اختلال شخصیت مرزی چیست؟

اختلال شخصیت مرزی یک الگوی فکری و رفتاری است که به عدم ثبات در بسیاری از جنبه‌های زندگی فرد منجر می شود. این افکار و رفتارها ممکن است از دید خود فرد طبیعی بنظر برسد؛ اما از نظر دیگران این طور تلقی نمی شود.

علائم و نشانه ها

اختلال شخصیت مرزی باعث تغییرات شدید و ناگهانی در خلق، افکار و نظرات فرد می شود، که عملکرد فرد را در روابط بین فردی و اجتماعی دشوار می کند.

برخی از ویژگی‌های رایج این اختلال عبارتند از:

• رفتار تکانشی یا مخاطره آمیز مانند ولخرجی، مصرف مواد مخدر یا الکل، رانندگی پر خطر، پرخوری، یا رابطه جنسی پرخطر؛
• روابط ناپایدار و پرتنش که به دلیل تغییرات افراطی در احساسات، از عشق به نفرت یا بالعکس رخ می‌دهد؛
• احساساتی که کنترل آنها دشوار است، مانند عصبانیت شدید، واکنش شدید به استرس، احساس پوچی یا بی حوصلگی؛
• افکار یا اعمال خودآزاری مانند افکار خودکشی، بریدن، خاراندن یا سوزاندن خود؛
• ترس شدید از رها شدن که باعث وابستگی فرد به دیگران می شود؛
• مشکل در ادراک واقعیت که ممکن است باعث شود فرد فکر کند دیگران قصد صدمه زدن به او را دارند؛
• تصور ذهنی ناپایدار از خود که ممکن است باعث تغییرات ناگهانی در برنامه ها یا اهداف شود.

علت این اختلال چیست؟

مانند سایر اختلالات روان، علت بروز اختلال شخصیت مرزی نیز به طور کامل شناخته شده نیست.

اکثر متخصصان معتقدند ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی بر اختلالات روان تاثیرگذار است. تحقیقات اولیه در مورد این اختلال بر مشکلات دوران کودکی متمرکز بود؛ به عنوان مثال، بی توجهی یا آزار جنسی در کودکی. بسیاری از افرادی که علائم این اختلال را دارند چنین تجربه ای را در گذشته داشتند.

بنا بر تحقیقات اخیر، افرادی که دچار این اختلال هستند، احتمالا درگیر نوعی مشکلات ژنتیکی اند که در تنظیم خلق و خوی فرد موثر است. این افراد در مقابل فقدان آسیب پذیرترند و نسبت به اضطراب بیش از حد طبیعی حساس هستند.

این اختلال چگونه درمان می شود؟

روان درمانی اصلی ترین بخش درمان اختلال شخصیت مرزی است. ممکن است نیاز باشد که فرد در طول درمان در کلینیک یا بیمارستان حضور داشته باشد. آگاهی درباره این اختلال و روند درمان می تواند به بهبود وضعیت کمک کند. درمان این اختلال فرآیندی تدریجی است و به صبر و استمرار نیاز دارد. با گذشت زمان و پیگیری درمان، علائم بهبود یافته و کیفیت زندگی افزایش می یابد.

به کمک روان درمانی، فرد مهارت هایی می آموزد که می تواند به کمک آنها تغییرات خلقی خود را کنترل کرده و روابطش را بهبود بخشد. همچنین یاد می گیرد افکار و عقاید منفی را با افکار مثبت جایگزین کند. ممکن است فرد به تنهایی در جلسات روان درمانی شرکت کند و یا نیاز به گروه درمانی داشته باشد.

دارو درمانی نیز در درمان برخی از علائم اختلال شخصیت مرزی می تواند موثر باشد.

چطور می توان اختلال شخصیت مرزی را مدیریت کرد؟

برای خود روتین روزانه ایجاد کنید. هر روز در ساعت مشخصی غذا بخورید و در ساعت مشخصی بخوابید. اگر در خوابیدن مشکل دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

استرس خود را کم کنید. به طور مرتب ورزش کنید، یا فعالیت هایی را انجام دهید که برایتان لذت بخش است. هر روز زمانی برای استراحت و آرام کردن ذهنتان در نظر بگیرید. با افرادی وقت بگذرانید که در کنارشان احساس امنیت و راحتی می کنید.

اهداف واقع بینانه تعیین کنید. پزشک می تواند به شما کمک کند اهداف کوتاه مدت و بلند مدت تعیین کنید. کارهای بزرگ را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید تا دچار استیصال نشوید.

اختلالات شخصیتی معمولاً الگوهای بروز مادام ‌العمر دارند، اما امروزه محققان نسبت به درمان بلند مدت این اختلال امیدوارتر هستند. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال با درمان ‌های مناسب، کاهش قابل توجهی در علائم خود تجربه می‌کنند.

تعدادی از بیماران به طور کامل بهبود می یابند و زندگی عادی و مثبتی را تجربه می کنند. بنابراین با ادامه درمان، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در نهایت پیشرفت قابل توجهی می کنند، از روابطشان لذت می برند و از دستاوردهایشان راضی هستند.