحی که سیستم عصبی مربوطه را از کار می اندازد می‌تواند آخرین راه حل برای درمان تعریق بیش از حد باشد.

مصرف کلرید آلومینیوم هگزاهیدرات

در صورتی که ضدعرق‌های معمولی موثر نباشند، اغلب پزشکان ضد عرق‌های حاوی آلومینیوم کلرید هگزاهیدرات را پیشنهاد می‌کنند. در نظر داشته باشید که استفاده از این دارو باید طبق تجویز پزشک انجام شود.

استفاده از دستگاه یونتوفورزیس

بیش از 50 سال است که یونتوفورزیس به عنوان درمانی برای تعریق بیش از حد معرفی شده است. این دستگاه با مسدود کردن موقتی مجاری عرق، عمل می‌کند.

یونتوفورزیس به واسطه آب، جریان برق را به سمت پوست هدایت می‌کند. این کار باید چندین مرتبه در هفته و هر بار به مدت 10 تا 20 دقیقه انجام شود.

با توجه به پاسخ بیمار به درمان، این فرآیند به مدت 1 تا 3 هفته ادامه پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که  استفاده از دستگاه یونتوفورزیس، دردی ایجاد نمی‌کند.

مصرف داروهای خوراکی

داروهای آنتی‌کولینرژیک خوراکی به دلیل عوارض جانبی آزار دهنده‌ای مانند خشکی دهان، تاری دید و احتباس ادرار، معمولا برای درمان تعریق بیش از حد مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

مصرف این داروها، عموما برای افرادی که به درمان‌های بالا پاسخ مناسب نداده‌اند، توصیه می‌شود.

بوتولینیوم توکسین-آ

بوتولینیوم توکسین-آ (بوتاکس) که معمولا به عنوان دارویی برای رفع چروک‌های صورت شناخته می‌شود، می‌تواند به کاهش تعریق زیر بغل کمک کند.

این دارو با استفاده از یک سوزن نازک، به نقاط مختلف زیر بغل تزریق می‌شود. تزریق بوتاکس معمولا تا 14 ماه، تعریق را کاهش می‌دهد.

البته تزریق این ماده کمی دردناک است، ولی استفاده از یک سوزن نازک، می‌تواند آن را قابل تحمل کند.

انرژی مایکروویو (میرادرای)

میرادرای، روش درمانی است که برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل، در سال 2011 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده است.

این روش یک شیوه غیرتهاجمی است که با استفاده از انرژی الکترومغناطیس، حرارت را روی غدد عرق متمرکز کرده و آنها را از بین می‌برد.

در این روش از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود و حین انجام فرآیند، پوست را خنک می‌کنند. می‌توان برای دستیابی به نتیجه مطلوب، این روش را دو تا سه مرتبه تکرار کرد.

لیزر

لیزر نیز حرارت را بر روی غدد عرق زیر بغل متمرکز می‌کند و آنها را از بین می‌برد. انجام این شیوه درمانی و زمان بهبودی آن، سریع می‌باشد.

عمل جراحی

با جراحی می‌توان عصب سمپاتیک قفسه سینه را که مسئول تعریق است از کار انداخت که به این عمل سمپاتکتومی گفته می‌شود.

طی این عمل، بخشی از اعصاب که در غدد عرق پوست قرار دارند، تخریب می‌شوند. این شیوه درمان، به عنوان آخرین راه حل برای درمان تعریق بیش از حد در نظر گرفته می‌شود.