به طور کلی بیماری های آمیزشی از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند.

باکتری ها، ویروس ها و انگل هایی که باعث بیماری های جنسی می شوند، از طریق خون، مایع منی، ترشحات واژن و یا سایر ترشحات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند.

همچنین گاهی این عفونت ها از راه هایی به غیر از تماس جنسی، برای مثال از طریق مادر به نوزاد، انتقال خون و یا استفاده از سوزن مشترک انتقال می یابد.

علایم

بیماری های آمیزشی شامل  دامنه ای از علایم هستند و گاهی می توانند بدون علامت هم باشند.

علایم بیماری های آمیزشی عبارتند از:

• زخم یا زائده در اندام تناسلی، دهان یا مقعد؛
• ادرار دردناک یا همراه با سوزش؛
• ترشح از آلت تناسلی؛
• ترشحات غیرمعمول یا بدبوی واژن؛
• خونریزی غیرمعمول از واژن؛
• درد هنگام رابطه جنسی؛
• درد و تورم غدد لنفاوی، به ویژه در کشاله ران؛
• درد زیر شکم؛
• تب؛
• بثورات روی بدن، دست ها یا پا ها.

علایم ممکن است مدت ها بعد از در معرض بیماری قرار گرفتن (از چند روز تا چند سال بعد) بروز کنند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• اگر شریک جنسی شما به بیماری های آمیزشی مبتلا است.
• خودتان علایم ابتلا به بیماری های آمیزشی را دارید.

علل بیماری

علت بیماری های آمیزشی یکی از موارد زیر است:

• باکتری ها
• انگل ها
• ویروس ها (ایدز، زگیل و تبخال تناسلی)

سایر عفونت ها، مانند هپاتیت A، B و C، عفونت شیگلا و عفونت ژیاردیا، می توانند از طریق فعالیت جنسی منتقل شوند. هرچند ممکن است بدون تماس جنسی نیز منتقل شوند.

عوامل خطر

هر فردی که از نظر جنسی فعال است، تا حدی در معرض خطر ابتلا به بیماری های آمیزشی قرار دارد.

عواملی که خطر ابتلا به این بیماری ها را افزایش می دهد عبارتند از:

• رابطه جنسی محافظت نشده. رابطه جنسی محافظت نشده خطر ابتلا به بیماری های آمیزشی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. استفاده نادرست از کاندوم نیز می تواند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد.

رابطه جنسی دهانی خطر کمتری دارد، اما در صورت عدم استفاده از کاندوم هم چنان احتمال سرایت بیماری وجود دارد.

• داشتن رابطه های جنسی متعدد. داشتن شرکای جنسی متعدد خطر ابتلا به این بیماری ها را بیشتر می کند.
• سابقه ابتلا به بیماری های آمیزشی. ابتلا به یکی از بیماری های آمیزشی خطر ابتلا به سایر بیماری های آمیزشی را افزایش می دهد.
• تجاوز جنسی. مقابله با تجاوز جنسی دشوار است، اما مهم است که فرد در اسرع وقت برای بررسی و معاینه، درمان و حمایت عاطفی به پزشک مراجعه کند.
• سوء مصرف الکل یا استفاده از مواد مخدر به صورت تفریحی. سوء مصرف مواد می تواند مانع از تحلیل و تفسیر مسائل شود و شما را برای شرکت در رفتارهای پرخطر تحریک کند.
• تزریق مواد مخدر. استفاده از سوزن های مشترک باعث گسترش بسیاری از عفونت های جدی از جمله HIV، هپاتیت B و C می شود.
• جوان بودن. نیمی از بیماری های آمیزشی در افراد بین 15 تا 24 سال رخ می دهد.

سرایت بیماری از مادر به نوزاد

برخی از بیمای های آمیزشی، مانند سوزاک، کلامیدیا، HIV و سیفلیس، می‌توانند در دوران بارداری یا حین زایمان از مادر به نوزاد منتقل شوند.

بیماری های آمیزشی در نوزادان می تواند باعث مشکلات جدی یا حتی مرگ شود. همه زنان باردار باید از نظر این عفونت ها غربالگری و درمان شوند.

عوارض

از آنجا که بسیاری از افراد در شروع ابتلا به بیماری های آمیزشی هیچ گونه علایمی ندارند. غربالگری بیماری های آمیزشی جهت پیشگیری از این بیماری ها حائز اهمیت است.

