ویتامین‌های گروه B گروهی از 8 ویتامین هستند که به حفظ انرژی و حفظ سلامت سلول‌ها کمک می‌کنند. اما کمبود هر یک از ویتامین‌های این گروه ممکن است باعث بروز نشانه‌هایی شود. نشانه‌های کمبود ویتامین ب در بدن کدامند؟ برای اینکه متوجه شوید با کمبود کدام ویتامین ب مواجه هستید، ادامه مطلب را از دست ندهید.

چه کسانی در معرض خطر کمبود ویتامین‌های گروه B قرار دارند؟

در قدم اول باید بدانیم که چه کسانی بیش از همه در معرض کمبود ویتامین‌های گروه ب قرار دارند. افزایش سن و بارداری دو مورد از عوامل خطر کمبود ویتامین B هستند.

در کنار این عوامل، برخی از بیماری‌های زمینه‌ای و درمان‌های آنها نیز ممکن است مانع جذب مؤثر ویتامین‌های ب در بدن شده و خطر کمبود این ویتامین‌ها را افزایش دهند. برخی از بیماری‌های زمینه‌ای که ممکن است باعث کمبود ویتامین B در بدن شوند، عبارتند از:

• دیابت نوع یک
• بیماری سلیاک (تفاوت بیماری سلیاک و حساسیت به گلوتن)
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری
• بیماری کرون (آشنایی با بیماری های التهابی روده)
• کولیت اولسراتیو
• اختلالات تیروئید
• پانکراتیت مزمن
• مصرف الکل

استفاده از مکمل برای جبران کمبود ویتامین B

در مواردی که افراد دچار کمبود ویتامین B به دلایل مختلف می‌شوند، ممکن است پزشک استفاده از داروهای حاوی این ویتامین‌ها را تجویز کند. یکی از مکمل‌های حاوی ویتامین‌های ب1، ب6 و ب 12 مکمل نورواستایل از محصولات شرکت نکسوس است. این مکمل به صورت خوراکی بوده و باید طبق نظر پزشک مصرف شود.

اکتوبیون داروی دیگری است که حاوی ویتامین‌های B1، B6 و B12 بوده و به صورت تزریقی استفاده می‌شود. این دارو یخچالی بوده و باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. اکتوبیون نیز باید توسط پزشک تجویز و در مراکز درمانی تزریق شود.

همه چیز درباره نوروبیون – ترکیبی قوی برای بهبود علائم کمبود ویتامین B1,B6,B12

علائم کمبود ویتامین‌های گروه B کدامند؟

کمبود هر یک از ویتامین‌های گروه ب، علائم خاص خود را دارد. در ادامه علائم کمبود هر یک از ویتامین‌های گروه B را بررسی کرده و منابع غذایی حاوی این ویتامین‌ها را معرفی می‌کنیم.

علائم کمبود ویتامین B12

ویتامین B12 که با نام کوبالامین نیز شناخته می‌شود، به عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کند و در تشکیل و رشد گلبول‌های قرمز خون نقش دارد. کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث کم‌خونی مگالوبلاستیک شود. این بیماری، وضعیتی است که در آن مغز استخوان گلبول‌های قرمز بزرگ و غیرطبیعی تولید می‌کند که عملکرد درستی ندارند.

نشانه‌های کمبود ویتامین B12 ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• ضعف
• از دست دادن اشتها
• سردرد
• رنگ پریدگی پوست
• تپش قلب
• کاهش وزن
• زخم‌های دهان
• بی‌حسی و گزگز در دست و پا (آسیب عصبی)
• تنگی نفس
• مشکلات بینایی
• تحریک‌پذیری

کمبود ویتامین B12 با تغییرات شناختی مانند زوال عقل، پارانویا (بدگمانی) و افسردگی نیز مرتبط است.

بیشتر بخوانید: B1، B6 و B12؛ ویتامین‌هایی برای داشتن سیستم عصبی سالم

کدام مواد غذایی حاوی ویتامین B12 هستند؟

ویتامین B12 به طور عمده در گوشت و محصولات لبنی یافت می‌شود، اما منابع گیاهی نیز برای جذب این ویتامین وجود دارد. بهترین منابع غذایی حاوی ویتامین B12 عبارتند از:

• جگر گاو
• صدف
• گوشت از جمله ماهی و مرغ
• تخم‌مرغ
• شیر گاو
• پنیر
• غذاهای غنی‌شده، مانند غلات صبحانه
• مخمر غذایی

علائم کمبود ویتامین B6

ویتامین B6 که با نام پیریدوکسین نیز شناخته می‌شود، در متابولیسم اسیدهای آمینه و گلیکوژن، سنتز اسیدهای نوکلئیک، هموگلوبین و ساخت  انتقال دهنده‌های عصبی نقش دارد. همچنین این ویتامین با حمایت از سیستم ایمنی بدن به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند. کمبود ویتامین B6 ممکن است نشانه‌های زیر را به‌همراه داشت ‌باشد:

• حالت تهوع
• بثورات خارش‌دار یا ترک‌های اطراف دهان (کیلویز)
• بثورات پوستی یا درماتیت
• کم‌خونی
• تحریک‌پذیری
• افسردگی
• گیجی

زنان باردار و شیرده به ویتامین B6 برای کمک به رشد طبیعی مغز نوزادان خود نیاز دارند.

