آریتمی قلب (بخش دوم)
آریتمی قلبی به معنی ضربان غیرطبیعی قلب است. در این حالت قلب خیلی سریع یا خیلی کند می‌زند یا ضربان نا منظمی دارد.
دکتر نگین پرویز (پزشک عمومی)
در شماره قبل در خصوص انواع آریتمی قلبی و علایم آن صحبت کردیم. در این شماره به روش های تشخیص و درمان آریتمی می پردازیم.
راه های تشخیص آریتمی قلب
برای تشخیص آریتمی قلبی، پزشک باید ضربان قلب غیرطبیعی را تشخیص داده و علت آن را جست و جو کند.
تشخیص بیماری با گرفتن شرح حال بیمار، سوابق پزشکی، سابقه خانوادگی، سبک زندگی و رژیم غذایی انجام می‌شود.
هم چنین آزمایش‌هایی هم برای تشخیص بهتر آریتمی انجام می‌شوند که عبارتند از:
- آزمایش خون و ادرار؛
- نوار قلب (ECG)؛
- هولتر مانیتورینگ؛
- اکو؛
- تصویربرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس؛
- تست تیلت (Tilt-Table Test) که در صورتی که افت ناگهانی فشار یا ضربان علت اریتمی باشد، به پزشک کمک می کند تا آن را تشخیص دهد؛
- الکتروفیزیولوژی؛
- آنژیوگرافی قلب.
عوامل خطرزا و پیشگیری از آریتمی قلبی
عواملی که ریسک ابتلا به آریتمی قلب را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- سن بالای ۶۵ سال؛
- ناهنجاری های ژنتیکی؛
- بیماری‌های قلبی زمینه‌ای؛
- کم کاری / پرکاری تیروئید؛
- مصرف برخی داروهای خاص؛
- چاقی؛
- فشار خون بالا؛
- دیابت کنترل نشده؛
- آپنه انسدادی خواب (OSA) ؛
- عدم تعادل الکترولیتی در بدن؛
- مصرف بیش از حد و همیشگی الکل؛
- مصرف بیش از حد کافئین؛
- مصرف داروهای غیرمجاز.
بعضی از عوامل خطر غیر قابل اجتناب هستند؛ اما برای کاهش ریسک ابتلا به آریتمی می‌توان اقداماتی را انجام داد.
فعالیت فیزیکی (تمرین ورزشی با شدت متوسط به مدت حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)، عدم مصرف الکل یا داروهای غیر مجاز و محدود کردن مصرف کافئین کارهایی هستند که به سلامت قلب کمک می‌کنند.
روش های درمان آریتمی قلب
در صورتی که علایم آریتمی شدید باشند یا شروع به بدتر شدن کنند، باید آن را درمان کرد.
انواع مختلف آریتمی نیازمند درمان های مختلفی هستند.
درمان آریتمی قلبی برادی کاردی
در صورتی که برادی کاردی (ضربان قلب کند) به علت بیماری زمینه ای به وجود امده باشد، پزشک ابتدا آن را درمان می‌کند.
در صورتی که پزشک نتواند بیماری زمینه ای خاصی را تشخیص دهد، از هولتر قلب کمک می‌گیرد.
هولتر قلب یک وسیله کوچک است که پزشک آن را روی قفسه سینه یا شکم فرد وصل می‌کند تا ضربان قلب بیمار را بررسی می کند.
درمان آریتمی قلبی تاکی کاردی
درمان‌های مختلفی برای تاکی کاردی(ضربان قلب تند) وجود دارد:
- مانور واگال (Vagal Maneuvers) : این مانور شامل تمرین ها و حرکات ویژه ای است که بیمار می‌تواند در خانه انجام دهد تا به توقف علایم آریتمی کمک کند.
- دارو درمانی: این داروها معمولا آریتمی قلبی را درمان نمی‌کنند؛ بلکه در کاهش تعداد ضربان قلب موثر هستند. بعضی از دارو ها هم به تقویت عملکرد سیگنال‌های الکتریکی در قلب کمک می‌کنند.
- شوک هماهنگ قلبی یا کاردیو ورژن (Cardioversion): پزشک به کمک شوک الکتریکی یا دارو تلاش می‌کند ضربان قلب را به حالت منظم و طبیعی برگرداند.
- ابلاسیون: (Ablation) طی این عمل پزشک بافت نقاط بسیار کوچکی از قلب را که احتمال می‌رود علت آریتمی هستند را از بین می‌برد تا بیماری را درمان کند.
- کاشت ICD (دستگاه شوک قلبی کاشتنی) در قلب: پزشک ICD را نزدیک ترقوه چپ قرار می‌دهد. این وسیله ضربان قلب را کنترل می‌کند و اگر از حد نرمال بیشتر شد، قلب را وادار به کاهش آن می‌کند.
- جراحی مارپیچ : (Maze Procedure) در این عمل جراحی پزشک برش‌هایی را در قلب ایجاد می‌کند. این برش‌ها بعد از بهبود بلوک هایی را ایجاد می‌کنند که به هدایت سیگنال‌های الکتریکی و بهبود ضربان قلب کمک می‌کنند.
- جراحی آنوریسم بطنی: (Ventricular Aneurysm) اگر آنوریسم (برآمدگی دیواره عروق) علت آریتمی قلبی باشد و درمان‌های دیگر برای حل مشکل بی فایده باشند، جراح برای برداشتن برآمدگی اقدام می‌کند.
- عمل جراحی بای پس عروق کرونری: در این عمل جراح از عروق یا رگ های سایر نقاط بدن به عروق کرونری میانبر می‌زند. این کار نواحی تنگ شده را گشاد کرده و به خونرسانی به عضله قلب کمک می‌کند.
