دندان‌های شکسته
وقتی تَرک‌های دندان از سطح به سوی ریشه گسترش پیدا می‌کند، اصطلاحا می‌گوییم دندان ترک خورده است.
دندان ترک خورده: وقتی تَرک‌های دندان از سطح به سوی ریشه گسترش پیدا می‌کند، اصطلاحا می‌گوییم دندان ترک خورده است.
گاهی وقت‌ها این تَرک حتی به سوی خط لثه و ریشه آن نیز انتقال پیدا می‌کند. دندان ترک خورده به دو بخش تقسیم نمی‌شود اما معمولا در اثر ترک خوردگی، بافت نرم داخلی دندان آسیب می‌بیند.
خطوط تَرک: این خطوط تَرک ظریف فقط روی بخش بیرونی مینای دندان ایجاد می‌شود.
این خطوط در دندان بزرگسالان شایع هستند و هیچ دردی ایجاد نمی‌کنند و نیازی به درمان ندارند.
تَرک نقاط تیز دندان: نقاط تیز، سطوح نوک تیز بخش جویدنی دندان هستند.
آسیب دیدن این سطوح نوک تیز، ممکن است به شکستن دندان منجر شود.
بنابراین هنگام جویدن غذا با دندانی که سطح نوک تیز آن آسیب دیده، ممکن است درد شدیدی احساس کنید.
دندان خرد شده: این مشکل معمولا در اثر عدم درمان دندان ترک خورده بروز می‌کند.
دندان خرد شده، به دو بخش تقسیم می‌شود. شکاف‌های عمودی ریشه، از ریشه دندان شروع شده و سپس به سمت سطح جویدنی دندان گسترش پیدا می‌کنند.
دلایل ترک خوردن دندان‌ها
- وارد شدن فشار زیاد به دندان‌ها در اثر ساییدگی آنها روی هم
- جویدن یا خرد کردن خوراکی‌های سفت مانند یخ، هسته میوه‌ها یا استخوان گوشت
- وارد شدن ضربه به چانه یا فک پایین
- بیماری‌های لثه که باعث از بین رفتن استخوان‌ها می‌شود. این بیماری‌ها موجب می‌شوند دندان‌ها از ناحیه شکاف‌های ریشه بیشتر آسیب ببینند.
- تغییرات ناگهانی دمای دهان
چطور می‌توان متوجه ترَک خوردگی دندان شد؟
خیلی سخت می‌توان متوجه علایم تَرک خوردگی دندان‌ها شد.
به دلیل تَرک خوردن دندان‌ها، گهگاه ممکن است هنگام جویدن غذا خصوصا جویدن همراه با وارد شدن فشار به دندان‌ها، احساس درد کنید.
دمای هوای خیلی گرم یا خیلی سرد (خصوصا هوای سرد) باعث ناراحتی دندان‌ها می‌شود.
شاید حتی دندان‌های شما نسبت به طعم شیرین حساس شوند در حالی که هیچ نشانی از پوسیدگی دندان وجود ندارد.
در نتیجه لثه‌های نزدیک به دندان تَرک خورده، متورم خواهند شد.
چرا تَرک دندان‌ها در عکس رادیولوژی قابل مشاهده نیست؟
تَرک دندان‌ها در عکس رادیولوژی قابل مشاهده نیست.
اگر تَرک عمودی در ریشه دندان به مدت طولانی در آن ناحیه وجود داشته باشد، استخوان عمودی نزدیک به ریشه دندان، در عکس رادیولوژی قابل مشاهده خواهد بود.
آیا لازم است تَرک دندان‌ها درمان شود؟
توصیه می‌شود در اولین فرصت برای درمان تَرک دندان‌ها اقدام کنید؛ در صورت عدم درمان دندان تَرک خورده، ممکن است عصب دندان از بین برود و آبسه لثه ایجاد شود.
شاید لازم باشد ریشه دندان درمان شود یا حتی از دهان خارج گردد. در موارد حاد، معمولا دندان به دو نیمه تقسیم می‌شود.
چطور می‌توان دندان تَرک خورده را درمان کرد؟
نوع درمان به میزان آسیب وارد شده به دندان بستگی دارد.
شیوه‌های مختلف درمان عبارتند از:
- پیوند: در این حالت برای پُر کردن تَرک دندان از یک ماده رزین پلاستیکی استفاده می‌شود که بخش شکسته شده دندان در سطح جویدنی را به راحتی ترمیم می‌کند. با پیوند دادن می‌توان شکل ظاهری دندان را حفظ کرد.
- ترمیم و عمل زیبایی دندان: اگر تَرک و شکستگی دندان کوچک باشد با استفاده از این شیوه می‌توان، ناهمواری دندان‌ها را سایید تا تَرک‌ها و شکستگی‌ها از بین برود و دندان مسطح شود.
- روکش کردن دندان‌ها: هنگامی که هنوز مقداری از دندان شما سالم باقی مانده، می‌توانید از این روش درمانی استفاده کنید، چرا که روکش‌ها ماندگاری بالایی دارند و برای روکش کردن دندان‌ها لازم است ابتدا بخشی از دندان جدا و خارج شود. روکش، یک لایه نازک ساخته شده از جنس پلاستیک یا چینی است که روی دندان به طور ثابت قرار می‌گیرد.
- تاج دندان: این شیوه برای دندان‌هایی قابل استفاده است که برای روکش مناسب نیستند. تاج دندان بر روی آنچه از دندان باقی مانده، قرار می‌گیرد، آن را محکم‌تر می‌کند و جلوه طبیعی و زیبا به آن می‌بخشد. اگر عصب دندان تخریب و عفونی شده باشد، شاید برای استفاده از تاج دندان، لازم باشد ابتدا ریشه دندان تحت درمان قرار گیرد. برای پیشگیری از عفونت مجدد، باید ریشه دندان را تمیز و پُر کرد. دندان را نیز با تاج دندان یکنواخت و هماهنگ کنید تا محکم‌تر و مقاوم‌تر شود.
آیا دندان‌های تَرک خورده و شکسته، پس از درمان کاملا بهبود پیدا می‌کنند؟
بر خلاف استخوان‌های شکسته، تَرک و شکستگی دندان هرگز درمان نمی‌شود. پس از درمان، ممکن است تَرک دندان بدتر شود و همیشه این احتمال وجود دارد که دندان خود را از دست بدهید.
اما دنبال کردن شیوه‌های درمانی، می‌تواند به شما کمک کند که بتوانید دندان‌های تَرک خورده را برای سال‌ها حفظ کرده و از آنها استفاده کنید.
آیا روند تَرک خوردگی دندان‌ها قابل پیشگیری است؟
برای پیشگیری از پیشروی روند تَرک خوردگی دندان‌ها می‌توانید اقدامات احتیاطی زیر را به کار گیرید:
- از محافظ دندان استفاده کنید. اگر شب‌ها دندان قروچه می‌کنید، استفاده از محافظ دندان به شما کمک می‌کند تا از دندان‌هایتان محافظت کنید. اگر معمولا ورزش می‌کنید بهتر است از محافظ دندان استفاده کنید.
- از جویدن و خرد کردن خوراکی‌های سخت خودداری کنید.
