لیناکلوتاید (Linaclotide) دارویی است که برای درمان سندروم روده تحریک‌پذیر یبوست غالب (IBS-C)، یبوست مزمن با علت ناشناخته (CIC) و یبوست عملکردی در کودکان 6 تا 17 ساله کاربرد دارد. این دارو با افزایش ترشح مایعات در روده، به دفع راحت‌‌تر مدفوع کمک کرده و علائم یبوست را تسکین می‌دهد.

اما قبل از مصرف این دارو چه نکاتی را باید بدانیم؟ نحوه مصرف آن چگونه است و آیا عوارض خاصی دارد؟ در ادامه مطلب به ‌تمامی این سوالات پاسخ می‌دهیم.

لیناکلوتاید چیست؟

لیناکلوتاید (Linaclotide) دارویی است که با نرم کردن مدفوع باعث می‌شود که دفع آن آسان‌‌تر انجام‌ ‌شود. این دارو به ‌شکل کپسول تولید شده و باید با دستور پزشک تجویز گردد.

هدف از مصرف این دارو درمان سندروم روده تحریک‌پذیر یبوست غالب است. البته این دارو ممکن است برای درمان یبوست مزمن در بزرگسالان یا یبوست عملکردی در کودکان نیز توسط پزشک تجویز شود. مصارف لیناکلوتاید تنها به این موارد محدود نمی‌شود و پزشکان می‌توانند از آن برای اهداف درمانی دیگر نیز استفاده ‌کنند.

مهمترین ویژگی های لیناکلوتاید عبارتند از:

• بهبود یبوست از طریق افزایش ترشح مایع به داخل روده و افزایش حرکات روده
• بهبود سایر علائم همراه با یبوست در سندرم روده تحریک پذیر مانند دل درد و نفخ
• اثربخشی موضعی در روده با کمترین میزان جذب
• مورد تایید سازمان غذا و داروی امریکا، اروپا و استرالیا
• امکان باز کردن کپسول در افراد با مشکل بلع
• بدون تداخل دارویی
• ایمن در نارسایی های کلیوی و کبدی
• شروع اثر در هفته اول و پایداری اثربخشی تا زمان استفاده از دارو
• دوره مصرف نامحدود

نکات مهم پیش از مصرف لیناکلوتاید

پیش از مصرف هر دارویی باید همه جوانب و خطرات احتمالی را سنجید. تصمیم‌گیری در مورد مصرف داروی لیناکلوتاید بر عهده پزشک است، اما پیش از مصرف این دارو، نکات زیر باید در نظر گرفته شود:

آلرژی به دارو

اگر تاکنون واکنش غیرعادی یا آلرژیک نسبت به این دارو یا داروهای دیگر داشته‌‌اید، لازم است این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر به غذاها، رنگ‌ها، نگهدارنده‌ها یا حیوانات حساسیت دارید، پزشک خود را در جریان بگذارید.

ممنوعیت مصرف لیناکلوتاید برای کودکان زیر 2 سال

لیناکلوتاید نباید برای کودکان زیر 2 سال تجویز شود؛ چرا که این دارو خطر کم آبی شدید (دهیدراتاسیون) را افزایش می‌دهد. اما برای استفاده در کودکان 6 تا 17 ساله که به یبوست عملکردی مبتلا هستند، مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا می‌باشد.

مصرف لیناکلوتاید در سالمندان با رعایت احتیاط

اگرچه مطالعات دقیقی در خصوص رابطه بین سن و اثرات مصرف لیناکلوتاید در جمعیت سالمندان انجام‌ نشده، اما تاکنون مشکل خاصی ناشی از مصرف این دارو در سالمندان گزارش نشده است.

با این حال باید در نظر بگیریم افراد مسن بیشتر در معرض مشکلات کلیوی، کبدی یا قلبی و خطر کم آبی بدن (دهیدراتاسیون) قرار دارند و در هنگام مصرف این دارو باید جوانب احتیاط را رعایت کرد.

خطرات احتمالی دارو برای شیردهی

مطالعات کافی برای تعیین خطر احتمالی مصرف این دارو در دوران شیردهی انجام ‌نشده است. بنابراین پیش از مصرف داروی لیناکلوتاید باید مزایای آن در برابر خطرات احتمالی به ‌دقت توسط پزشک بررسی شود.

تداخلات دارویی

به دلیل اینکه این دارو جذب ناچیزی دارد، تداخل شناخته شده قابل توجهی با این دارو گزارش نشده است.

اگرچه برخی از داروها نباید همزمان مصرف شوند، اما در مواردی ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که دو دارو را همزمان تجویز کند؛ حتی اگر تداخلی میان آنها وجود نداشته‌ باشد. در چنین مواردی ممکن است نیاز به تغییر دوز یا اتخاذ اقدامات احتیاطی باشد. بنابراین بهتر است حتماً به پزشک خود اطلاع دهید که آیا داروی دیگری اعم از نسخه‌ای و بدون نسخه (OTC) مصرف می‌کنید یا خیر.

تداخل با مواد دیگر

برخی داروها نباید همراه با انواع خاصی از مواد غذایی مصرف شوند؛ چرا که ممکن است با هم تداخل داشته ‌باشند. همچنین مصرف الکل یا تنباکو همراه با برخی داروها می‌تواند باعث بروز تداخل شود. بنابراین بهتر است درباره نحوه مصرف دارو همراه با مواد غذایی با پزشک خود مشورت کنید.

