آبریزش بینی، خارش چشم‌ها و عطسه‌های پشت‌سر هم… نشان می‌دهند که فصل بهار در راه است. بهار با وجود همه زیبایی‌هایی که دارد، میلیون‌ها نفر را با آزاد شدن گرده گیاهان، تحت ‌تاثیر قرار می‌دهد.

اگرچه هیچ راهکار درمانی قطعی برای حساسیت فصل بهار وجود ندارد، اما می‌توانیم با مصرف داروها و تغییر عادات روزمره علائم حساسیت بهاری را کاهش دهیم. در ادامه مطلب با دلایل ابتلا به حساسیت فصل بهار و راهکارهای ساده برای کاهش علائم آلرژی آشنا می‌شویم.

چرا در فصل بهار دچار حساسیت می‌شویم؟

مهم‌ترین عامل تحریک‌کننده آلرژی در فصل بهار، گرده گیاهان هستند. درختان، سبزه‌ها و گیاهان علفی گرده‌ها را در هوا آزاد می‌کنند تا سایر گیاهان را بارور کنند. اما هنگامی که این گرده‌ها وارد بینی افرادی می‌شود که به این گرده‌ها حساسیت دارند، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال خواهد شد.

سیستم ایمنی بدن گرده‌ها را به‌ عنوان یک تهدید تلقی کرده و آنتی‌بادی‌هایی را آزاد می‌کند که به این آلرژن‌ها حمله کنند. در نتیجه مواد شیمیایی به نام هیستامین در خون آزاد می‌شود که آبریزش بینی، خارش چشم و سایر علائم آلرژی را به‌ دنبال دارد.

گرده گیاهان کیلومترها در هوا حرکت می‌کنند و جابه‌جا می‌شوند؛ بنابراین آلرژی ما تنها به ‌دلیل قرار گرفتن در مجاورت گیاهان اطرافمان نیست. عوامل تحریک کننده حساسیت بهاری شامل درختانی مانند توسکا، صنوبر، راش، سپیدار، نارون، گردو، نخل، کاج، بید، زیتون، چنار و گیاهان علفی هستند.  

تعدد گرده گیاهان به ‌خصوص در روزهایی که باد می‌وزد، بیشتر بوده و باد گرده‌ها را در هوا پراکنده می‌کند. اما در روزهای بارانی، این مواد حساسیت‌زا از بین می‌روند. گرده گل‌ها تنها مواد حساسیت‌زا در فصل بهار نیستند؛ با وجود باران‌های بهاری رشد کپک‌ها در داخل و خارج منزل بیشتر می‌شود و از طرفی خانه تکانی نیز به پراکنده شدن گرد و غبار در خانه دامن می‌زند.

علائم ابتلا به حساسیت فصل بهار کدامند؟

در صورت ابتلا به آلرژی بهاری، ممکن است علائم زیر را تجربه کنیم:

• آبریزش بینی
• گرفتگی بینی
• چشم اشک‌آلود
• عطسه
• سرفه
• خارش چشم‌ها و بینی
• حلقه‌های تیره زیر چشم‌ها

8 روش مفید برای کنترل حساسیت فصل بهار

برای کاهش علائم آلرژی بهاری می‌توانیم از راهکارهای زیر کمک بگیریم:

1.      محدود کردن زمان حضور در فضای باز

با فرا رسیدن فصل بهار، درختان میلیاردها گرده را در هوا آزاد می‌کنند. این گرده‌ها وارد بینی و ریه‌های شما شده و ممکن است باعث بروز واکنش‌های آلرژیک شوند. ماندن در فضای بسته به‌ خصوص در روزهایی که باد شدید می‌وزد و ساعات اولیه صبح که میزان گرده در هوا به بالاترین حد خود می‌رسد، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

هنگامی که بیرون می‌رویم، بهتر است برای جلوگیری از ورود گرده به چشم‌ها از عینک طبی یا آفتابی استفاده کنیم. همچنین استفاده از ماسک‌های فیلتردار هنگام کار در باغ یا فضای باز می‌تواند مفید باشد.

بعد از بازگشت به داخل خانه، طبق توصیه دکتر اندرو کیم، متخصص آلرژی، بهتر است دوش بگیریم، موهای خود را بشوییم و لباس‌هایمان را عوض کنیم. در غیر این صورت گرده‌ها را همراه خود به داخل خانه می‌آوریم.

