دکتر مرجان غیاثوند (دکترای میکروبیولوژی)آسپارتام (بخش دوم)

در شماره قبل به موارد استفاده، و آثار جانبی آسپارتام بر سلامتی اشاره شد. در این مطلب به نحوه استفاده از آسپارتام و هم چنین مقایسه آن با ِاستِویا می پردازیم.

نحوه استفاده از آسپارتام

آسپارتام در نوشابه ها، دسرها، ماست، پودینگ های فوری، ویتامین های جویدنی و غلات صبحانه وجود دارد. آسپارتام در شرایط خشک پایدار است. هنگامی که در معرض رطوبت قرار می گیرد، تجزیه شده و در نتیجه شیرینی آن کاهش می یابد. آسپارتام موجود در نوشابه رژیمی پس از حدود 50 هفته نگهداری در دمای اتاق، تجزیه می شود. پخت با آسپارتام به دلیل ناپایداری آن در دماهای بالا و در محیط های مرطوب توصیه نمی شود.

آسپارتام در مقابل استویا

برخلاف آسپارتام که یک شیرین کننده مصنوعی است، استویا یک شیرین کننده طبیعی و گیاهی است. استویا یک شیرین کننده غیر مغذی (به این معنی که حاوی کالری نیست) می باشد که 200 تا 400 برابر شیرین تر از شکر سفره است. بنابراین استویا می تواند به همان اندازه، یا شیرین تر از آسپارتام باشد.

استویا نیز مانند آسپارتام موجب افزایش قند خون و یا مقاومت به انسولین نمی شود. در نتیجه برای افراد مبتلا به دیابت بی خطر است. علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان می دهد که استویا سطح قند خون را کاهش می دهد. با این حال افرادی که از داروهای دیابت استفاده می کنند، ممکن است پس از مصرف استویا عوارض جانبی (مانند افت قند خون) را تجربه کنند.

برخی تحقیقات هیچ تفاوتی بین استویا و آسپارتام یا استویا و ساکارز از نظر احساس سیری و دریافت کالری نشان نمی‌ دهند. با این حال تحقیقات دیگر نشان داده است که شرکت کنندگان بعد از نوشیدن استویا، در مقایسه با آسپارتام، غذا و نوشیدنی کمتری مصرف کرده اند.

با این حال به تحقیقات بیشتری برای تعیین اثرات استویا و مقایسه آن با آسپارتام نیاز است. استویا نیز مانند آسپارتام ایجاد عوارض گوارشی نمی کند.

اگرچه برگ و عصاره خام استویا به عنوان مکمل در دسترس هستند، اما آژانس استاندارد غذایی انگلستان (FSA)

 استفاده از آنها را به عنوان شیرین کننده تایید نکرده است. مکمل ها نیز بدون نظارت هستند.

آیا آسپارتام برای من مفید است؟

هنگام تصمیم گیری در این مورد باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید.

آلرژی: اگر به آسپارتام یا اجزای آن حساسیت دارید از مصرف آن پرهیز کنید. اگر بعد از مصرف آسپارتام واکنش های آلرژیک شدید (مانند خارش، کهیر، تنگی نفس) پیدا کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

سمیت کلیه: مصرف مقادیر زیاد آسپارتام (بیش از مقادیر تعیین شده توسط FDA) ممکن است برای کلیه ها سمی باشد، اما تحقیقات بیشتر ضروری است.

افراد در شرایط زیر باید از مصرف آسپارتام خودداری کرده و یا با احتیاط مصرف کنند:

• فنیل کتونوری (PKU)؛
• میگرن، صرع، یا مسائل عصبی و روانی؛
• بارداری؛
• کاهش وزن.

به طور کلی، شواهد نشان می دهد که آسپارتام با اثرات نامطلوب سلامتی مرتبط نیست. اما برای درک بهتر نقش آسپارتام به تحقیقات بیشتری نیاز است.

به طور خلاصه

آسپارتام یک شیرین کننده جایگزین مناسب برای افراد مبتلا به دیابت است. با این حال اثرات آسپارتام بر اشتها و وزن نامشخص است. آسپارتام می تواند بخشی از عادات غذایی شما باشد. اگر آسپارتام مصرف می کنید، سعی کنید میزان توصیه شده توسط FDA، که کمتر از 50 میلی گرم بر کیلوگرم در روز است، را رعایت کنید.

صحبت با پزشک یا متخصص تغذیه می تواند به شما کمک کند تا افسانه را از واقعیت تشخیص دهید، و رمزگشایی کنید که آیا این شیرین کننده مصنوعی برای شما بی خطر است یا خیر.