سایر مشکلات پزشکی

ابتلا به برخی بیماری‌ها ممکن است بر نحوه مصرف این دارو تأثیر بگذارد. بنابراین پزشک خود را در خصوص ابتلا به هر نوع بیماری دیگری مطلع کنید؛ به‌ خصوص اگر به موارد زیر مبتلا هستید:

انسداد در دستگاه گوارش، بیماری‌های التهابی روده و سابقه ابتلا به این بیماری‌ها.

هنگام مصرف داروی لیناکلوتاید به چه نکاتی باید توجه کرد؟

برای بررسی روند بهبود، بهتر است به ‌طور منظم نزد پزشک خود مراجعه کنید و در صورتی که علائم شما بهبود نیافت یا بدتر شدند، به پزشک خود اطلاع دهید.

اسهال یکی از عوارض جانبی رایج این دارو است. این عارضه معمولا طی مدت ۲ هفته پس از شروع مصرف دارو ظاهر می‌شود. اگر دچار اسهال شدیدی شدید، مصرف این دارو را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر دچار درد غیرمعمول یا شدید شکم شدید، به ‌ویژه اگر همزمان مدفوع قرمز روشن و خونی یا مدفوع سیاه شبیه قیر داشتید، مصرف دارو را متوقف کرده و فورا این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

نحوه مصرف داروی لیناکلوتاید

لیناکلوتاید را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. مصرف بیش از مقدار تجویز شده، تعداد دفعات بیشتر یا مدت زمان بیش از آن چیزی که پزشک توصیه کرده است می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.

• این دارو را با معده خالی، حداقل 30 دقیقه قبل از صبحانه یا اولین وعده غذایی روز مصرف کنید.
• کپسول را به‌طور کامل ببلعید و آن له نکنید، نشکنید و نجوید.
• اگر در خصوص بلعیدن کپسول مشکل دارید، می‌توانید محتوی کپسول را با پوره سیب یا آب مخلوط کرده و میل کنید.

مصرف دارو با پوره سیب: کپسول را باز کرده و محتوی آن را روی یک قاشق چای خوری پوره سیب در یک ظرف تمیز بریزید و بلافاصله مخلوط را بدون جویدن، میل کنید. این ترکیب را برای استفاده در آینده نگهداری نکنید.

مصرف دارو به‌صورت مخلوط در آب: 30 میلی‌لیتر آب را در یک فنجان تمیز بریزید. کپسول را باز کرده و محتوی آن را داخل فنجان بریزید. مخلوط دارو و آب را حداقل به ‌مدت 20 ثانیه هم بزنید و بلافاصله آن را میل کنید. این کار را یکبار دیگر برای استفاده آنچه هنوز در فنجان باقی مانده است، تکرار کنید. یعنی مجددا 30 میلی لیتر آب به فنجان اضافه کنید، 20 ثانیه هم بزنید و بلافاصله آن را میل کنید. این ترکیب را برای استفاده در آینده نگهداری نکنید.

مصرف دارو از طریق لوله های تغذیه: این دارو در بیمارانی که با لوله تغذیه می‌شوند نیز قابل استفاده است. در یک ظرف تمیز 30 میلی لیتر آبی را که به دمای محیط رسیده است، بریزید. یک کپسول را باز کرده و محتوای آن را به آب اضافه کنید. مخلوط دارو و آب را حداقل به ‌مدت 20 ثانیه هم بزنید. مخلوط حاصل را داخل سرنگ مخصوص کشیده و با سرعت ثابت و یکنواخت 1 میلی لیتر در ثانیه وارد لوله کنید. به ظرف اولیه برای برداشتن باقیمانده پودر مجددا 30 میلی لیتر آب اضافه کنید و پروسه را تکرار کنید. نهایتا لوله تغذیه را با 10 میلی لیتر آب بشویید.

عوارض جانبی احتمالی لیناکلوتاید

عوارض جانبی که معمولا نیازی به مراقبت پزشکی ندارند، شامل موارد زیر می‌شود:

• نفخ
• اسهال
• باد معده
• درد معده

نکته: در صورتی که این عوارض ادامه ‌دار یا آزاردهنده بودند، بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین این احتمال وجود دارد که عوارض جانبی دیگری اتفاق بیفتد که در این صورت باید در اسرع وقت به پزشک خود اطلاع دهید. این عوارض عبارتند از:

• واکنش‌های آلرژیک- شامل راش پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو

مهم: موارد ذکر شده شامل تمامی عوارض جانبی این دارو نیست.

چگونه از داروی لیناکلوتاید را نگهداری کنیم؟

برای نگهداری از داروی لیناکلوتاید نکات زیر را رعایت کنید:

• دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شود؛
• از این دارو در دمای اتاق، یعنی 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری کنید؛
• این دارو را در بسته‌بندی اصلی خود نگه‌ دارید؛
• دارو را دور از رطوبت قرار دهید؛
• درب ظرف حاوی دارو را محکم ببندید؛
• داروی استفاده نشده را پس از اتمام تاریخ انقضا دور بیندازید.

منبع: mayoclinic