درصورتی که بیماری های آمیزشی درمان نشوند، می توانند مشکلات زیر را ایجاد کنند:

• درد لگن؛
• عوارض در باردارى برای جنین؛
• التهاب چشم؛
• آرتروز؛
• ناباروری؛
• بیماری قلبی؛
• برخی از سرطان ها، مانند سرطان های دهانه رحم و مقعد مرتبط با HPV.

پیشگیری

راه های زیادی برای پیشگیری یا کاهش خطر ابتلا به بیماری های آمیزشی وجود دارد.

• پرهیز کنید. موثرترین راه برای پیشگیری از بیماری های آمیزشی، نداشتن رابطه جنسی است.
• از داشتن روابط جنسی متعدد خودداری کنید.
• صبر کنید و آزمایش دهید. تا قبل از اطمینان از سلامت شریک جنسی خود با او رابطه جنسی نداشته باشید. رابطه جنسی دهانی خطر کمتری دارد، اما برای جلوگیری از انتقال عفونت، از کاندوم استفاده کنید. واکسن بزنید. واکسیناسیون زود هنگام، در پیشگیری از انواع خاصی از بیماری های آمیزشی مثل ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، هپاتیت A و B در دسترس و موثر هستند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا (CDC) تزریق واکسن HPV را برای دختران و پسران بالای 11 سال توصیه می‌کند.

در صورتی که این واکسن را در آن سنین دریافت نکرده اید، با مشورت پزشکتان در سنین بالاتر همچنان می توانید آن را تزریق کنید.

واکسن هپاتیت B معمولا به نوزادان تزریق می شود و واکسن هپاتیت A برای کودکان 1 ساله توصیه می شود.  هم چنین این واکسن ها برای افراد بزرگسالی که در کودکی واکسینه نشده اند و رفتارهای پرخطر دارند، توصیه می شود.

• از کاندوم به طور صحیح استفاده کنید. برای هر رابطه جنسی، حتی دهانی، از کاندوم لاتکس استفاده کنید. همچنین هم زمان با کاندوم لاتکس از روان کننده های روغنی استفاده نکنید.

کاندوم های ساخته شده از غشاهای طبیعی توصیه نمی شوند؛ زیرا در پیشگیری از بیماری های آمیزشی موثر نیستند. هم چنین به خاطر داشته باشید که در حالی که کاندوم‌های لاتکس خطر قرار گرفتن در معرض بیشتر بیماری‌های آمیزشی را کاهش می‌دهند، اما محافظت کمتری در مقابل بیماری‌های آمیزشی که باعث زخم های ناحیه تناسلی می شوند، مانند HPV یا تبخال، ایجاد می کند.

هم چنین، سایر روش های پیشگیری از بارداری، مانند قرص‌های ضد بارداری یا دستگاه ‌های داخل رحمی (IUD) از بیماری ‌های آمیزشی پیشگیری نمی‌کنند.

• از الکل و مواد مخدر استفاده نکنید. اگر تحت تأثیر این مواد باشید، احتمال انجام رفتار پرخطر جنسی برای شما بیشتر است.
• برقراری ارتباط. قبل از هر تماس جنسی جدی، با شریک زندگی خود در مورد انجام رابطه جنسی ایمن تر صحبت کنید. مطمئن شوید که به طور خاص در مورد این که چه فعالیت ‌هایی خوب هستند و چه فعالیت‌هایی خوب نیستند، توافق دارید.
• ختنه مردان را در نظر بگیرید. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ختنه مردان می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به HIV طی رابطه جنسی  موثر باشد. ختنه مردان هم چنین ممکن است به جلوگیری از انتقال ویروس HPV تناسلی و تبخال تناسلی کمک کند.
• استفاده از روش های دارویی پیشگیری از ابتلا قبل از مواجهه را در نظر بگیرید. اگر شریک زندگی شما به HIV مبتلا است، با پزشک خود مشورت کنید. در بعضی موارد لازم است شما داروهایی را جهت پیشگیری از ابتلا به این بیماری مصرف کنید.

پزشک شما این داروها را برای پیشگیری از HIV تنها در صورتی تجویز می کند که قبلا به HIV مبتلا نشده باشید. قبل از شروع مصرف و سپس هر سه ماه تا زمانی که آن را مصرف می کنید، نیاز به آزمایش HIV دارید.