آلرژی چیست؟

 آلرژی یا حساسیت، واکنش بیش از اندازه سیستم ایمنی بدن در مقابل عوامل گوناگون محرک خارجی است.

این محرک ها، که پزشکان آنها را “آلرژن” می نامند، می تواند شامل گرده گیاهان، کپک، پوست حیوانات، برخی غذا ها یا سایر مواردی باشد که بدن شما را تحریک می کند.

افرادی که دچار آلرژی هستند، سیستم ایمنی بسیار حساس و هوشیاری دارند که در برابر مواد ظاهرا بی زیان محل زندگیشان واکنشی بیش از اندازه نشان می دهند.

به طور مثال گرده گیاهان می تواند سیستم ایمنی فرد آلرژیک را چنان تهدید کند که گویی با خطر جدی روبرو شده است. حساسیت یک بیماری شایع است که تقریبا از هر 5 نفر یک نفر با آن درگیر است.

علایم آلرژی زمانی شروع می شود که بدن شما با یک ماده محرک و آلرژی زا (آلرژن) از طریق استنشاق، بلعیدن، تحریک پوستی یا سایر روش ها مواجه گردد.

در پاسخ، بدن شما شروع به ساخت پروتئینی به نام  IgE می کند که روی ماده حساسیت زا جذب می شود.

سپس هیستامین و سایر مواد شیمیایی در خون آزاد می شوند. همین امر باعث بروز علایم حساسیت می شود.      

علایم شما به نحوه مواجهه شما بستگی دارد: از طریق هوا، پوست، غذا یا از طریق نیش حشره و …. .

علایم رایج آلرژی که به دلیل استنشاق ماده آلرژی زا ایجاد شده باشد عبارتند از:

• خارش و اشک ریزش چشم؛
• عطسه؛
• خارش و آبریزش بینی؛
• احساس خستگی یا ضعف.

علایم شایع آلرژی پوستی شامل بثورات و کهیر (بثورات با لکه های قرمز برجسته) است. ممکن است پوست قرمز یا متورم شده و خارش زیاد داشته باشد.

آلرژی غذایی

اگر فکر می کنید به غذا یا غذاهای خاصی حساسیت دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف آن‌ ها را متوقف کنید تا ببیند آیا تاثیری دارند یا خیر. این روش رژیم غذایی حذفی نامیده می شود.

فرد باید مصرف این مواد غذایی را به مدت 2 تا 4 هفته قطع کند و ببینید آیا در این مدت علایم آلرژی دارد یا خیر.

سپس پزشک از فرد می خواهد که دوباره مصرف همان مواد غذایی را شروع کند تا ببیند آیا علایم عود می کنند یا خیر.

اگر علامت دار شدید به احتمال زیاد به آن غذا ها حساسیت دارید.

علاوه بر سایر علایم حساسیت غذایی می تواند باعث  انقباضات دردناک معده، اسهال و استفراغ شود.

اگر نیش حشره محرک باشد، در جایی که یش زده است، تورم، قرمزی و درد خواهید داشت.

علایم می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در بیشتر  موارد علایم پس از توقف مواجهه با ماده محرک از بین می روند.

علایم خفیف آلرژی

علایم آلرژی خفیف می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بثورات پوستی؛
• خارش موضعی؛
• احتقان؛                                                                                                                                     

واکنش های آلرژیک خفیف به سایر قسمت های بدن سرایت نمی کند.

علایم آلرژی متوسط

واکنش های آلرژیک متوسط می تواند شامل علایمی باشد که به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد، از جمله:

• خارش گسترده؛
• مشکل در تنفس.

واکنش آلرژیک شدید

به واکنش آلرژیک شدید آنافیلاکسی گفته می شود و شامل موارد زیر است:

• کهیر و خارش چشم یا صورت یا سرتا سر بدن؛
• خس خس سینه یا تنگی نفس؛
• گرفتگی صدا یا گرفتگی در گلو؛
• تورم صورت، پلک ها، لب ها، زبان یا گلو که می تواند تنفس و بلع را دشوار کند؛
• سوزن سوزن شدن در دست ها، پا ها، لب ها یا پوست سر؛
• درد شکم؛
• گرفتگی عضلات؛
• استفراغ؛
• اسهال؛
• سردرگمی ذهنی یا سرگیجه.

آنافیلاکسی یک مورد تهدید کننده زندگی است.

پاسخ به آلرژن ناگهانی است و کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

علایم آلرژی ممکن است در عرض چند دقیقه به علایم جدی تری تبدیل شود؛ بنابراین فورا با اورژانس تماس بگیرید یا به بیمارستان مراجعه کنید.

آیا علایم آلرژی بهتر می شود یا برای دراز مدت ماندگار است ومزمن می شود ؟

برخی از افراد خصوصا کودکان، ممکن است از آلرژی به طور کامل بهبود یابند.

در برخی دیگر با افزایش سن، علایم آلرژی کاهش می یابد.

شاید به این دلیل که سیستم ایمنی با افزایش سن ضعیف شده و نمی تواند واکنش شدیدی به آلرژن نشان دهد.

اما دربزرگسالان ممکن است آلرژی به خودی خود از بین نرود و حتی در برخی مواقع  با گذشت زمان بدتر می شود.

این اتفاق به ویژه در مورد آلرژی به غذا ها، لاتکس یا نیش زنبور عسل محتمل است.

