پولیپ روده توده سلولی کوچکی است که روی دیواره روده ایجاد می‌شود.

در بدن ما، سلول‌های سالم به طور منظم رشد کرده و تقسیم می‌شوند. اما گاها به دنبال تغییر در ژن‌های خاصی، تقسیم سلولی از روند طبیعی و کنترل شده خارج می‌شود. ادامه رشد بی رویه سلول‌ها در روده، سبب ایجاد پولیپ می‌شود. پولیپ در هر قسمت از روده بزرگ ممکن است به وجود آید.

شیوع پولیپ روده

پولیپ روده مشکل نسبتاً شایعی، به خصوص در افراد مسن، است. آمار نشان می‌دهد در 40 درصد از افراد بالای 50 سال، 20 درصد از بزرگسالان زیر 50 سال و 6 درصد از کودکان، پولیپ روده مشاهده می‌شود.

علائم

پولیپ‌های روده اغلب بدون علامت هستند. اما انجام دوره‌ای آزمایشات وغربالگری ها، حائز اهمیت است؛ چرا که با تشخیص به موقع پولیپ‌ها در مراحل اولیه، می‌توان به راحتی و به طور کامل آن‌ها خارج کرد.

بعضی از افراد مبتلا به پولیپ روده ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• تغییر در عادات اجابت مزاج: یبوست یا اسهال طولانی‌تر از یک هفته ممکن است نشان دهنده وجود پولیپ در روده یا سرطان روده باشد. البته بیماری‌های دیگری نیز ممکن است موجب تغییر عادات اجابت مزاج شوند.
• تغییر رنگ مدفوع: خون می‌تواند به صورت رگه‌های قرمز در مدفوع مشاهده شود یا مدفوع را سیاه رنگ کند. البته تغییر رنگ مدفوع می‌تواند ناشی از مصرف برخی مواد غذایی، داروها و مکمل‌ها مانند آهن نیز باشد.
• کم خونی ناشی از فقر آهن: خونریزی مزمن از پولیپ‌ها می‌تواند به آهستگی و در طول زمان منجر به کم خونی فقر آهن شود که احساس خستگی و تنگی نفس را به همراه دارد.
• درد: وجود یک پولیپ بزرگ می‌تواند بخشی از مسیر روده را مسدود کند و منجر به دردهای کرامپی شکم شود.
• دفع خون روشن بعد از اجابت مزاج: این علامت می‌تواند نشانه وجود پولیپ، سرطان، و یا بیماری‌هایی، مانند هوموروئید (بواسیر) باشد.

ارتباط با سرطان روده

اکثر پولیپ‌های روده بی خطر هستند. اما گاها می‌توانند به سرطان روده تبدیل شوند. در صورت تشخیص دیرهنگام زمانی که بیماری پیشرفت کرده باشد، سرطان می‌تواند کشنده باشد.

تشخیص پولیپ روده

بهترین راه تشخیص پولیپ‌ها، کولونوسکوپی است. با این روش، داخل روده به کمک یک دوربین بررسی می‌شود تا در صورت مشاهده پولیپ، آن را خارج کنند.

سایر روش‌های تشخیصی عبارتند از:

• آزمایش خون برای تشخیص کم خونی.
• آزمایش مدفوع برای بررسی خون مخفی در مدفوع.
• تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده پولیپ‌ها که باریم انما نیز نامیده می شود.

درمان پولیپ روده

روش استاندارد برای درمان، خارج کردن پولیپ عا است. برداشتن پولیپ‌های سرطانی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا 80 درصد کاهش می‌دهد.

اما همواره احتمال بازگشت پولیپ روده وجود دارد. پزشک خطر بازگشت پولیپ روده در آینده را بر اساس ماهیت پولیپ‌های قبلی بررسی کرده و بسته به میزان خطر، دوره‌های غربالگری بعدی را مشخص می‌کند.

پیشگیری از پولیپ روده

بهترین روش پیشگیری از سرطان روده بزرگ، غربالگری منظم و برداشتن پولیپ‌ها است.

اقدامات زیر نیز می‌تواند کمک کننده باشد:

• عادات سالم در رژیم غذایی و سبک زندگی: مصرف زیاد میوه، سبزیجات و غلات و کاهش مصرف چربی. محدود کردن مصرف الکل و ترک دخانیات. فعالیت فیزیکی منظم و حفظ وزن بدن در محدوده سالم.
• مصرف مکمل کلسیم و ویتامین D3: مطالعات نشان داده‌اند که مصرف کلسیم می‌تواند به جلوگیری از بازگشت سرطان روده بزرگ کمک کند. در مطالعات دیگر نیز اثربخشی ویتامین D3 در پیشگیری از سرطان روده بزرگ ثابت شده است. با پزشک خود در مورد مصرف این مکمل‌ها صحبت کنید.
• مشاوره ژنتیک: برخی از افراد به دلیل سابقه خانوادگی، بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ هستند. در این شرایط، مشاوره ژنتیکی اهمیت بالایی پیدا می‌کند. اگر اختلالات ارثی مرتبط با پولیپ روده تشخیص داده شود، باید از سنین جوانی به طور منظم جهت غربالگری مراجعه نمود.

مراجعه به پزشک

در صورت بروز علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:

• درد شکم؛
• وجود خون در مدفوع؛
• تغییر در عادات اجابت مزاج بیش از یک هفته

 هم چنین اگر در شرایط زیر قرار دارید، به طور مرتب برای غربالگری مراجعه کنید:

• داشتن 50 سال سن یا بیشتر
• داشتن سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ، حتی اگر زیر 50 سال باشید.