سازمان جهانی بهداشت (WHO)، به طور رسمی شعار روز جهانی بهداشت سال 2025 را “شروع سالم، آینده‌ای پر از امید” اعلام‌کرد. شعاری که بر بهبود سلامت و بقای مادران و نوزادان تمرکز دارد.

روز جهانی بهداشت هر سال در تاریخ 7 آوریل، سالروز تاسیس سازمان جهانی بهداشت در سال 1948 گرامی داشته می‌شود. این روز هر سال به یک موضوع خاص بهداشتی که دغدغۀ مردم در سراسر جهان است، اختصاص دارد. روز جهانی بهداشت 2025 با محوریت بقای زنان و نوزادان برگزار می‌شود که دلیل انتخاب این موضوع را در ادامه بیشتر بررسی می‌کنیم.

هدف از انتخاب شعار روز جهانی بهداشت 2025

دکتر انشو بارنجی، مدیر بخش سلامت مادران، کودکان، نوجوانان و سالمندان در سازمان جهانی بهداشت، گفت: «هدف از برگزاری کمپین مرتبط با بقای زنان و نوزادان در روز جهانی بهداشت، کمک به کشورها در راستای جبران فرصت‌های از دست رفته و ارائۀ تحقیقات و شواهد جدیدی است که سلامت زنان و نوزادان را در سراسر جهان ارتقا می‌دهد.

در شرایطی که کاهش کمک‌های بشردوستانه، زندگی میلیون‌ها نفر را به خطر انداخته است، این کمپین فرصت خوبی است تا حمایت و همکاری در حوزۀ سلامت جهانی تقویت شود. در نهایت کسانی که نیاز فوری به مراقبت‌های حیاتی دارند، امیدوارانه به زندگی ادامه دهند.»

کمک به بقای همه زنان و نوزادان و ایجاد شرایطی برای رشد و شکوفایی آنها

براساس آخرین برآوردها، سالیانه نزدیک به 300 هزار زن به دلیل بارداری یا زایمان جان خود را از دست می‌دهند؛ بیش از 2 میلیون نوزاد در اولین ماه زندگی می‌میرند و حدود 2 میلیون نوزاد دیگر مرده متولد می‌شوند. این مورد تقریباً معادل یک مرگ قابل پیشگیری در هر 7 ثانیه است. مرگ‌هایی که غم و اندوه فراوانی برای میلیون‌ها خانواده در سراسر جهان به همراه دارد.

اگرچه مرگ مادران و نوزادان در همۀ مناطق جهان اتفاق می افتد، اکثریت قریب به اتفاق چنین مرگ‌هایی در کشورهای فقیر و کشورهایی که با درگیری و بحران‌های دیگر مواجه هستند، رخ می‌دهد. هنگامی که مراکز مراقبت‌های بهداشتی تعطیل می‌شوند، تاسیسات مورد حمله قرار می‌گیرند، مسیرهای دسترسی بسته و منابع مختل می‌شوند، زنان باردار و نوزادان با خطرات جدی و اغلب تهدیدکنندۀ زندگی مواجه خواهند شد. چراکه این افراد باید به طور منظم به خدمات بهداشتی دسترسی داشته باشند.

“با توجه به روندهای فعلی، از هر 5 کشور، 4 کشور در مسیر دستیابی به اهداف جهانی سازمان ملل در راستای بهبود بقای مادران تا سال 2030 نیستند و نگران‌کننده‌تر اینکه یک کشور از 3 کشور در دستیابی به اهداف کاهش مرگ و میر نوزادان ناکام خواهد بود.”

محدودیت‌های فعلی در تامین مالی می‌تواند پیشرفت در این مسیر را بیش از پیش به خطر بیندازد. چرا که بسیاری از برنامه‌های ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی حیاتی در کنار پژوهش‌های مهم پزشکی روی زنان باردار، مادران شیرده و کودکان متوقف‌شده‌اند.

کمپین امسال روز جهانی بهداشت تا سال 2026 ادامه خواهد داشت و برگزارکنندگان این کمپین از دولت‌ها، اهداکنندگان و جامعۀ پزشکی می خواهند در راستای تلاش برای بهبود کیفیت مراقبت‌های بهداشتی سرمایه‌گذاری کنند. این خدمات شامل خدمات مرتبط با بارداری برای شناسایی عوارض و مراقبت‌های اورژانسی زایمان و مراقبت ویژه از نوزادان کوچک و نارس می‌شود. (با توجه به اینکه اکثر مرگ مادران و نوزادان در طول زایمان یا کمی بعد از آن رخ می‌دهد.)

