دکتر شاهیده محمدی (جراح و متخصص دندانپزشک)

لمینت و کامپوزیت چیست؟

قرار دادن لمینت و کامپوزیت روی دندان، دو روش پرطرفدار برای بهبود ظاهر دندان ‌ها هستند، که هر دو به عنوان درمان ‌های زیبایی به کار می‌ روند؛ اما تفاوت ‌هایی در مواد، نحوه اجرا و نتایج نهایی وجود دارد.

تفاوت اصلی این دو ماده این است که لمینت از مواد سرامیکی ساخته شده است؛ در حالی که کامپوزیت یک ماده رزینی است که مستقیم بر روی دندان شکل داده می‌شود.

چه عواملی باعث تصمیم‌گیری برای انتخاب بین لمینت و کامپوزیت می‌شوند؟ 

انتخاب بین لمینت و کامپوزیت به چند عامل کلیدی بستگی دارد؛ از جمله بودجه، مدت زمان مورد نیاز برای انجام درمان، میزان تراش دندان، و سطح انتظارات بیمار از نتیجه نهایی. همچنین شرایط اولیه دندان‌های بیمار، از جمله میزان به‌هم‌ریختگی و تغییر رنگ دندان‌ ها نیز در این تصمیم‌گیری تأثیرگذار است. برای مثال، اگر بیمار زمان کمتری برای درمان داشته باشد، کامپوزیت به دلیل اجرای سریعتر مناسبتر است. از سوی دیگر، اگر بیمار به دنبال دوام بیشتر و مقاومت بالاتر باشد، لمینت انتخاب بهتری است.

چه زمانی از لمینت یا کامپوزیت استفاده می‌شود؟

از لمینت و کامپوزیت برای برطرف کردن عیوب ظاهری دندان ‌ها مانند تغییر رنگ، اصلاح فاصله بین دندان ها، شکستگی ‌های کوچک، یا حتی ناهمواری ‌های سطح دندان استفاده می‌شود. دندانپزشکان این روش ‌ها را به افرادی توصیه می‌کنند که به دنبال بهبود زیبایی لبخند خود هستند. لمینت و کامپوزیت می‌توانند لبخند را طبیعی تر و هماهنگ تر کنند؛ به همین دلیل محبوبیت بسیاری در میان افرادی که به ظاهر دندان‌ های خود اهمیت می‌دهند، پیدا کرده ‌اند.

مراحل اجرای لمینت و کامپوزیت چیست؟

برای اجرای لمینت، ابتدا از دندان ‌ها قالب گرفته می‌شود و به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌شود. لابراتوار بر اساس قالب، لمینت ‌های نازک سرامیکی را می‌سازد. در مرحله بعد، دندانپزشک سطح دندان ‌ها را کمی تراش می‌دهد و لمینت ‌ها را با استفاده از چسب ‌های مخصوص روی دندان‌ ها نصب می‌کند. این فرایند معمولاً به دو تا سه جلسه نیاز دارد.

در مورد کامپوزیت، این ماده به صورت مستقیم روی دندان‌ ها قرار می‌گیرد. دندانپزشک ماده خمیری کامپوزیت را روی سطح دندان شکل داده و با استفاده از نور مخصوص، آن را محکم می‌کند. این روش در یک جلسه قابل انجام است و برای کسانی که زمان محدودی دارند مناسب است.

طول عمر و دوام لمینت و کامپوزیت چقدر است؟

لمینت‌ به دلیل ساخته شدن از مواد سرامیکی، دوام بالاتری دارد و می‌تواند تا ۲۰ سال یا بیشتر دوام داشته باشد. از طرف دیگر، کامپوزیت‌ معمولاً تا ۵ سال عمر می‌کنند و پس از آن ممکن است نیاز به ترمیم یا تعویض داشته باشد. البته، مراقبت‌های بهداشتی دندان، مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان نقش مهمی در افزایش عمر هر دو روش دارد.

مزایا و معایب کامپوزیت و لمینت چیست؟

مزایای کامپوزیت شامل هزینه کمتر، سرعت انجام بالا و قابلیت ترمیم آسان است. این روش معایبی هم دارد که عبارت است از دوام کمتر و نیاز به پولیش سالانه برای حفظ زیبایی.

به علاوه، کامپوزیت ‌ها به راحتی رنگ می‌گیرند و ممکن است با مصرف مواد غذایی رنگ‌ دار مانند چای، قهوه، یا مواد غذایی سبز تیره دچار تغییر رنگ شوند.

از سوی دیگر، لمینت‌ ها مقاومت بیشتری دارند و به هیچ عنوان رنگ نمی‌گیرند. لمینت ‌ها به دلیل ساختار سرامیکی، استحکام بالایی دارند و امکان مصرف مواد غذایی سخت بدون نگرانی از شکستگی وجود دارد. یکی از معایب لمینت هزینه بالاتر آن نسبت به کامپوزیت است. به طور کلی لمینت از نظر دوام و زیبایی نسبت به کامپوزیت برتری دارد.

