هراس شبانه یکی از اختلالات خواب است که با واکنش هایی نظیر جیغ، ترس شدید و لرزیدن در حالی که فرد خواب است، شناخته می شود.

هم چنین گاهی اوقات، خواب گردی و راه رفتن در خواب نیز با این علایم همراه می شوند.

در اکثر مواقع هراس شبانه بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد؛ البته گاهی ممکن است حمله های هراس طولانی تر باشد.

تقریباً 40 درصد از کودکان و درصد بسیار کمی از بزرگسالان هراس شبانه را تجربه می کنند.

با اینکه حمله های هراس شبانه ترسناک به نظر می رسند، اما معمولاً جای نگرانی نیست. بیشتر کودکان بعد از رسیدن به سنین نوجوانی دیگر دچار هراس شبانه نمی شوند.

اگر به دلیل هراس شبانه نمی توانید به اندازه کافی بخوابید و یا برای شما خطری به همراه دارد، باید آن را درمان کنید.

علایم

هراس شبانه با کابوس متفاوت است. در زمان کابوس فرد از خواب می پرد و ممکن است جزئیات آن را به خاطر بیاورد.

اما فردی که دچار هراس شبانه می شود از خواب بیدار نمی شود.

کودکان معمولا صبح روز بعد چیزی از هراس شبانه به یاد نمی آورند؛ بزرگسالان ممکن است بخش کوچکی از خوابی که دیده اند را به یاد بیاورند.

هراس شبانه معمولا در نیمه های شب اتفاق می افتد و به ندرت پیش می آید که فرد در حین چرت زدن دچار هراس شبانه شود.

هراس شبانه ممکن است منجر به خواب گردی شود.

در حین هراس شبانه فرد:

• از ترس جیغ یا فریاد می زند؛
• روی تخت می نشیند و وحشت زده به نظر می رسد؛
• با چشمان باز به جایی خیره می شود؛
• عرق می کند، تپش قلب دارد، به سختی نفس می کشد، صورتش برافروخته شده و مردمک چشمانش گشاد شده است؛
• دست و پا می زند؛
• به سختی از خواب بیدار می شود و در صورت بیدار شدن گیج است؛
• تسلی ناپذیر است؛
• صبح روز بعد چیزی از این اتفاق به یاد نمی آورد؛
• از تخت بیرون می آید و در اطراف خانه می دود و در صورتی که او را بگیرید رفتارهای پرخاشگرانه ای از خود بروز می دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

معمولا جای نگرانی نیست. اگر کودک شما دچار هراس شبانه می شود، می توانید در حین ملاقات های معمولش با پزشک در این باره صحبت کنید.

با این حال اگر هراس های شبانه :

• به طور مکرر تکرار شود،
• در خواب فرد یا سایر افراد خانواده اختلال جدی ایجاد کند،
• برای فرد خطری ایجاد کند،
• باعث بروز علایمی هم چون خواب آلودگی بیش از حد و یا بروز مشکل در انجام کار های روزانه شود،
• در دوران نوجوانی نیز ادامه پیدا کند و یا در سنین بزرگسالی شروع شود،

باید به پزشک مراجعه کرد.

علت هراس شبانه چیست؟

هراس شبانه به عنوان نوعی خواب پریشی (رفتار یا تجربه نامطلوب در هنگام خواب) طبقه بندی می شود.

به طور کلی می توان خواب را در دو مرحله توصیف کرد: 1) خواب N-REM و 2) خواب REM  که این دو مرحله معمولا به صورت متناوب و پشت سر هم تکرار می شوند.

هراس شبانه معمولا در مراحل انتهایی خواب N-REM رخ می دهد.

یکی دیگر از اختلالات مرحله  N-REM خواب، خواب گردی است که می تواند همراه با هراس شبانه در خواب رخ دهد.

عوامل مختلفی می توانند در بروز هراس شبانه نقش داشته باشند، از جمله:

• کم خوابی و خستگی مفرط؛
• فشار روحی و استرس؛
• اختلال در برنامه خواب؛
• تب.

گاهی هراس شبانه در اثر مشکلات زمینه ای که در خواب اختلال ایجاد می کنند، بروز می کند.

برخی از این شرایط عبارتند از:

• اختلالات تنفسی در خواب: گروهی از اختلالات که منجر به الگوی تنفسی غیرطبیعی در هنگام خواب می شوند و شایع ترین آن ها آپنه انسدادی خواب است؛
• سندرم پاهای بی قرار؛
• برخی از داروها؛
• اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب؛
• مصرف الکل (در بزرگسالان).

عوامل خطر

اگر یکی از اعضای خانواده شما سابقه هراس شبانه یا خواب گردی را داشته باشند،  احتمال بروز آن در شما بیشتر است.

هراس شبانه در دختر بچه ها نسبت به پسر بچه ها شیوع بیشتری دارد.

عوارض

برخی از عوارض هراس شبانه عبارتند از:

• خواب آلودگی بیش از حد در طی روزکه می تواند منجر به بروز مشکلاتی در مدرسه یا محل کار و انجام امور روزانه شود؛
• خواب آشفته؛
• احساس شرمندگی و معذب شدن در فردی که به این مشکل دچار است؛
• صدمه زدن به خود و به ندرت به سایر اطرافیان.