دکتر رامونا اجتماعی (داروساز)

یکم شهریورماه با عنوان “روز پزشک” و پنجم شهریور با عنوان “روز داروساز” نام گذاری شده است.

در ابتدا این روز را به همه پزشکان و داروسازان عزیز تبریک می گوییم.

به همین بهانه در این شماره برآن شدیم تا اطلاعات مندرجه روی بسته بندی داروها را جهت آشنایی بیشتر افراد مصرف کننده توضیح دهیم.

روی جعبه و بسته بندی داروها اطلاعات مهم و مفیدی وجود دارد که لازم است فرد مصرف کننده قبل از استفاده از دارو، آنها را به دقت بررسی کند. بعضی از این اطلاعات به صورت عدد و رقم و نمادهای مشخصی هستند و ممکن است ندانید هر یک چه معنایی دارند. در ادامه به بررسی این اطلاعات درج شده می پردازیم تا شناخت بهتری نسبت به آنها پیدا کنید و دفعه بعد پیش از مصرف دارو جعبه و بسته بندی دارویتان را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهید.

اطلاعات درج شده روی ورقه قرص و کپسول

• نام تجاری دارو: نامی است که شرکت سازنده برای دارو انتخاب می کند و معمولا علامت ®در کنار آن می آید.
• نام ژنریک دارو: نام اصلی دارو که سازمان های بین المللی برای دارو انتخاب می کنند و معمولا در همه دنیا یکسان است. معمولا نام ژنریک دارو زیر نام تجاری دارو نوشته می شود.
• دوز دارو: عددی است که نشان می دهد چه مقدار ماده موثره در هر قرص و یا کپسول وجود دارد.
• نام شرکت سازنده دارو
• اعداد و حروف حک شده بالای ورقه قرص یا کپسول: که معمولا شامل دو دسته اطلاعات می باشد:

الف) شماره سری ساخت دارو: شماره سری ساخت یا شماره بچ دارو، کد منحصر به فردی است و معمولا شامل تعدادی حرف و عدد انگلیسی می باشد. شرکت تولید کننده  دارو در زمان تولید، برای قابل شناسایی و رهگیری بودن محصول تولید شده، این کد را به دارو اختصاص می دهد.

ب) تاریخ انقضای دارو: تاریخی است که نشان می دهد دارو تا چه زمانی قابل مصرف است. معمولا تاریخ انقضا به صورت تاریخ میلادی و به صورت ماه و سال در بالای ورقه قرص نمایش داده می شود.

اطلاعات درج شده بر روی جعبه دارو

جعبه داروها معمولا به شکل مکعب مستطیل هستند، و بر روی هر وجه آنها اطلاعات مهمی نوشته شده است.

معمولا روی وجه های اصلی جعبه دارو این اطلاعات وجود دارد. هم چنین معمولا این اطلاعات در یک سمت جعبه به فارسی و در سمت دیگر به زبان انگلیسی نوشته می شود.

• نام تجاری دارو: نامی است که شرکت سازنده برای دارو انتخاب می کند و معمولا علامت ^® در کنار آن می آید.
• نام ژنریک دارو: نام اصلی دارو که سازمان های بین المللی برای دارو انتخاب می کنند و معمولا در همه دنیا یکسان می باشد. معمولا نام ژنریک دارو زیر نام تجاری دارو نوشته می شود.
• شکل دارویی: شکلی که دارو در جعبه عرضه می شود؛ مثلا: قرص، کپسول، قطره چشمی و… .
• دوز دارو: عددی است که نشان می دهد چه مقدار ماده موثره در هر قرص و یا کپسول وجود دارد.
• نام شرکت سازنده دارو و لوگوی آن
• شرایط تجویز دارو: آیا دارو را می توان بدون نسخه پزشک تهیه کرد و یا برای تهیه آن حتما نسخه پزشک لازم است؟
• هشدارها و موارد احتیاط: نکاتی که باید قبل از مصرف دارو حتما به آن توجه کنید.
• شرایط نگهداری دارو: اطلاعاتی در خصوص دما و محل مناسب نگهداری دارو در این قسمت درج می شود.
• نحوه مصرف: بر روی جعبه بعضی از داروها نحوه آماده سازی و مصرف آنها توضیح داده می شود.
• اطلاعات شناسه دارو: این اطلاعات معمولا یا بر روی دبر جعبه چاپ می شود، یا به صورت برچسب، بر روی جعبه چسبانده می شود و شامل این موارد می باشد:
• کد GTN (GTIN)و کد UID: کدهای منحصر به فردی هستند که برای بررسی اصالت دارو می توان از آنها استفاده کرد.
• شماره سری ساخت دارو (LOT): شماره سری ساخت یا شماره بچ دارو، کد منحصر به فردیست که معمولا شامل تعدادی حرف و عدد انگلیسی می باشد. شرکت تولید کننده دارو در زمان تولید، برای قابل شناسایی و رهگیری بودن محصول تولید شده، این کد را به دارو اختصاص می دهد.
• تاریخ انقضای دارو(EXP): تاریخ انقضای دارو، تاریخی است که نشان می دهد دارو تا چه زمانی قابل مصرف می باشد. معمولا تاریخ انقضا به صورت تاریخ میلادی و به صورت ماه و سال در بالای ورقه قرص نمایش داده می شود.

در انتها به خاطر داشته باشید که بهتر است همواره دارو را درون بسته بندی اصلی آن نگهداری کنید، و به محض تهیه دارو، اطلاعات روی بسته بندی آن را مطالعه کنید تا نسبت به شرایط نگهداری و نحوه مصرف آن آگاهی پیدا کنید، و هم چنین جلوی پیش آمدن خطاهای دارویی را تا حد امکان بگیرید.