در ایران میانگین سن شروع یائسگی 49 سالگی است.

با این حال به دلیل عوامل ژنتیکی، بیماری یا پروسه‌های پزشکی برخی از زنان قبل از 40 سالگی یائسه می‌شوند.

بروز یائسگی زودتر از سن تعیین شده، چه به صورت طبیعی و چه مصنوعی یائسگی زودرس خوانده می‌شود.

زنانی که دچار یائسگی زودرس می‌شوند، علاوه بر تحمل علایمی مانند گرگرفتگی، تغییر خُلق و سایر علایم یائسگی،  با مشکلات جسمی و روحی دیگری نیز درگیر هستند.

برای مثال از آنجایی که یائسگی نشان دهنده کاهش یا از بین رفتن قدرت باروری است،  این زنان ممکن برای بچه‌دار شدن دچار مشکل شوند.

علایم یائسگی زودرس

علایم یائسگی زودرس به طور معمول با علایم یائسگی طبیعی یکسان هستند.

این علایم عبارتند از:

• قاعدگی‌های نامنظم یا قطع قاعدگی
• قاعدگی‌های سنگین یا ملایم‌تر از میزان طبیعی
• گُرگرفتگی (احساس ناگهانی گرما که در نیم تنه بالایی منتشر می‌شود)

این علایم، بیانگر آن است که تخمدان‌های شما به میزان کافی هورمون استروژن ترشح نمی‌کند.

علاوه بر علایم  بالا، ممکن است  بعضی از زنان علایم زیر را نیز تجربه کنند:

• خشکی واژن (ممکن است  بافت داخلی واژن نازک‌تر شود و انعطاف پذیری آن کاهش یابد).
• تحریک پذیری مثانه و کاهش توانایی کنترل آن و بی‌اختیاری ادرار
• تغییر در احساسات ( تحریک پذیری، تغییرات خُلق، افسردگی خفیف)
• خشک شدن پوست، چشم‌ها و دهان
• بی‌خوابی
• کاهش میل جنسی

علاوه بر علایم ذکر شده در بالا، اگر شما پایین تر از 40 سال هستید و شرایط زیر را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا مشخص شود آیا به یائسگی زودرس دچار می‌شوید یا خیر.

• در صورتی که تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار داشته‌اید.
• در صورتی که شما یا اعضای خانواده‌تان به بیماری‌های خودایمنی مانند کم کاری تیروئید، بیماری گریوز یا لوپوس مبتلا هستید.
• اگر بیش از یک سال تلاش‌هایتان برای باردار شدن  ناموفق بوده است.
• در صورتی که مادر یا خواهر شما یائسگی زودرس را تجربه کرده‌اند.

یائسگی زودرس چطور تشخیص داده می‌شود؟

پزشک در قدم اول شرایط دیگر مانند مشکلات تیروئید و یا بارداری را رد می‌کند.

سپس در صورت نداشتن مشکلات دیگر، پزشک در کنار بررسی علایم شما و معاینات بالینی، آزمایش خون شما را نیز بررسی می‌کند. در آزمایش خون سطح استرادیول که نوعی استروژن است سنجیده می‌شود.

کاهش سطح استرادیول می‌تواند نشان دهنده آن باشد که عملکرد تخمدان‌های شما رو به کاهش است.

عامل دیگر، هورمون محرک فولیکولی است که سطح آن در خون بالا می‌رود، چرا که زمانی که تخمدان‌های شما تولید استروژن را کاهش می‌دهند این هورمون برای ترشح بیشتر استروژن آزاد می‌شود.

آیا سایر بیماری‌ها بر یائسگی زودرس تاثیرگذارند؟

همانند زنان یائسه، زنانی که دچار یائسگی زودرس می‌شوند، سطح استروژن خونشان کاهش پیدا می‌کند، چرا که تخمدان‌هایشان استروژن کمتری تولید می‌کند.

سطح پایین استروژن باعث ایجاد تغییراتی در سلامت کلی زنان می‌شود و خطر ابتلا به دیگر بیماری‌ها مانند پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

سایر مسائلی که به دلیل اُفت هورمون استروژن بروز می‌کنند عبارتند از: افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ یا سرطان تخمدان. بیماری‌های  لثه، ریزش دندان‌ها و آب مروارید.

 در مقایسه با زنانی که به طور طبیعی یائسه می‌شوند، زنانی که دچار یائسگی زودرس می‌شوند، سال‌های زیادی از عمرشان درگیر مسائل و مشکلاتی خواهند شد که به دلیل اُفت هورمون استروژن ایجاد می‌شود.

به همین دلیل خطرات ناشی ازمشکلات ذکر شده در آنها نیز بیشتر و جدی‌تر خواهد بود.

یائسگی زودرس چطور درمان می‌شود؟

علایم و خطرات بیماری با استفاده از درمان‌های دارویی و غیردارویی که معمولا برای یائسگی طبیعی انجام می‌شود قابل برطرف شدن هستند.

به علاوه خانم‌های جوانی که قصد بچه‌دار شدن دارند می‌توانند در مورد درمان‌های مختلف از پزشک خود سوال کنند یا از مشاوره متخصصان ناباروری بهره جویند.

آیا علایم بیماری برگشت پذیر است؟

معمولا نه، زمانی که یائسگی آغاز شود، امکان برگشت پذیر بودن بیماری وجود ندارد.