سرطان سرویکس (دهانه رحم یا گردن رحم)، گونه ای از سرطان است که از گردن رحم شروع می شود و یکی از شایع ترین سرطان ها در بین زنان می باشد.

سرویکس و یا دهانه رحم یک مجرای باریک است که در پایین ترین قسمت انتهایی رحم قرار داشته و منتهی به واژن می شود.

در اغلب موارد این بیماری توسط عفونت ویروسی به نام پاپیلومای انسانی یا اچ پی ویروس (HPV) ایجاد می شود.

تشخیص این سرطان با تست های غربالگری دهانه رحم و به دنبال آن بافت برداری صورت می گیرد. در بین روش های غربالگری مرسوم ترین آنها، تست پاپ اسمیر است.

تست پاپ اسمیر چیست؟

تست پاپ اسمیر که به آن پاپ تست نیز گفته می‌شود،  شامل بررسی آزمایشگاهی و میکروسکوپی سلول‌های جمع‌ آوری‌شده از دهانه رحم می‌شود که می‌تواند همراه با تست ویروس پاپیلوما انجام شود.

اهمیت این آزمایش در تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم می‌باشد که فرصت بیشتری را برای درمان فراهم می‌کند و از تغییرات اولیه و تبدیل سلول ها به سرطانی شدن جلوگیری می کند.

چه کسانی باید تست پاپ اسمیر انجام دهند؟

موارد زیر توصیه‌های جامعه سرطان آمریکا برای غربالگری سرطان دهانه رحم است:

همه زنان باید آزمایش‌های غربالگری سرطان دهانه رحم را از سن ۲۱ سالگی شروع کنند.

زنان ۲۱ تا ۲۹ سال باید هر سه سال یک بار تست پاپ اسمیر را انجام دهند. در این گروه سنی این تست نباید برای غربالگری استفاده شود، مگر در صورت مشاهده نتیجه غیرمعمولی در تست پاپ اسمیر که دوباره باید تکرار شود.

در زنان ۳۰ تا ۶۵ سال ممکن است یکی از روش های زیر انجام شود:

• انجام تست هر ۳ سال یک بار است که فقط تست پاپ اسمیر انجام شود.

تا زمانی که نتایج تست‌ها عادی است، روش دیگر انجام تست پاپ اسمیر به همراه تست اچ پی وی است که هر پنج سال یک بار صورت می گیرد.

این غربالگری تست هم‌زمان نیز نامیده می‌شود و باید تا سن ۶۵ سالگی ادامه یابد.

• زنان با سن بیش از ۶۵ سال که در ۱۰ سال گذشته به‌طور منظم غربالگری انجام داده‌اند و نتایج آن‌ها عادی بوده است، می‌توانند مطابق با دستور پزشک غربالگری‌ سرطان دهانه رحم را متوقف کنند.

روش‌های مختلف انجام آزمایش پاپ اسمیر

آزمایش پاپ اسمیر (اسمیر مستقیم)

این روش به‌عنوان روش سنتی و مرسوم برای انجام پاپ تست و غربالگری سرطان دهانه رحم شناخته می شود.

در این روش پزشک به‌وسیله برس مخصوص مقداری از سلول‌های دهانه رحم و مجاری واژن را جمع‌آوری کرده و روی لام شیشه‌ای پخش می‌کند و سپس برای بررسی‌های میکروسکوپی  به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

یکی از محدودیت‌های این روش، بالا بودن احتمال باقی ماندن نمونه موردنظر روی وسایل نمونه‌گیری و درنتیجه ناکافی بودن نمونه مورد نظر برای بررسی و تشخیص قطعی آزمایشگاهی می‌باشد.

هم چنین به دلیل وجود خون و مخاط یا موکوس بر روی لام و روی‌هم قرار گرفتن و هم پوشانی سلول‌ها ممکن است سلول‌ها به‌ طور واضح قابل‌ مشاهده نباشند.

بنابراین بنابراین احتمال دارد که تست، منفی کاذب شود؛ یعنی گزارش تست بیمار نرمال و طبیعی می‌باشد اما سلول‌های پیش سرطانی وجود داشته‌اند که با توجه به دلایل ذکرشده قابل‌تشخیص نبوده‌اند.

آزمایش پاپ تین پرپ

در این روش سلول های مورد نظر مانند روش قبل جمع آوری می شود، اما به جای قرار گیری بر روی لام شیشه ای به طور کامل به یک محلول نگه دارنده منتقل می شوند و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می شود.

در آزمایشگاه از نمونه مورد نظر با استفاده از دستگاه مخصوص و اتوماتیک، خون و موکوس و … جدا شده و سلول‌ ها به‌ صورت اسمیر های تک لایه (یک لایه یکنواخت) روی لام منتقل می‌شود.

در نتیجه در این روش تمامی نمونه جمع‌آوری‌شده برای تشخیص در دسترس می‌باشد و اثر مداخله‌گر خون، سلول‌های التهابی و موکوس حذف خواهد شد.

در ضمن چون سلول‌ها به ‌صورت تک لایه به لام منتقل می‌شود، احتمال تجمع و همپوشانی سلول‌های اپی تلیال که در روش قبل وجود داشت از بین رفته و تک ‌تک سلول‌ها قابل‌ مشاهده می‌باشد.