نقرس نوعی آرتروز است که به دلیل افزایش بیش از حد اسید اوریک در خون به وجود می آید.

واقعیت های صریح در مورد نقرس

در زیر به چند نکته کلیدی در مورد بیماری نقرس اشاره می کنیم.

• علایم بیماری نقرس به علت تشکیل کریستال های اسید اوریک در مفاصل و واکنش بدن نسبت به آن ها است.
• نقرس به طور معمول مفاصل انگشت شست پا را درگیر می کند.
• حملات نقرس معمولا بدون هیچ علامت قبلی در نیمه های شب رخ می دهد.
• در اکثر موارد با کمک دارو می توان نقرس را درمان کرد.

علت بیماری

علت اصلی و اولیه بیماری، افزایش میزان اسید اوریک در خون است که به آن هایپراوریسمی نیز گفته می شود.

اسید اوریک در اثر شکسته شدن پورین ایجاد می شود.

پورین ماده شیمیایی است که با مقادیر بالا در برخی مواد غذایی مثل گوشت، مرغ و غذا های دریایی وجود دارد.

به طور طبیعی اسید اوریک در خون حل می شود و به وسیله کلیه ها و از طریق ادرار از بدن دفع می شود.

اگر میزان اسید اوریک تولید شده در بدن زیاد باشد یا به اندازه کافی از بدن دفع نشود، تجمع پیدا کرده و کریستال های سوزنی شکلی به وجود می آورد که باعث التهاب و درد در مفصل و بافت های اطرافش می شود.

عوامل خطر

برخی عوامل، ریسک ابتلا به نقرس را افزایش می دهند:

• سن و جنسیت:  مردان بیشتر از زنان اسید اوریک تولید می کنند؛ اگر چه مقدار اسید اوریک در زنان بعد از یائسگی هم سطح با مردان می شود.
• ژنتیک: اگر سابقه ابتلا به نقرس در خانواده وجود داشته باشد.
• انتخاب سبک زندگی: مصرف الکل در دفع اسید اوریک از بدن تداخل ایجاد می کند. مصرف مواد غذایی که پورین بالایی دارند نیز باعث افزایش مقدار اسید اوریک در بدن می شود.
• قرار گرفتن در معرض سرب: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سرب بیماری نقرس در ارتباط است.
• دارو ها: برخی دارو ها مقدار اسید اوریک موجود در خون را افزایش می دهند؛ از جمله این دارو ها می توان داروهای ادرار آور و داروهای حاوی سالیسیلات را نام برد.
• وزن: اضافه وزن، ریسک ابتلا به نقرس را افزایش می دهد.
• ضربه یا عمل جراحی اخیر: این عامل نیز می تواند ریسک ابتلا به نقرس را افزایش دهد.
• سایر مشکلات بهداشتی: نارسایی کلیوی و سایر مشکلات کلیوی می تواند توانایی بدن در حذف موثر مواد زائد را کاهش داده و منجر به افزایش اسید اوریک شود. سایر شرایط مرتبط با نقرس شامل فشار خون بالا و دیابت است.

علایم

• نقرس اغلب بدون هیچ هشدار یا نشانه ای و به طور ناگهانی در نیمه شب بروز می کند.
• علامت اصلی، درد شدید مفاصل است که منجر به  ناراحتی، التهاب و قرمزی می شود.
• نقرس به طور معمول مفاصل انگشت شست پا  وگاهی قوزک پا، آرنج، انگشت دست، زانو و مچ دست را را درگیر می کند.

عوارض

در برخی موارد، نقرس ممکن است پیشرفت کرده و حاد شود. این موارد عبارتند از :

• سنگ کلیه: اگر کریستال های اوره در مجاری ادراری جمع شوند، آن ها به سنگ کلیه تبدیل می شوند.
• نقرس عود کننده: در بخی از افراد ممکن است حمله یک بار اتفاق بیفتد، در برخی دیگر ممکن است چند بار دچار حمله  شوند و به تدریج مفاصل و بافت های اطراف آن منطقه آسیب ببیند.

درمان

در اکثر موارد نقرس را می توان با کمک دارو درمان کرد.

از داروها می توان برای درمان علایم حملات نقرس، جلوگیری از وقوع آن در آینده و کاهش خطر عوارض نقرس مانند سنگ کلیه ستفاده کرد.

داروهایی که اغلب مورد استفاده قرار می گیرند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی،کورتیکواستروئید ها و کلشیسین هستند.

این دارو ها التهاب و درد را در نواحی مبتلا به نقرس کاهش می دهند و اغلب به صورت خوراکی مصرف می شوند.

داروهایی نیز وجود دارد که میزان تولید اسید اوریک را کاهش می دهند.

بدون درمان، یک حمله حاد نقرس از 12 تا 24 ساعت پس از شروع در بدترین حالت خود خواهد بود.

فرد می تواند انتظار داشته باشد که طی 1 تا 2 هفته بدون درمان بهبود یابد، اما ممکن است در این دوره درد قابل توجهی داشته باشد.

لطفا توجه داشته باشید که تمام داروها باید براساس تشخیص و تجویز پزشک استفاده شوند.

درمان های خانگی

افراد مبتلا به نقرس می توانند با تعدیل رژیم غذایی خود، حملات را مدیریت کنند.

یک رژیم غذایی متعادل می تواند به کاهش علایم کمک کند.

برای اطمینان از اینکه سطح اسید اوریک در خون زیاد نمی شود، مصرف غذاهایی که دارای پورین زیاد هستند را کم کنید.

غذاهایی که پورین زیادی دارند عبارتند از:

• ماهی کولی

• مارچوبه

• مغز

• لوبیا و نخود فرنگی خشک

• گوشت شکار

• عصاره گوشت

• شاه ماهی

• جگر

• قارچ

• ساردین

• صدف

اگر چه منطقی است که مصرف این نوع غذا ها قطع یا کم شود، اما تحقیقات نشان داده است که  مصرف غذا هایی که حاوی مقادیر بالای پورین هستند تاثیری در افزایش ریسک ابتلا به بیماری نقرس یا تشدید علایم آن ندارد.

به طور خاص، مصرف سبزیجاتی که غنی از پورین هستند؛ مانند انواع لوبیا، نخود، عدس واسفناج، هیچ ارتباطی با نقرس ندارند.

مارچوبه، لوبیا، برخی غذاهای گیاهی دیگر و همچنین قارچ نیز منبع پورین هستند، اما تحقیقات نشان می دهد که این مواد غذایی حملات نقرس را تحریک نمی کنند و تاثیری بر میزان اسید اوریک ندارند.

مطالعات اپیدمیولوژیک مختلف نشان داده است که سبزیجات سرشار از پورین، غلات سبوس دار، آجیل و حبوبات و میوه های کم قند، قهوه و مکمل های ویتامین C سطح اسید اوریک خون را کاهش می دهند اما خطر نقرس را کاهش نمی دهند.

گوشت قرمز، نوشیدنی های حاوی فروکتوز و الکل می توانند خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهند.

نقش اسید اوریک در بیماری نقرس به وضوح مشخص است. بنابراین، با وجود داروهای گسترده موجود، نقرس بیماری قابل کنترلی است.

توجه داشته باشید که تمامی این موارد در کنار مصرف دارو کمک کننده هستند و به تنهایی برای درمان بیماری کافی نیستند.