ممکن است با هربار قرار گرفتن در معرض این  آلرژن ها واکنش های جدی تری ایجاد شود.

آلرژی داشتن به یک چیز احتمال ابتلای شما به سایر آلرژی ها را افزایش می دهد.

بنابراین اگر یک سال علایم آلرژی شما شدیدتر به نظر می رسد، ممکن است واکنشی به یک آلرژن دیگر باشد که در هوا نیز وجود دارد.

آلرژی ها می توانند به روش های گوناگون تداخل داشته باشند.

به عنوان مثال حدود یک سوم افرادی که به گرده ‌ها حساسیت دارند، به سبزیجات و میوه‌هایی که پروتئین‌های مشابهی دارند نیز حساسیت دارند.

اگر به طور همزمان در معرض هر دو قرار بگیرند، ممکن است واکنش‌های آلرژیک شدیدتری داشته باشند.

اما در واقع بیشتر این چیزها بی ضرر هستند.

آنچه واقعا باعث واکنش های آلرژیک می شود، سیستم ایمنی بدن شما است که  عوامل نامربوط اطراف شما را با یک تهدید جدی اشتباه گرفته و به آنها حمله می کند.

علایمی که بروز می کند نتیجه این اشتباه است.

موارد دیگری نیز ممکن است دخیل باشند.

به عنوان مثال اگر زمانی که ضعیف هستید- مثلا اگر پس از ابتلا به یک عفونت ویروسی- با یک آلرژن در تماس باشید، احتمال ابتلا به آن بیشتر است.

احتمال ابتلا به آلرژی از ژن های شما شروع می شود. گرچه آلرژی ارثی نیست، اما تمایل به داشتن آلرژی وجود دارد.                                              

در کودکانی که یکی از والدین آنها آلرژیک است احتمال بروز آلرژی 33 درصد است. اگر هر دو والد آلرژیک باشند، احتمال بروز آلرژی 70 درصد خواهد بود.

اگر آبریزش بینی و اشک ریزش چشم دارید، ممکن است سرماخورده باشید.

اما اگر فقط زمانی که بیرون هستید، یا نزدیک حیوانات خانگی هستید، یا غذاهای خاصی می خورید، باعث می شود احساس بدی پیدا کنید، ممکن است آلرژی داشته باشید.

برخی از افراد مبتلا به آلرژی زیاد عطسه می کنند یا دچار بثورات یا کهیر می شوند، اما برخی دیگر می توانند آن قدر واکنش بدی نشان دهند که دچار مشکل تنفسی شده و به کمک پزشکی فوری نیاز داشته باشند.

وقتی آلرژی دارید  باید از آلرژن ها دوری کنید و در صورت نیاز دارو دریافت کنید.

حتی اگر قبلا بارها و بدون هیچ مشکلی در معرض یک محرک یا آلرژن بوده‌اید، بدن شما ممکن است ناگهان آن را به عنوان یک مهاجم ببیند.

اگر این اتفاق بیفتد، سیستم ایمنی بدن شما آلرژن را بررسی کرده و آنتی بادی هایی علیه آن می سازد.

وقتی مجدد با آن آلرژن مواجه شدید، سیستم ایمنی بدن شما وارد عمل می شود.

آنتی بادی ها آن را تشخیص می دهند و سلول های خاصی به نام “ماست سل ها” را فعال می کنند.

وقتی ماست سل ها فعال می شوند، مواد شیمیایی مانند هیستامین آزاد می کنند که باعث ایجاد علایمی مانند تورم می شود.

تورم در مجرای بینی ممکن است باعث آبریزش بینی و در راه های هوایی سبب بروز علایم آسم شود.

شایع ترین نوع آلرژی تب یونجه است که می تواند فصلی باشد؛ به این معنی که فقط در زمان های خاصی از سال (بیشتر در بهار یا پاییز)، یا در تمام طول سال اتفاق می افتد.

علایم شامل گرفتگی بینی، آبریزش بینی، عطسه، اشک ریزش چشم و خارش گلو است و می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.

 زمانی که علایم فصلی است، احتمالا به چیزی در خارج از منزل، مانند کپک یا گرده، حساسیت دارید، اما اگر در تمام طول سال علایم حساسیت دارید، احتمالا به عواملی مانند کنه،گرد و غبار، کپک، سوسک، یا شوره حیوانات خانگی حساسیت دارید.

به خاطر داشته باشید که میزان آلرژنی که در معرض آن قرار می گیرید می تواند در بروز علایم تفاوت ایجاد کند.

اگر به توت فرنگی حساسیت دارید، ممکن است  بتوانید یک یا دو عدد، بدون بروز علایم، بخورید. اما وقتی سه یا چهار عدد می خورید، ناگهان دچار کهیر می شوید.

برای افراد مبتلا به آلرژی یک آستانه تحمل وجود دارد. شما می توانید تا حدی آلرژن را تحمل کنید، اما آلرژن بیش از حد باعث شروع حمله سیستم ایمنی می شود.

اگر نوعی از آلرژی را دارید که به راحتی و با داروهای بدون نسخه برطرف نمی شود، به پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنید.

او در مورد سلامتی شما و هرگونه سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی سؤالاتی می پرسد، شما را معاینه می کند و چند آزمایش را توصیه می کند تا مطمئن شود نیاز به اقدام درمانی دارید یا نه.