مواد غذایی حاوی ویتامین B6 کدامند؟

چند مورد از مواد غذایی حاوی ویتامین B6 عبارتند از:

• مرغ، ماهی و گوشت
• سیب زمینی و سایر سبزیجات نشاسته‌ای
• میوه‌ها به‌جز مرکبات

علائم کمبود ویتامین B1 و B2

ویتامین B1 با نام تیامین و ویتامین B2 با نام ریبوفلاوین نیز شناخته می‌شوند. این ویتامین‌ها در تبدیل غذا به انرژی نقش دارند. به‌طور جزئی‌تر، ویتامین B1 دارای مزایایی برای سیستم عصبی است و ویتامین B2 به رشد و عملکرد سلول‌ها کمک می‌کند.

افرادی که مقادیر زیادی الکل مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین B1 یا B2 قرار دارند. کمبود این ویتامین‌ها ممکن است علائمی مانند گیجی و ترک در کناره‌های دهان ایجاد کند.

مواد غذایی حاوی ویتامین B1 و B2 کدامند؟

ویتامین‌های B1 و B2 را می‌توان از طریق غلات صبحانه غنی‌شده و غلات کامل دریافت کرد. مواد غذایی حاوی ویتامین B1 عبارتند از:

• غلات کامل
• نان غنی‌شده، غلات، ماکارونی و برنج
• ماهی
• حبوبات، از جمله لوبیا سیاه و سویا
• آجیل و دانه‌ها

مواد غذایی حاوی ویتامین B2 نیز شامل موارد زیر می‌شوند:

• تخم‌مرغ
• گوشت‌های بدون چربی
• شیر گاو کم چرب
• سبزیجات سبز، از جمله بروکلی و اسفناج
• غلات و نان غنی‌شده

علائم کمبود ویتامین B3

ویتامین B3 که با نام نیاسین نیز شناخته می‌شود، به تبدیل غذا به انرژی کمک می‌کند. این ویتامین به تنظیم گوارش و اشتها کمک کرده و نقش مهمی در رشد سلولی دارد. نشانه‌های کمبود ویتامین B3 ممکن است شامل مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع و گرفتگی شکم شود. همچنین کمبود شدید نیاسین ممکن است خود را با سردرگمی ذهنی نشان دهد.

بیشتر بخوانید: دیابت و سلامت سیستم عصبی

کمبود شدید ویتامین B3 می‌تواند منجر به بیماری به نام پلاگر شود که علائم زیر را به ‌همراه دارد:

• پوست زبری که در معرض آفتاب، قرمز یا قهوه‌ای می‌شود
• زبان قرمز روشن
• استفراغ
• یبوست یا اسهال
• خستگی
• رفتار پرخاشگرانه، پارانوئید یا خودکشی
• توهم

مواد غذایی حاوی ویتامین B3 کدامند؟

چند مورد از مواد غذایی حاوی ویتامین B3 عبارتند از:

• گوشت از جمله گوشت مرغ، گوشت گاو و ماهی
• آجیل، حبوبات و غلات
• نان و غلات غنی‌شده

علائم کمبود ویتامین B9

ویتامین B9 که فولات نیز نامیده می‌شود، به‌طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارد. اسیدفولیک شکل مصنوعی این ویتامین است که در اغلب مواد غذایی غنی و فرآوری شده یافت می‌شود. نشانه‌های کمبود ویتامین B9 شامل موارد زیر می‌شود:

• کم‌خونی مگالوبلاستیک که باعث ضعف می‌شود
• خستگی
• مشکل در تمرکز
• تحریک‌پذیری
• سردرد
• تپش قلب
• تنگی نفس
• زخم‌های باز در دهان
• تغییر در رنگ پوست، مو یا ناخن

زنان بارداری که با کمبود فولات مواجه هستند، بیشتر در معرض خطر تولد فرزندی با نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا قرار دارند.

مواد غذایی حاوی ویتامین B9 کدامند؟

منابع غذایی حاوی ویتامین B9 شامل موارد زیر می‌شوند:

• جگر گاو
• مارچوبه
• کلم بروکسل
• سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج
• پرتقال
• لوبیا از جمله لوبیا چشم‌بلبلی
• نخود فرنگی

چگونه از کمبود ویتامین‌های گروه ب پیشگیری کنیم؟

بهترین روش برای جلوگیری از کمبود ویتامین‌های B در بدن، داشتن رژیم غذایی متعادل و شامل مواد زیر است:

• پروتئین‌های فاقد چربی
• غلات کامل
• میوه و سبزیجات

اگر فکر می‌کنید که کمبود ویتامین ب دارید، بهتر است با یک پزشک متخصص در این زمینه صحبت کنید. پزشک ممکن است معاینه فیزیکی انجام دهد یا آزمایش خون برای تشخیص دقیق‌تر تجویز کند. در برخی موارد، ممکن است پزشکان مصرف داروهای حاوی ویتامین B را توصیه کنند.