میگرن سردردی ضربان دار و معمولا یک طرفه است که می تواند فعالیت های روزمره فرد را مختل کرده و در صورت عدم درمان حتی تا سه روز ادامه داشته باشد.

سردرد میگرنی شیوع بالایی دارد؛ البته بسیاری از موارد ابتلا به آن با سردرد سینوزیت یا سردرد تنشی اشتباه گرفته می شود.

علایم میگرن

سردرد میگرنی به صورت ضربان دار، معمولا در یک طرف سر و نزدیک به شقیقه، پیشانی و چشم ها رخ می دهد.

هم چنین معمولا فرد نسبت به نور و صدا حساس می شود و فعالیت های بدنی خفیف مانند بالا رفتن از پله نیز می تواند سردرد را تشدید کند.

بسیاری از افراد همزمان با سردرد دچار حالت تهوع، استفراغ یا مشکل بینایی می شوند. گاهی این سردرد به حدی شدید است که جلوی فعالیت های روزانه فرد را می گیرد.

میگرن همراه اورا (پیش درآمد)

20 درصد افراد مبتلا به میگرن، علائمی به نام اورا یا پیش درآمد را 20 دقیقه تا یک ساعت قبل از شروع سردرد تجربه می کنند.

اورا نوعی اختلال حواس است که کمی قبل از حمله میگرنی اتفاق می‌افتد.

علایم اورا معمولا به صورت دیدن جرقه‌های نورانی، نقاط پرنور یا زیگ زاگی، تاری دید یا به وجود آمدن نقاط کور در میدان دید فرد بروز پیدا می کند.

هم چنین برخی از افراد ممکن است قبل از شروع میگرن دچار تغییرات خلقی شوند، مثلا ممکن است تحریک پذیر یا افسرده شوند.

برخی دیگر ممکن است حسی مانند بو یا طعم  خاصی را تجربه کند.

گاهی بعضی از بیماران احساس خستگی پیدا می کنند و مرتبا خمیازه می کشند یا دچار گرفتگی عضلانی می شوند. این علائم حتی ممکن است 24 ساعت قبل از هرگونه سردرد رخ دهد.

چه عواملی باعث میگرن می شوند؟

علت دقیق سردردهای میگرنی هنوز به خوبی شناخته نشده است؛ اما به نظر می رسد یک مشکل در سیستم عصبی است و انتقال دهنده های عصبی، رگ های خونی و اعصاب مغز در آن نقش دارند.

فاکتورهای تحریک کننده سردردهای میگرنی و راهکارهای کنترل آن ها

نور: نگاه کردن به منبع نور یا چراغ های چشمک زن می تواند باعث شروع این سردرد شود.

نور بازتاب شده از برف یا آب، لامپ های فلورسنت، صفحه تلویزیون هم می توانند باعث تحریک سردردهای میگرنی شوند.

استفاده از عینک آفتابی استاندارد در بیرون و استفاده از لامپ های فلورسنت با طیف نور روز می تواند کمک کننده باشد.

اضطراب و استرس: استرس یکی از اصلی ترین محرک های سردردهای میگرنی است.

گرچه اجتناب از استرس به طور کامل غیرممکن است، اما تمرینات تمدد اعصاب می تواند به شما کمک کند تا از پس این درد برآیید.

به آرامی دم عمیق انجام داده و اجازه دهید هوا ریه های شما را پر کند، سپس بازدم را انجام دهید.

فکر کردن به یک صحنه آرامش بخش یا گوش کردن به موسیقی مورد علاقه نیز می تواند در تسکین درد کمک کند.

گرسنگی و کم خوابی: داشتن الگوی منظم برای صرف وعده های غذایی و خواب کافی برای افراد مبتلا به میگرن مهم است.

کاهش قند خون در اثر حذف وعده های غذایی می تواند باعث تشدید میگرن شود.

خوردن بیش از حد قند نیز می تواند باعث افزایش شدید و سپس “افت” قند خون شود.

سعی کنید در طول روز آب کافی بنوشید و حداقل شش تا هشت ساعت در شب بخوابید.

تغییرات هورمونی: در بسیاری از خانم ها، سردردهای میگرنی با چرخه قاعدگی مرتبط است؛ چند روز قبل یا در طول دوره خونریزی، هنگامی که سطح استروژن کاهش می یابد، سردرد میگرنی رخ می دهد.

مصرف داروهای ضد التهاب یا داروهای پیشگیری از بارداری می تواند تا حدودی سردرد های این دوران را کنترل کند.

البته تاثیر داروهای پیشگیری از بارداری روی همه افراد یکسان نیست و در بعضی از خانم ها حتی باعث تشدید سردرد می شود.

بعضی از غذاها: به نظر می رسد برخی از مواد غذایی باعث تشدید سردرد می شوند.

به عنوان مثال پنیر، شکلات، سس سویا و گوشت های فرآوری شده جزو این مواد غذایی هستند.

هم چنین غذاهای حاوی تیرامین مثل غذاهای تخمیر شده و مواد غذایی که می توان طولانی مدت از آن ها نگهداری کرد، ممکن است باعث انقباض و سپس انبساط رگ های خونی شده و سردرد ها را تشدید کنند.

برخی از متخصصان سردرد توصیه می کنند مصرف غذاهای تخمیر شده مانند پنیر، سس سویا، ترشیجات و پپرونی محدود شود.

