دکتر الهام یوسفی (داروساز)

به عفونت ریه در اصطلاح علمی پنومونی گفته می شود.

علایم پنومونی

علایم پنومونی می تواند خفیف تا تهدید کننده زندگی باشد و شامل موارد زیر می باشند:

• سرفه که ممکن است همراه خلط یا خشک باشد
• تب، تعریق، لرز
• تنگی نفس هنگام انجام فعالیت های عادی یا هنگام استراحت
• درد قفسه سینه که هنگام تنفس یا سرفه بیشتر می شود
• احساس خستگی
• کاهش اشتها
• تهوع یا استفراغ
• سردرد

سایر علایم این بیماری می توانند با توجه به سن و سلامت عمومی شما متفاوت باشند:

• کودکان زیر پنج سال ممکن است افزایش تعداد تنفس یا خس خس سینه داشته باشند.
• به نظر می رسد شیرخواران هیچ علامت بارزی نداشته باشند؛ اما گاهی اوقات ممکن است استفراغ کنند یا در نوشیدن یا غذا خوردن دچار مشکل شوند.
• ممکن است افراد مسن علایم خفیف تری داشته باشند. آن ها هم چنین می توانند دچار افت سطح هشیاری یا کاهش دمای بدن به کمتر از حد نرمال شوند.

دلایل پنومونی

انواع مختلفی از عوامل عفونی وجود دارد که می توانند باعث پنومونی شوند.

• پنومونی باکتریایی
• پنومونی  ویروسی
  • بعنوان مثال انفلوآنزا یکی از علل پنومونی ویروسی می باشد.
  • پنومونی ویروسی معمولاً خفیف تر است و بدون درمان در طی یک تا سه هفته بهبود می یابد.

• پنومونی قارچی
  • قارچ های حاصل از خاک یا فضولات پرندگان می توانند باعث پنومونی شوند. آن ها اغلب در افراد با سیستم ایمنی ضعیف باعث بیماری می گردند.

پنومونی را می توان بر اساس محل ابتلا به آن نیز طبقه بندی کرد:

• پنومونی بیمارستانی
  • این نوع پنومونی باکتریایی در طول مدت اقامت در بیمارستان ایجاد می شود. این نوع می تواند جدی تر از انواع دیگر باشد، زیرا ممکن است باکتری های آن  در برابر آنتی بیوتیک ها مقاومت بیشتری داشته باشند.
• پنومونی اکتسابی از جامعه
  • پنومونی اکتسابی از اجتماع  به پنومونی که در خارج از یک محیط پزشکی ایجاد شده گفته می شود.
• پنومونی مرتبط با ونتیلاتور
  • هنگامی که افرادی که از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده می کنند به پنومونی مبتلا می شوند، به آن پنومونی وابسته به ونتیلاتور اطلاق می شود.
• پنومونی آسپیراسیون
  • پنومونی آسپیراسیون هنگامی اتفاق می افتد که باکتری ها از طریق غذا، نوشیدنی یا بزاق وارد ریه شوند. این نوع بیشتر در صورتی که مشکل بلع داشته باشید یا بیش از حد از داروهای آرام بخش یا الکل استفاده کرده باشید رخ می دهد.

درمان پنومونی

درمان به نوع پنومونی، شدت آن و سلامت عمومی شما بستگی دارد.

• درمان های دارویی
  • ممکن است پزشک برای درمان پنومونی شما دارویی تجویز کند. آنچه برای شما تجویز می شود به علت پنومونی شما بستگی دارد.
  • آنتی بیوتیک های خوراکی می توانند بیشتر موارد پنومونی باکتریایی را درمان کنند. همیشه کل دوره آنتی بیوتیک خود را مصرف کنید، حتی اگر احساس خوبی به این کار ندارید! عدم رعایت این نکته می تواند از بهبود عفونت جلوگیری کند و ممکن است در آینده درمان آن دشوارتر باشد.
  • داروهای آنتی بیوتیک روی ویروس ها اثری ندارند. در برخی موارد، پزشک ممکن است یک داروی ضد ویروس برای شما تجویز کند. با این حال، بسیاری از موارد پنومونی ویروسی با مراقبت در خانه به خودی خود برطرف می شود.
  • برای مقابله با پنومونی قارچی از داروهای ضد قارچ استفاده می شود. برای رفع عفونت ممکن است مجبور باشید چندین هفته از این دارو استفاده کنید.
  • ممکن است پزشک در صورت لزوم داروی بدون نسخه (OTC) برای تسکین درد و تب شما توصیه کند.
  • پزشک همچنین ممکن است داروی ضد سرفه را برای کاهش سرفه توصیه کند تا بتوانید استراحت کنید. بخاطر داشته باشید که سرفه مکانیسمی است که به حذف ترشحات از ریه های شما کمک می کند.
  • با استراحت زیاد و نوشیدن مایعات فراوان می توانید به بهبودی هر چه سریع ترخود کمک کنید.

• بستری در بیمارستان

اگر علایم شما بسیار شدید است یا بیماری های زمینه ای دیگری دارید، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید. در بیمارستان پزشکان می توانند ضربان قلب، دما و تنفس شما را کنترل کنند.

درمان در بیمارستان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آنتی بیوتیک های تزریقی

• درمان های تنفسی، که شامل رساندن داروبه طور مستقیم به داخل ریه ها یا آموزش انجام تمرین های تنفسی برای به حداکثر رساندن اکسیژن رسانی به بدن است.

• اکسیژن درمانی برای حفظ سطح اکسیژن جریان خون شما (بسته به شدت از طریق لوله بینی، ماسک صورت یا ونتیلاتور دریافت می شود)

عوامل خطر پنومونی

هر کسی می تواند به پنومونی مبتلا شود، اما گروه های خاص خطر بیشتری دارند. این گروه ها شامل:

• نوزادان از بدو تولد تا 2 سالگی؛
• افراد 65 سال به بالا؛
• افرادی که به دلیل بیماری زمینه ای یا استفاده از داروهای سرکوبگر ایمنی یا داروهای سرطان، دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند؛
• افرادی که دارای برخی بیماری های مزمن مانند آسم، فیبروز کیستیک، دیابت یا نارسایی قلبی هستند؛
• افرادی که اخیراً دچار عفونت تنفسی شده اند؛
• افرادی که اخیراً بستری شده اند یا در حال حاضر در بیمارستان بستری هستند، به خصوص اگر تحت حمایت های تنفسی با دستگاه بوده اند؛
• افرادی که سکته کرده اند، در بلع دچار مشکل شده اند و یا شرایطی دارند که باعث عدم تحرک می شود؛
• افرادی که سیگار می کشند، از انواع خاصی از مواد مخدر استفاده می کنند یا الکل می نوشند؛
• افرادی که در معرض تحریک کننده های ریه قرار گرفته اند، مانند آلودگی، دود و برخی مواد شیمیایی؛