2.     مصرف داروهای ضد حساسیت زیرنظر پزشک

آنتی‌هیستامین‌ها به طور معمول در کمتر از یک ساعت، مانع بروز واکنش آلرژیک بدن ما می‌شوند. اما برخی از انواع آنتی‌هیستامین‌ها به خصوص نسل قدیم ممکن است خواب آلودگی را به ‌دنبال داشته ‌باشند.

برای آلرژی‌های شدیدتر، ممکن است پزشک اسپری بینی تجویز کند، اما نباید انتظار داشته ‌باشید که علائم آلرژی فوراً ناپدید شوند.

چند مورد از داروهای ضد حساسیت شرکت داروسازی اکتوورکو عبارتند از:

• فستوور (فکسوفنادین)
• آلسیزن (ستیریزین)
• هیدین (دس لوراتادین)
• بیلاستین

3.    شروع مراقبت‌های اولیه پیش از فرارسیدن فصل بهار

بهتر است مصرف دارو پیش از شروع عطسه‌های مداوم و اشک‌ریزی چشم‌ها شروع شود. دکتر کیم توصیه می‌کند: «حداقل یک هفته قبل از شروع فصل آلرژی، زیر نظر پزشک مصرف دارو را شروع کنید.»

به این ترتیب دارو، در سیستم ایمنی بدن ما وجود خواهد داشت و زمانی که به آن نیاز دارید، تاثیر خود را خواهد گذاشت.

4.    اعمال تغییرات ساده در خانه

تغییرات ساده، نتایج متفاوتی رقم می‌زند. چند مورد از کارهایی که می‌توانیم برای کنترل حساسیت فصل بهار انجام دهیم، عبارتند از:

• تمام پنجره‌ها را ببندیم تا از ورود گرده‌ها به خانه جلوگیری شود؛
• کفش‌های خود را بیرون از منزل دربیاوریم و از مهمانان بخواهیم که این کار را انجام دهند؛
• خانه را با جاروبرقی دارای فیلتر HEPA تمیز کنیم. این فیلترها 99 درصد از ذرات میکروسکوپی را به دام می‌اندازند.
• لباس‌های شسته شده را در فضای باز پهن نکنیم؛
• سیگار نکشیم، چرا که سیگار کشیدن علائم آلرژی بهاری را تشدید می‌کند.

5.    خانه را نظافت کنید

تمیزکاری خوب می‌تواند آلرژن‌های بهاری را از بین ببرد. به خصوص هنگام فرارسیدن بهار لازم است که ملحفه‌های خود را تمیز نگه دارید. حتی ممکن است متوجه شوید که تمیز کردن خانه باعث بهبود روحیه شما شود.

6.     حیوانات خانگی خود را تمیز نگه دارید

اگر حیوان خانگی شما بیشتر اوقات خارج از منزل می‌گردد، مو، پر یا پوست آن گرده گل، خاک و انواع دیگر آلرژن‌ها را به خود جذب می‌کند. نگهداری درست از حیوان خانگی و تمیز کردن آن به کاهش تجمع آلرژن کمک می‌کند.

شما می‌توانید از دستمال مرطوب برای تمیز کردن حیوان خانگی خود استفاده کنید. همچنین در صورت تمایل می‌توانید تا جای ممکن حیوانات خانگی‌تان را از اتاق و تخت خوابتان دور نگه دارید.

7.    هوای خانه را تمیز نگه دارید

برای تمیز نگه داشتن هوای داخل خانه، دستور العمل‌های زیر را دنبال کنید:

• از دستگاه تهویه هوا در خانه و خودروی خود استفاده کنید.
• اگر سیستم گرمایش یا تهویه در خانه دارید، از فیلترهای با کارایی بالا استفاده کنید و برنامه‌های تعمیر و نگهداری آن را در نظر بگیرید.
• هوای داخل خانه را با استفاده از رطوبت بگیر خشک نگه دارید.

8.    مجاری بینی خود را بشویید

شستشوی مجاری بینی با محلول نمکی راهی سریع، ارزان و موثر برای رفع گرفتگی بینی است. شستشو به طور مستقیم موکوس و آلرژن‌ها را از بینی شما خارج می‌کند. محلول نمک خانگی باید حاوی یک لیتر آب، 5/1 قاشق چای‌خوری نمک باشد. البته می‌توان محلول‌های آب نمک آماده را نیز خریداری و استفاده کرد.