بیماری فاویسم نوعی ناهنجاری ژنتیکی است که منجر به کمبود آنزیم گلوکز-6- فسفات دهیدروژناز (G6PD) در خون می شود.

این آنزیم در تنظیم واکنش های مختلف بیو شیمیایی بدن اهمیت دارد.

G6PD هم چنین وظیفه محافظت از گلبول های قرمز را دارد، تا آن ها بتوانند به درستی عمل کرده و طول عمر طبیعی خود راداشته باشند.

بدون وجود مقدار کافی از این فاکتور، گلبول های قرمز خون قبل از موعد مقرر تجزیه می شوند. به تخریب اولیه گلبول های قرمز همولیز گفته می شود.

کم خونی همولیتیک وقتی پدید می آید که سلول های قرمز خون سریع تر از زمانی که بدن بتواند آن ها را جایگزین کند از بین می روند و همین امر موجب کاهش جریان اکسیژن به اندام ها و بافت ها می شود.

این امر می تواند باعث خستگی، زرد شدن پوست و چشم و تنگی نفس شود.

در افرادی که فاویسم دارند، ممکن است کم خونی همولیتیک بعد از خوردن باقالا یا حبوبات خاصی ایجاد شود.

هم چنین ممکن است در اثر عفونت یا مصرف برخی داروها بروز کند.

این بیماری در آفریقا بیشتر شیوع دارد. همچنین مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند.

بیشتر افراد مبتلا به فاویسم معمولا علامت خاصی از بیماری را تجربه نمی کنند.

با این حال، برخی از افراد  ممکن است وقتی در معرض دارو، مواد غذایی یا عفونی قرار می گیرند (که باعث از بین رفتن زودرس گلبول های قرمز می شود)، علایم بیماری در آن ها بروز کند.

هنگامی که علت اصلی درمان شود، علام این بیماری معمولاً طی چند هفته از بین می رود.

علایم بیماری فاویسم چیست؟

علایم این بیماری عبارتند از:

• تپش قلب
• تنگی تفس
• ادرار تیره رنگ
• تب
• خستگی
• گیجی
• رنگ پریدگی
• زردی پوست و چشم ها

عوامل خطر

اگر یکی از فاکتور های زیر را دارید، احتمال بروز فاویسم در شما بیشتر خواهد بود:

• مرد هستید؛
• آفریقایی-آمریکایی هستید؛
• اهل خاورمیانه هستید؛
• سابقه خانوادگی این بیماری را دارید؛

اگر یک یا چند فاکتور ذکر شده را دارید بدین معنا نیست که حتما به فاویسم مبتلا می شوید. اگر نگران هستید با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.

راه های تشخیص بیماری

پزشک، از طریق یک آزمایش خون ساده، می تواند سطح آنزیم G6PD را بررسی کند.

حتما اطلاعاتی در مورد رژیم غذایی و داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشک قرار دهید. این جزئیات می تواند به پزشک در تشخیص بیماری کمک کند.

راه های درمان فاویسم

از طریق برطرف کردن محرکی که باعث بروز علایم می شود، می توان فاویسم را درمان کرد.

اگر فاویسم پیشرفت کرده و به کم خونی همولیتیک تبدیل شود، به درمان های تهاجمی تر نیاز است.

درمان گاهی از طریق تجویز اکسیژن یا انتقال خون برای پر کردن سطح اکسیژن و گلبول های قرمز است.

ممکن است نیاز باشد تا در حین درمان در بیمارستان بستری شوید، چرا که برای اطمینان از بهبودی کامل و بدون عوارض، نظارت دقیق بر شرایط بیماری که کم خونی همولیتیک شدید دارد بسیارحائز اهمیت است.

چشم انداز فرد مبتلا به فاویسم چیست؟

در بسیاری از افراد مبتلا به فاویسم هیچ گاه علایمی بروز نمی کند.

افرادی که درمان لازم برای بر طرف کردن محرک (که باعث بروز علایم فاویسم می شود) را می گیرند، به طور کامل بهبود پیدا می کنند.

البته بسیار مهم است که یاد بگیرید چطور شرایط را مدیریت کرده و از بروز علایم جلوگیری کنید.

از جمله کارهایی که می توان برای مدیریت این بیماری به کار گرفت اجتناب از مصرف غذا ها و داروهایی است که محرک بروز علایم بیماری هستند؛ کنترل سطح استرس هم می تواند در کنترل علایم موثر باشد.

با کمک پزشک خود، لیستی از غذا ها و داروهایی که نباید مصرف کنید را تهیه نمایید.