جالب است بدانید که عوارض مرتبط با نوزادان نارس، عامل اصلی مرگ کودکان زیر 5 سال در سراسر جهان است.

سازمان جهانی بهداشت بر ضرورت تحول سیستم‌های سلامت برای رسیدگی به مشکلات تأثیرگذار بر سلامت مادران و نوزادان تأکید دارد. این مشکلات نه تنها عوارض مستقیم زایمان را شامل می شوند، بلکه شامل اختلالات سلامت روان، سوء تغذیه و بیماری‌های غیرواگیر می‌شود.

شنیدن صدای زنان و حمایت از خانواده‌ها

هدف از کمپین روز جهانی بهداشت، تنها نجات جان افراد نیست، بلکه این کمپین خواستار افزایش توجه جهانی به سلامت و رفاه بلند مدت زنان است. این امر شامل حمایت از قوانین و سیاست‌هایی می‌شود که از سلامت و حقوق زنان مانند مرخصی زایمان حمایت می‌کند.

دکتر پاسکال آلوتی مدیر بخش سلامت جنسی، باروری و پژوهش سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: «اینکه زنان تنها از زایمان جان سالم به در ببرند، کافی نیست؛ آن ها باید زندگی خود را در سلامت کامل سپری کنند.»

زنان و دختران در همه جای دنیا باید به خدمات بهداشتی دسترسی داشته باشند که به دغدغه‌های آنها گوش دهند و نیازهایشان را برطرف کند. همچنین زنان باید بتوانند برای بارداری برنامه‌ریزی کنند و آیندۀ خود را در دست بگیرند.»

لازم است تلاش‌هایی جهت رسیدگی به تغییرات اقلیمی برای زنان باردار و نوزادان انجام شود؛ چراکه شواهد ارتباطاتی بین دماهای بالاتر و زایمان زودرس، مرده زایی، فشارخون بالا، دیابت بارداری و مرگ و میر نوزادان را نشان می‌دهد.

هزینه یا سرمایه‌گذاری؛ مسئله این است!

برآوردها نشان می‌دهند در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط، هر یک دلار سرمایه‌گذاری در حوزۀ سلامت مادر و نوزاد حدود9 تا 20 دلار بازدهی دارد. شواهد حاکی از آن است که صرف هزینه برای سلامت مادران و نوزادان منجر به توسعۀ اقتصادی و ایجاد جوامع شادتر و سالم‌تر می‌شود.

سازمان جهانی بهداشت در سراسر جهان از برنامه‌های ضروری در راستای حفظ سلامت مادران و نوزادان حمایت می‌کند. از جمله:

• حمایت گسترده از 55 کشور برای افزایش دسترسی به مراقبت‌های اورژانسی زنان و نوزادان
• ارائه راهنمایی در حوزه سلامت مادران نوزادان در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان
• انجام پژوهش‌هایی برای بهبود مراقبت‌های بالینی برای زنان باردار و نوزادان
• اطمینان از ارائه خدمات مراقبتی به مادر و نوزاد در شرایط اضطراری بشردوستانه

نقش هر یک از ما در روز جهانی بهداشت چیست؟

آگاهی‌بخشی: شما می‌توانید اطلاعات مربوط به کمپین امسال روز جهانی بهداشت را با هشتگ‌های #HopefulFutures و #HealthForAll به اشتراک بگذارید.

مشارکت: شما می‌توانید در رویدادهای مرتبط شرکت کنید تا بیشتر در رابطه با اقدامات لازم برای پایان دادن به مرگ مادران و نوزادان بیاموزید.

کمک مالی: در صورت امکان می‌توانید از سازمان‌های فعال در حوزه حفاظت از مادران و نوزادان حمایت کنید.

به اشتراک گذاشتن تجربه‌های شخصی: داستان‌ها و تجربیات خود در زمینه زایمان را با دیگران به اشتراک بگذارید و از افرادی که در این حوزه خدمت‌رسانی می‌کنند، قدردانی کنید.