با این حال مطالعه های علمی هیچ ماده غذایی خاصی را به عنوان محرک میگرن تأیید نکرده اند.

کافئین: کمک کننده یا آزار دهنده؟ وقتی کافئین با برخی از داروهای ضد درد همراه شود، می تواند در تسکین درد اثر مثبت داشته باشد.

هم چنین در صورتی که عادت به مصرف قهوه در ساعت مشخصی از روز دارید، در صورت مصرف نکردن آن در زمان مشخص، احتمالا دچار حمله سردرد می شوید. با این حال مصرف بیش از حد کافئین خود می تواند منجر به سردرد شود.

شناسایی عوامل محرک سردرد

محرک هایی که باعث بروز میگرن در شما می شوند را پیدا کرده و در یک دفترچه یادداشت کنید.

هر بار که دچار سردرد میگرنی می شوید، علائم هشدار دهنده (مقدماتی)، عوامل تحریک کننده و شدت آن را یادداشت کنید.

اگر بتوانید برخی از محرک های احتمالی خود (مانند غذا و نوشیدنی، الگوی خواب و کافئین) را پیدا کنید، می توانید از بروز سردردها در آینده جلوگیری کنید.

چه کسی دچار میگرن می شود؟

زنان سه برابر بیشتر از مردان دچار سردرد میگرنی می شوند.

اگر یکی از نزدیکان شما دچار میگرن است، احتمال ابتلا به آن در شما بیشتر خواهد بود.

هم چنین سردردهای میگرنی در بین افرادی که صرع، افسردگی، آسم، اضطراب، سابقه سکته مغزی و برخی دیگر از اختلالات عصبی و ارثی را دارند، بیشتر دیده می شود.

سر دردهای میگرنی در کودکان

حدودا 5 درصد سردردهایی که کودکان تجربه می کنند، میگرن است.

هم دختر بچه ها و هم پسر بچه ها می توانند به سردرد میگرنی مبتلا شوند، اما بعد از بلوغ، میگرن بیشتر در دختران دیده می شود.

کودکان ممکن است غیر از سردرد علائمی از جمله درد معده (میگرن شکمی) یا استفراغ شدید و مکرر (استفراغ دوره ای) داشته باشند.

سردرد در کودکان علامت مهمی است و در صورت بروز سردرد، کودک باید حتما توسط پزشک معاینه شود.

تشخیص میگرن

سردردهای میگرنی در درجه اول از طریق علایم تشخیص داده می شوند؛ اما معمولا پزشک برای رد کردن سایر دلایل سردرد، مانند تومور مغزی یا خونریزی، درخواست تصویربرداری سی تی اسکن و یا MRI از مغز می دهد.

درمان

داروهای مسکن و ضد التهاب بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و… می توانند موثر باشند.

برخی از این داروها به طور خاص برای درمان سردردهای میگرنی فرموله شده اند. با این حال استفاده بیش از حد از مسکن ها ممکن است سردرد را بدتر کند.

به خاطر داشته باشید که داروهای بدون نسخه نیز می توانند عوارض جدی ایجاد کنند، بنابراین راجع به مصرف این داروها با داروساز خود مشورت کنید.

هم چنین بعضی از داروها باید حتما توسط پزشک تجویز شوند. این داروها به ویژه زمانی که در ابتدای بروز سردرد (2 ساعت اول) مصرف شوند بسیار موثرند.

در هنگام مراجعه به پزشک برای درمان سردردتان، حتما سابقه بیماری های زمینه ای، مانند فشار خون بالا و مشکلات قلبی و سایر داروهای مصرفی را با پزشک در میان بگذارید.

بعضی از این داروها ممنوعیت مصرف یا تداخلات دارویی مهمی دارند.

هم چنین راجع به حداکثر میزان مجاز مصرف این داروها از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.

برخی از این داروها حداکثر میزان مجاز مصرفی روزانه یا هفتگی مشخصی دارند.

گاهی ممکن است در بعضی از افراد که سردردهای میگرنی مکرر یا بسیار شدید دارند، پزشک داروهایی را برای استفاده روزانه، حتی روزهایی که فرد سردرد ندارد، برای پیشگیری از بروز حملات تجویز کند.

به جز درمان های دارویی، سایر روش های درمانی مانند بیوفیدبک و طب سوزنی هم گاهی در کنترل سردردهای میگرنی استفاده می شوند و می توانند موثر باشند.

مزیت بالا رفتن سن

سردردهای میگرنی معمولا در سنین 20 تا 60 سالگی بروز می کنند.

با این که افراد مسن هم دچار سردردهای میگرنی می شوند، اما با افزایش سن از شدت و فراوانی آن ها کاسته شده و یا حتی به طور کامل از بین می روند.

مدیریت خوب میگرن ممکن است به شما کمک کند تا برای همیشه از شر سردردهای میگرنی خلاص شوید.

چه زمانی نیاز به مراقبت فوری دارید؟

هر سردرد جدیدی که به طور غیرمعمول شدید باشد یا بیش از دو روز طول بکشد، باید توسط پزشک بررسی شود.

هم چنین اگر الگوی سردرد تغییر کند و یا اگر سردرد همراه با علایمی مثل گیجی، تب، فلج اندام ها یا گرفتگی گردن باشد، فورا به پزشک مراجعه کنید.