دکتر رویا خرمی (داروساز)

تاثیر گلوکوزامین در سلامت مفاصل

بیماری آرتریت یا التهاب مفاصل ممکن است به دلایل مختلفی، ازجمله افزایش سن، انجام ورزش یا فعالیت‌های سنگین و بعد از شکستگی‌های استخوان، ایجاد شود و سبب درد، ورم و قرمزی در محل مفاصل شود.

در بدن یک فرد سالم ترکیباتی به صورت طبیعی در محل مفاصل و تلاقی استخوان‌ها وجود دارد، که سبب تولید مایع بین مفصلی و غضروف جهت بهبود حرکت، کاهش اصطکاک بین استخوانی و هم چنین کاهش التهاب و درد می‌شود.

یکی از مهم‌ترین ترکیبات این گروه گلوکوزامین است که از نظر شیمیایی، به عنوان یک قند آمینه طبقه بندی می‌شود.

مهم‌ترین نقش آن در تولید مایع بین مفصلی (مایع سینوویال)، حفظ و بهبود عملکرد غضروف، تاندون‌ها و رباط‌ها است. این ترکیب می‌تواند در کاهش درد و التهاب، پیشگیری از تجزیه مفاصل و کمک به بهبود علائم بیماری‌هایی مانند ام اس و آرتریت (التهاب مفاصل) کمک کننده باشد.

علاوه بر گلوکوزامین، ترکیبات دیگری وجود دارد که به صورت همزمان می‌توانند در بهبود علائم ناشی از مشکلات غضروفی در محل مفاصل، نقش مهمی داشته باشند.

از جمله این ترکیبات می‌توان به کندرویتین و متیل سولفونیل متان (MSM)اشاره کرد.

مطالعات نشان داده است که گلوکوزامین و کندرویتین به صورت همزمان التهاب عمومی را به صورت چشمگیری کاهش می‌دهند؛ زیرا از فعال شدن مسیرهای التهابی در سلول‌های سینوویال انسان جلوگیری می‌کنند (این سلول‌ها مسئول تولید اجزای مایع سینوویال یا همان مایع مفصلی هستند).

همین امر باعث کاهش تخریب غضروف و درنتیجه کاهش درد در محل مفاصل می‌شود. هم چنین ترکیب MSM به دلیل خاصیت ضد التهابی و محافظتی که بر روی غضروف‌ها دارد، می‌تواند اثر گلوکوزامین و کندرویتین در درمان اختلالات مفصلی را به صورت چشمگیری افزایش دهد.

در اثر کهولت سن، ورزش سنگین، تغذیه نادرست و بعضی از بیماری‌ها، مقادیر موجود این ترکیبات در بدن کاهش یافته و سبب ایجاد مشکلاتی مانند درد، التهاب، ورم، قرمزی و کاهش توان حرکتی در محل مفاصل می‌شود.

جهت جبران کمبود ترکیباتی مانند گلوکوزامین در بدن، و هم چنین کاهش مشکلات مربوط به مفاصل، لازم است که مکمل‌های حاوی این ترکیبات، در کنار دیگر اقدامات پزشکی لازم برای درمان این مشکلات و بیماری‌ها، به صورت منظم مصرف شوند.

مکمل‌هایی که حاوی گلوکوزامین، کندروئیتین و MSM باشند، تا حد زیادی می‌توانند التهاب و درد موجود در محل مفاصل را کاهش داده و از عوارضی مانند تخریب مفاصل، سفتی و مشکلات حرکتی جلوگیری کنند.

بنابراین مصرف این مکمل‌ها، در افراد سالمند، افرادی که به هر دلیل دچار مشکل و یا التهاب مفصل شده‌اند و یا فعالیت سنگین دارند، سبب ترمیم بافت غضروف، تولید مایع روان کننده مفصلی (مایع سینوویال) و کلاژن، کاهش اصطکاک مفصلی و بهبود حرکت استخوان‌ها می‌شوند.

هم چنین این ترکیبات در کنار همدیگر و با تاثیر مثبتی که بر روی عملکرد هم دارند، می‌توانند با پیشگیری از تجزیه و تخریب غضروف، به ویژه در ورزشکاران، از بافت و مایع مفصلی محافظت کنند و در پیشگیری و درمان بیماری‌های التهابی، مانند استئوآرتریت، اختلالات استخوانی (پوکی استخوان) و مفصلی تاثیر بسیار مثبتی داشته باشند.

در تعدادی از مطالعات انجام شده نیز اثرات ضد دردی این ترکیبات در کنار همدیگر بررسی و در حد داروهای مسکن در نظر گرفته شده است.