فرایند تراش دندان

یکی از مهم‌ترین نکات در انتخاب بین لمینت و کامپوزیت، میزان تراش دندان است. در لمینت، به دلیل ضخامت بیشتر ماده سرامیکی، دندان‌ها بیشتر تراش داده می‌شوند. در کامپوزیت، تراش دندان کمتر است و در برخی موارد حتی بدون تراش قابل اجرا هستند. این موضوع به بیماران امکان می‌دهد تا با کمترین آسیب به دندان‌های خود، به نتیجه دلخواه دست یابند.

چه کسانی برای انجام لمینت یا کامپوزیت مناسب نیستند؟

افرادی که دندان‌ های به شدت نامرتب دارند باید قبل از انجام لمینت یا کامپوزیت از درمان ارتودنسی استفاده کنند. همچنین، افرادی که دندان ‌های خود را به هم می‌سایند (براکسیسم)، باید ابتدا این عادت را ترک کنند تا لمینت یا کامپوزیت به مرور زمان دچار شکستگی نشود.

مراقبت‌های پس از انجام کامپوزیت و لمینت چیست؟

بعد از انجام کامپوزیت، بهتر است از گاز زدن مستقیم مواد غذایی سفت مانند تخمه یا گردو و مصرف مواد غذایی رنگی در روز های اول پس از درمان پرهیز شود. همچنین، هر ساله پولیش کردن کامپوزیت ‌ها برای حفظ زیبایی و جلوگیری از تغییر رنگ ضروری است.

پولیش دندان یک روش دندانپزشکی است که شامل پاک کردن پلاک، لکه ها و مواد زائد از سطح دندان ها با استفاده از ابزار مخصوص دندانپزشکی است

در مقابل، لمینت نیاز به مراقبت خاصی ندارد و تنها مراجعه‌ های سالانه به دندانپزشک برای چکاپ کفایت می‌کند. با این حال، رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از مسواک و نخ دندان همچنان لازم است.

آیا درمان‌های دیگر زیبایی دندان وجود دارد که جایگزین لمینت یا کامپوزیت باشند؟ 

بله، علاوه بر لمینت و کامپوزیت، روش‌های دیگری نیز برای بهبود زیبایی دندان‌ ها وجود دارد. برای مثال بلیچینگ یا سفید کردن دندان‌ها یکی از روش ‌های متداول برای رفع تغییر رنگ دندان ‌ها است، که به تغییر ساختار دندان نیازی ندارد. همچنین برای ترمیم شکستگی‌ های جزئی یا فاصله‌ های بین دندان ‌ها، استفاده از پرکردگی ‌های همرنگ دندان می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد، و انتخاب بهترین گزینه بستگی به نیاز های فردی بیمار و نظر دندانپزشک متخصص دارد.

آیا لمینت یا کامپوزیت به ترمیم نیاز دارند؟ 

لمینت ‌ها به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر رنگ‌پذیری، به ندرت نیاز به ترمیم پیدا می‌کنند. با این حال، در صورتی که دندان‌ها دچار آسیب شوند، ممکن است نیاز به تعویض یا ترمیم لمینت وجود داشته باشد. کامپوزیت ‌ها به دلیل استحکام کمتر و رنگ‌پذیری بالا ممکن است زودتر از لمینت نیاز به ترمیم یا پالیش پیدا کنند. همچنین، در صورت شکستن یا ترک خوردن کامپوزیت، ترمیم آن سریع و با هزینه کمتر انجام می‌شود.

آیا انجام لمینت یا کامپوزیت با درد همراه است؟ 

بسیاری از افراد، نگران درد حین یا بعد از انجام لمینت یا کامپوزیت هستند. خوشبختانه، این روش‌ ها معمولاً بدون درد انجام می‌شوند؛ زیرا دندانپزشک از بی‌حسی موضعی برای جلوگیری از هرگونه ناراحتی استفاده می‌کند. بعد از درمان، ممکن است بیمار کمی حساسیت به دمای سرد و گرم داشته باشد، که معمولاً پس از چند روز از بین می‌رود.

آیا محدودیت سنی خاصی برای انجام لمنیت یا کامپوزیت وجود دارد؟

افراد بالای ۱۸ سال می‌توانند از این روش‌ها استفاده کنند.

در سنین بالاتر مهم است از رنگ‌ ها و فرم‌ های طبیعی‌ استفاده شود تا تناسب دندان با سایر اعضای چهره حفظ شود.

به طور خلاصه:

لمینت و کامپوزیت دو روش متفاوت اما موثر برای بهبود زیبایی دندان‌ها هستند.

انتخاب بین این دو به عواملی مانند شرایط دندان، بودجه و مدت زمانی که می‌خواهیم نتیجه باقی بماند، بستگی دارد. مشاوره با یک دندانپزشک متخصص به بیماران کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را بر اساس نیازهای فردی خود بگیرند.